Με τον πολιτισμό ή με τη βαρβαρότητα; Ωραίο το σύνθημα, τα καλύπτει όλα. Τον πόλεμο πρώτα - πρώτα. Με τον πολιτισμό ή με τη βαρβαρότητα του πολέμου; Ασυζητητί με τον πρώτο, εναντίον της δεύτερης. Ποιος λογικός άνθρωπος δεν θα καταδίκαζε τον πόλεμο και, στις μέρες μας, τον συγκεκριμένο πόλεμο στην Ουκρανία;
Οι καλλιτέχνες μας δεν εννοούν αυτό, όταν λένε «πολιτισμός ή βαρβαρότητα». Εάν είσαι με τον πρώτο, λένε σε διάφορες δηλώσεις και ανακοινώσεις τους, δεν μπορεί να συντάσσεσαι με τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στους ρωσικούς κρατικούς καλλιτεχνικούς οργανισμούς, γιατί η τέχνη δεν πρέπει να χωρίζει.
Πιο απολιτική δήλωση έχουμε ακούσει μονάχα από τις υποψήφιες καλλιστείων, όπου συλλήβδην οι κοπέλες δηλώνουν ότι είναι με την παγκόσμια ειρήνη. Μια χαρά δήλωση αν πρέπει να την αποστηθίσεις και να την πεις στους κριτές. Όταν όμως η Ρωσία έχει εισβάλλει στην Ουκρανία και έχουμε νεκρούς, τραυματίες, ξεριζωμένους και καταστροφές, η τέχνη που στην ουσία δεν θέλει να πάρει θέση ως προς το γεγονός, αλλά και οι ευχές για παγκόσμια ειρήνη, είναι κουραφέξαλα.
Είκοσι πέντε ημέρες από την έναρξη του πολέμου, η ελληνική κοινωνία περιμένει τους πνευματικούς και καλλιτεχνικούς ταγούς να μιλήσουν, να καταδικάσουν, να πάρουν πρωτοβουλίες, να κάνουν κάτι. Μέσα σε αυτό το διάστημα, η βαρβαρότητα του πολέμου τα έχει ισοπεδώσει όλα. Το συναίσθημά τους; Μάλλον καθόλου.
Εδώ και δυο βδομάδες ετοιμάζεται τηλεμαραθώνιος με συμμετοχή καλλιτεχνών, αλλά σαν τον καφέ που δεν λέει να γίνει, φαίνεται να έχει κόκαλα. Και πώς να μην έχει, όταν εκατοντάδες καλλιτέχνες υπογράφουν κείμενα συνδικαλιστικού φορέα με τα οποία δεν φταίει ο επιτιθέμενος, δηλαδή η Ρωσία, αλλά φταίει η Δύση, οι ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ;
Τάσσονται, λοιπόν, υπέρ του να μη χωρίζει η τέχνη αλλά να ενώνει. Ωραίο ευφυολόγημα. Όπως εκείνο το πανέξυπνο «ευτυχώς που δεν απαγορεύτηκε ο Μπετόβεν κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο». Σαν να ήταν ο Μπετόβεν κρατικός γερμανικός οργανισμός. Η τέχνη που ενώνει πάντως τους λαούς δεν είναι αυτή που δεν βλέπει μπροστά της. Δεν είναι τέχνη - στρουθοκάμηλος.
Στη μαρτυρική Μαριούπολη, βομβαρδίζονται αδιακρίτως κτήρια από τους Ρώσους εισβολείς. Ανάμεσά τους και κτήρια πολιτισμού. Το θέατρο της πόλης, καταφύγιο αμάχων, αν και έγραφε ευκρινώς: «Παιδιά». Το έβλεπαν τα ρωσικά αεροπλάνα από αέρος, πλην δεν τους ένοιαξε. Και η Σχολή Καλών Τεχνών, πάλι με αμάχους στα υπόγειά της. Δεν τους άγγιξε ούτε αυτό.
Και βέβαια δεν τους άγγιξε, πριν, ο βομβαρδισμός του μαιευτηρίου με τα νεκρά βρέφη και τις νεκρές μάνες. Τους άφησε ασυγκίνητους. Δεν τους άγγιξαν τα συντρίμμια του οίκου ευγηρίας με γέροντες ανάμεσα σε όσους έχασαν τη ζωή τους. Δεν τους άγγιξαν οι πρόσφυγες, που έφτασαν τα 10 εκατομμύρια.
Άραγε τι είναι ικανό να τους αγγίξει; Μήπως ένα νεύμα από συγκεκριμένα κέντρα εκπορευόμενο; Που θα επιχειρήσει να στήσει εκδηλώσεις στον «σωστό» αντι - ιμπεριαλιστικό δρόμο;
Τραγικό δεν είναι;
