Η εκρηκτική άνοδος των τιμών της ενέργειας - η οποία τροφοδοτείται πρωτίστως από τις τιμές του φυσικού αερίου - και η βίαιη συνειδητοποίηση της μεγάλης εξάρτησης από το ρωσικό αέριο, έχουν οδηγήσει σε μια αναθεώρηση του ευρωπαϊκού ενεργειακού δόγματος και σε προσπάθειες απεγκλωβισμού από της ενεργειακή αγκαλιά της Ρωσίας.
Αυτό όμως που σήμερα το βλέπουν πλέον όλοι, δεν ξεκίνησε με την εισβολή στην Ουκρανία, αλλά τα πρώτα σημάδια του είχαν γίνει ήδη ορατά καιρό πριν. Πόσοι αλήθεια γνωρίζουν ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη νομοθεσία που απαγορεύει τη χρήση καυστήρων φυσικού αερίου σε νέα κτίρια την περίοδο 2022-2025; Η Δανία μάλιστα έχει ήδη προχωρήσει σε κάτι τέτοιο από το 2013. Στον κατάλογο των χωρών που εξοβελίζουν το φυσικό αέριο από τον κτιριακό τομέα περιλαμβάνονται η Βρετανία, η Γαλλία, η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Νορβηγία, η Ολλανδία, η Σουηδία και η Φινλανδία, ενώ αντίστοιχες πρωτοβουλίες έχουν λάβει και η Νέα Υόρκη, το Berkeley, το San Francisco, το Seattle και το Denver στις ΗΠΑ.
Την ίδια ώρα, η αναθεώρηση της Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων, ως εξειδίκευση των προτάσεων “Fit for 55” της ΕΕ για την υλοποίηση του Green Deal, ανατρέπει τόσο τις προβλέψεις του υφιστάμενου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), όσο και τις νέες πρόνοιες του υπό διαμόρφωση Εθνικού Κλιματικού Νόμου. Όλα τα νέα κτίρια από το 2030 και μετά πρέπει να έχουν μηδενικές εκπομπές, ενώ ειδικά οι νέες κτιριακές υποδομές του Δημοσίου θα πρέπει να είναι μηδενικών εκπομπών ήδη από το 2027. Γενικότερα, προτείνεται η απανθρακοποίηση όλων των κτιρίων στην ΕΕ έως το 2050, άρα η απομάκρυνσή τους από τη χρήση ορυκτών καυσίμων.
Για να εξασφαλιστεί ο μηδενισμός των εκπομπών του κτιριακού τομέα και με δεδομένο ότι η διάρκεια ζωής των συστημάτων θέρμανσης είναι περίπου 20 χρόνια, η νέα Οδηγία προτείνει ότι οι λέβητες με ορυκτά καύσιμα δεν θα είναι επιλέξιμοι για δημόσια στήριξη από το 2027. Η πρόταση της Κομισιόν, εισάγει μια σαφή νομική βάση για τις εθνικές απαγορεύσεις, επιτρέποντας στα κράτη μέλη να ορίσουν απαιτήσεις για τους καυστήρες με βάση τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου ή τον τύπο καυσίμου που χρησιμοποιούν.
Έτσι, οι νέες κατευθύνσεις της Κομισιόν θέτουν καταρχάς σε νέες βάσεις τον Εθνικό Κλιματικό Νόμο στον οποίο πλέον θα πρέπει να συμπεριληφθεί σαφές χρονοδιάγραμμα απεξάρτησης από το ορυκτό αέριο και όχι μόνο για το πετρέλαιο θέρμανσης.
Ως λύση προκρίνεται ο εξηλεκτρισμός της θέρμανσης και η κάλυψη των αναγκών με φωτοβολταϊκά, μια λύση που εγγυάται την ενεργειακή ασφάλεια, την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και της τσέπης των καταναλωτών.
Και βέβαια, η απομάκρυνση από το φυσικό αέριο δεν εξαντλείται μόνο στον κτιριακό τομέα. Η νέα κυβέρνηση της Γερμανίας, για παράδειγμα, έχει θέσει ως στόχο την κατάργηση της ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο ως το 2035. Εμείς;
* Ο Στέλιος Ψωμάς είναι Σύμβουλος σε θέματα Ενέργειας και Περιβάλλοντος
