Η επιστολή την οποία έστειλαν οι ηγέτες εννέα κρατών της ΕΕ προς τον πρόεδρο του Συμβουλίου, ζητώντας την έκδοση ενός ευρωομολόγου για την αντιμετώπιση της κρίσης του κορονοϊού και των επιπτώσεών της στην κοινωνία και την οικονομία, δεν αποτέλεσε κεραυνό εν αιθρία. Η πρόταση αυτή, άλλωστε, είχε ήδη διατυπωθεί από τους πρωθυπουργούς της Ιταλίας και της Ισπανίας, ενώ η επιστολή των «9» ήρθε ως αποτέλεσμα του αδιεξόδου που καταγράφηκε στη σχετική συζήτηση η οποία διεξήχθη στο πλαίσιο του Eurogroup, την Τρίτη.
Οι υπογράφοντες έχουν, όπως είναι προφανές, την ελπίδα ότι οι υπόλοιποι συναδελφοί τους από τους «27», κατά τη διαδικτυακή σύνοδο κορυφής της Πέμπτης, θα αλλάξουν στάση και θα κάνουν το μεγάλο και αναγκαίο βήμα. Για να δώσουν, έτσι, το φιλί της ζωής στην Ευρώπη ώστε να σταθεί όρθια στη μετά-κορονοϊό εποχή – εκτός των άλλων και απέναντι στις ΗΠΑ, που έχουν δείξει τις «άγριες» διαθέσεις τους, με την έγκριση του πρωτοφανούς στην ιστορία πακέτου των δύο τρισ. δολαρίων από το Κογκρέσο, σε συμφωνία μάλιστα Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών.
Μπλόκο στο Eurogroup
Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς, βεβαίως, ποια ήταν η αιτία του αδιεξόδου στο Eurogroup: Η διαφωνία της Γερμανίας και των συμμάχων της από τον ευρωπαϊκό Βορρά, που συνεχίζουν εμμονικά να αρνούνται την «αμοιβαιοποίηση» του χρέους, μένοντας πιστοί στη γραμμή που είχαν ακολουθήσει κατά τη διάρκεια της κρίσης του ευρώ, την προηγούμενη δεκαετία.
Παρά το γεγονός ότι τώρα δεν μπορούν να επικαλεστούν τους «τεμπέληδες» Νότιους που δεν εκπληρώνουν σωστά τα καθήκοντά τους στην οικονομία, μιας και ο κορονοϊός επιτίθεται σε όλους με την ίδια ορμή, οι πλούσιες χώρες της ΕΕ δεν δείχνουν διατεθειμένες να αλλάξουν στάση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και η διαφαινόμενη συμφωνία τους στην ενεργοποίηση του ESM δεν είναι αυτονόητη και θα συνοδεύεται από πολλούς αστερίσκους. «Σε περίπτωση ανάγκης η κυβέρνησή μας θα ήταν έτοιμη, να συνδράμει δημιουργικά, υπό τον όρο να γίνουν σεβαστές οι προϋποθέσεις που περιλαμβάνει η συνθήκη του ESM, οι συνθήκες της ΕΕ και οι νόμοι των κρατών-μελών», αναφέρει χαρακτηριστικά η απάντηση που έδωσε το υπουργείο Οικονομικών σε σχετική ερώτηση βουλευτή των Πρασίνων.
Όποιος, λοιπόν, ξέρει στοιχειωδώς να διαβάζει πίσω από τις διπλωματικές διατυπώσεις, καταλαβαίνει πολύ καλά από την πρώτη στιγμή πώς εννοεί το Βερολίνο την ενεργοποίηση του ESM.
Όσο για το ευρωομόλογο, η τοποθέτηση των Γερμανών ήταν κατηγορηματική στη διάρκεια του Eurogroup και αποτυπώθηκε περίφημα και ωμά στον τίτλο του σχετικού ρεπορτάζ στην ιστοσελίδα του περιοδικού Der Spiegel: «Απλούστατα, δεν υπάρχουν λεφτά για την Ιταλία». «Εάν ενδώσει στο ζήτημα αυτό, ο υπουργός Οικονομικών θα κληροδοτήσει στους διαδόχους του και τη βουλή την απώλεια της κυριαρχίας όσον αφορά στην άσκηση οικονομικής πολιτικής και στην κατάστρωση του προϋπολογισμού μας», ξεκαθάρισε και ο υπεύθυνος του οικονομικού συμβουλίου των Χριστιανοδημοκρατών.
Έτσι, το μόνο που είναι διατεθειμένοι να κάνουν οι Γερμανοί και οι σύμμαχοί τους – υπό όρους, που πιθανότατα σημαίνουν μνημόνιο– είναι να επιτρέψουν την πρόσβαση στα 400 περίπου δισ. ευρώ του ESM, χωρίς κανένα επιπλέον δανεισμό από τις αγορές – κάτι που θα απαιτούσε να παρέχουν και οι ίδιοι εγγυήσεις.
Κι αυτό, όπως συζητείται, θα γίνει μέσω μιας πιστοληπτικής γραμμής από την οποία οι χώρες που έχουν ανάγκη θα μπορούν να αντλούν ποσά μέχρι το 2% του ΑΕΠ τους.
Δεν φτάνουν τα 400 δισ. του ESM
Μια σύγκριση με τα ποσά που έχουν ήδη εξαγγείλει ότι θα διαθέσουν οι κυβερνήσεις τριών από τις χώρες που υπογράφουν την επιστολή των «9» – 300-400 δις. η Γαλλία και πάνω από 200 δισ. Ιταλία και Ισπανία (έκαστη), με το πιθανότερο να είναι ότι αυτά τα ποσά θα αποδειχθολυν τελικώς πολύ
λίγα – αποδεικνύει ότι το οπλοστάσιο του ESM θα αποδειχθεί πολύ μικρό, έστω κι αν σε αυτό προστεθεί το νέο πρόγραμμα ποσοτικής
χαλάρωσης της ΕΚΤ. Και σίγουρα, δεν θα απομείνει τίποτα, ούτε καν
ψίχουλα, για τις μικρότερες χώρες, που επίσης έχουν μεγαλη ανάγκη
της ρευστότητας.
