Η Ε.Ε. δημιουργήθηκε μετά από μια μεγάλη κρίση. Ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος οδήγησε τους ηγέτες της εποχής στην απόφαση να μην αφήσουν τους λαούς της Ευρώπης να ξαναζήσουν άλλον τέτοιο διχασμό, άλλη τέτοια καταστροφή.
Οι γενιές άλλαξαν, ο πόλεμος ακούγεται πολύ μακρινός και η καταστροφή μοιάζει να είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Για πολλές δεκαετίες η Ένωση προχωρούσε με συμβιβασμούς. Οι συμβιβασμοί αυτοί για κάθε βήμα προόδου προς την ολοκλήρωση οδηγούσαν και σε μέτρα ενίσχυσης εθνικών πολιτικών, με αποτέλεσμα για κάθε δύο βήματα μπροστά να κάνουμε και ένα βήμα πίσω. Η απόσταση από την απειλή δημιούργησε μια ψευδαίσθηση ασφάλειας. Αρχίσαμε να ξεχνάμε τι μας ενώνει και ενώ για δεκαετίες βαδίζαμε με γνώμονα τα κοινά ευρωπαϊκά μας ιδεώδη υπερίσχυσε η εθνική προσέγγιση.
Πάντα η Ευρώπη εμφανιζόταν ως η δύναμη που σου επιβάλλει μέτρα και πολιτικές και οι εθνικές κυβερνήσεις ηρωικά έδιναν μάχες για τον λαό τους. Ξεχάστηκε η κοινή πορεία προς το μέλλον και μπήκαν σε δεύτερη μοίρα όλα αυτά που μας ενώνουν.
Περάσαμε μια οικονομική κρίση που επιβεβαίωσε όλα τα παραπάνω. Οι φτωχές χώρες του Νότου που έκαναν κακή διαχείριση στοχοποιήθηκαν από τις πλούσιες χώρες του Βορρά που ξέρουν να κάνουν χρηστή διαχείριση με αυτοσυγκράτηση. Ακόμα και τότε βλέποντας ότι κάτι δεν πάει καλά επενδύσαμε σε ad hoc μηχανισμούς αντιμετώπισης της κρίσης. Το τραύμα όμως υπήρξε, λαοί χαρακτηρίστηκαν ως τεμπέληδες, ως ευνοημένοι και τελικά τιμωρήθηκαν παραδειγματικά με σκληρά μνημόνια. Ένας από αυτούς τους λαούς, ο πρώτος που τιμωρήθηκε τόσο σκληρά, ο ελληνικός λαός παρέμεινε προσηλωμένος στην Ευρωπαϊκή του προσέγγιση παρότι, αδίκως ταπεινώθηκε. Και για να το εξηγήσω, δεν εννοώ ότι δεν έγινε κακή διαχείριση στην χώρα μας. Όμως, θα μπορούσαμε, ως Ε.Ε., να δημιουργήσουμε το πλαίσιο που θα ολοκλήρωνε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα πολύ πριν φτάσουμε στην παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008.
Τι θα είχαμε κερδίσει με αυτό το πλαίσιο;
Να μην εξαρτάται η χώρα από το αν ένας λαϊκιστής Πρωθυπουργός θα δράσει ανεξέλεγκτος. Πέρασαν 20 χρόνια από τότε που κρατήσαμε για πρώτη φορά το ευρώ στα χέρια μας και δεν καταφέραμε να το πλαισιώσουμε με κοινή οικονομική πολιτική, κοινό ομόλογο, κοινές αποφάσεις. Για αυτά τα 20 χρόνια φταίνε και οι Έλληνες και οι Γερμανοί και οι Ιταλοί και οι Γάλλοι και όλες οι χώρες μέλη εξίσου. Με λίγο μεγαλύτερες ευθύνες στις μεγάλες χώρες που οδηγούν την Ε.Ε..
Φτάνοντας στο σήμερα, έχουμε μια πανδημία. Έχουμε έναν πόλεμο με έναν άγνωστο εχθρό. Αυτός ο άγνωστος εχθρός δεν αναγνωρίζει εάν είσαι Έλληνας, Ιταλός ή Γερμανός. Δεν αναγνωρίζει αν είσαι πλούσιος ή φτωχός. Δεν αναγνωρίζει αν έχεις μεγάλη ή μικρή επιρροή στην Ε.Ε.. Οι φτωχοί και τιμωρημένοι Έλληνες έγιναν το παράδειγμα αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης παγκοσμίως. Αυτός ο εχθρός μας βάζει Βόρειους και Νότιους στην ίδια μοίρα. Έρχεται να μας θυμίσει ότι ένας πόλεμος, μια πανδημία, μια τεράστια καταστροφή μπορεί να μας σκοτώσει όλους ανεξαιρέτως.
Οι ηγέτες της Ε.Ε. θα πρέπει να θυμηθούν, γιατί δημιουργήθηκαν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί. Θα πρέπει να δουν αυτήν την τεράστια υγειονομική και οικονομική κρίση ως το καμπανάκι που θα φέρει στην επικαιρότητα τα κοινά μας ιδεώδη, τα ευρωπαϊκά ιδεώδη. Θα πρέπει να δουν αυτήν την κρίση σαν την ευκαιρία να μπουν και αυτοί στο πάνθεον της ιστορίας ως η επόμενη γενιά ηγετών που με όραμα δημιούργησε ένα καλύτερο κοινό μέλλον για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες, και τους Βόρειους και τους Νότιους. Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης, και οι 8 Αρχηγοί των κρατών που άνοιξαν την κουβέντα του κοινού μας μέλλοντος δεν θα πρέπει να κάνουν πίσω. Όσοι έχουν ακόμα ενδοιασμούς δεν πιστεύουν στην Ενωμένη Ευρώπη, άρα δεν έχουμε να τους πείσουμε για κάτι. Αν και τώρα δεν προχωρήσουμε σε οικονομική και πολιτική ολοκλήρωση, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι το project που λέγεται Ε.Ε. απέτυχε και ήρθε η ώρα να αναζητήσουμε άλλες λύσεις.
Το ερώτημα που καλούμαστε να απαντήσουμε είναι: υπάρχουν άλλες λύσεις, ώστε η κάθε χώρα της Ευρώπης μόνη της ή σε άλλους συσχετισμούς, να καταστεί ανταγωνιστική στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία; Η γνώμη μου είναι ότι μαζί, ως Ε.Ε. μπορούμε, αν ολοκληρώσουμε το οικοδόμημα, να παίξουμε το ρόλο που μας αναλογεί στο παγκόσμιο στερέωμα. Δεν υπάρχει λόγος να ρισκάρουμε και να ξεκινήσει ο καθένας μόνος του από το μηδέν, γιατί όσο κι αν κάποιες χώρες θεωρούν ότι είναι ισχυρές μπορώ με σιγουριά να πω ότι αν βρεθούν μόνες τους θα ξεκινήσουν με πολύ διαφορετικά οικονομικά και πολιτικά δεδομένα από τα σημερινά.
Ας φροντίσουν λοιπόν οι ηγέτες των 27 χωρών μελών να φερθούν ως πραγματικοί ηγέτες, γρήγορα και αποτελεσματικά. Δυστυχώς οι διαχειριστές της εξουσίας δεν χωράνε στη σημερινή πραγματικότητα, χρειαζόμαστε άμεσα αρχηγούς με όραμα και γνώση. Τώρα είναι η ευκαιρία να λέμε μετά από λίγους μήνες ότι η Ευρώπη πήγε 10 χρόνια μπροστά και όχι 40 χρόνια πίσω.
