Η εορταστική ατμόσφαιρα παρά τους περιορισμούς και η γιορτινή διάθεση των ημερών με την αυξημένη κινητικότητα στους δρόμους, φέρνει μαζί της και μια σειρά προβληματισμούς στους ειδικούς σχετικά με το άνοιγμα των σχολείων και της οικονομίας από την ερχόμενη εβδομάδα.
Μάλιστα, σύμφωνα με το μοντέλο πρόγνωσης του καθηγητή Πνευμονολογίας της Ιατρικής Κρήτης Νίκου Τζανάκη, προβλέπει κατακόρυφη άνοδο των θανάτων μετά τη χαλάρωση των μέτρων ως το τέλος Ιανουαρίου, ενώ το ίδιο μοντέλο εκτιμά ότι αν δεν είχαν ληφθεί τα μέτρα τον Νοέμβριο που πέρασε, τώρα, ως το τέλος Ιανουαρίου θα θρηνούσαμε περίπου 14.000 ανθρώπους.
Πληθαίνουν έτσι οι φωνές που προσανατολίζονται σε παράταση των περιορισμών για άλλο ένα δεκαπενθήμερο, στην προσπάθεια να δοθεί μια ακόμη ευκαιρία στο σύστημα υγείας να αντέξει να καλύπτει όσους νοσούν βαριά ή όσους βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση, καθώς η πληρότητα στους θαλάμους αλλά και στις μονάδες εντατικής νοσηλείας παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα, πάνω από 80% συνολικά στη χώρα.
Ταυτόχρονα, οι ειδικοί περιμένουν άνοδο των κρουσμάτων και συνακόλουθα και των διασωληνώσεων, αλλά και των ανθρώπων που τελικά θα «χαθούν», εξαιτίας της αυξημένης κινητικότητας των ημερών.
Στην κατεύθυνση αυτή κινούνται και όλα τα διαθέσιμα προβλεπτικά μοντέλα για την πορεία της πανδημίας.
Αναλυτικά, ο καθ. Ν. Τζανάκης εφαρμόζοντας το μοντέλο του για βραχυχρόνια πρόβλεψη 20 ημερών, παρατήρησε ότι αν τα μέτρα παραμείνουν ως τις 10 Ιανουαρίου, οι θάνατοι από 15 Οκτωβρίου έως 15 Ιανουαρίου θα προσεγγίσουν τις 5.000.
Η τάση είναι αυξητική βέβαια, εξαιτίας της αυξημένης κινητικότητας τις ημέρες αυτές, όμως επειδή παραμένει άγνωστο το ποσοστό αύξησης της κινητικότητας, δεν υπάρχει πρόβλεψη για τις επιπτώσεις από τη συμμετοχή μας στα γιορτινά τραπέζια και τις συγκεντρώσεις.
Αφαιρώντας τα περιοριστικά μέτρα που «τρέχουν» και αυτές τις ημέρες, το μοντέλο δείχνει ότι οι θάνατοι για το ίδιο χρονικό διάστημα, θα προσέγγιζαν τις 8.000 δηλαδή θα ήταν 3.000 παραπάνω ως τις 10 Ιανουαρίου.
Παρατείνοντας δε, την πρόβλεψη ως το τέλος Ιανουαρίου, τότε οι επιπλέον θάνατοι που θα είχαμε χωρίς το lockdown θα ήταν παραπάνω από 14.000 αντί 5.500 που προβλέπεται να έχουμε αν τηρήσουμε στοιχειώδη μέτρα προστασίας.
Μοναδική λύση αποτελεί το εμβόλιο, όμως κι αυτό θα αργήσει να δώσει αποτελέσματα, αφού η ανοσία στον κάθε εμβολιαζόμενο έρχεται περίπου ένα μήνα μετά τον πρώτο εμβολιασμό ή 10 μέρες μετά και τη δεύτερη δόση. Όσο για την επίτευξη συλλογικής ανοσίας, η δυνατότητα αυτή παραπέμπεται το νωρίτερο για τις αρχές του καλοκαιριού.
Αμερικανικό μοντέλο
Την εκτίμηση αυτή, ενισχύει και το σενάριο του Ινστιτούτου Δεικτών Υγείας και Αξιολόγησης (ΙΗΜΕ) του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον για τη χώρα μας, το οποίο παραμένει εφιαλτικό.
Συγκεκριμένα, το Ινστιτούτο εκτιμά ότι χωρίς περιοριστικά μέτρα οι θάνατοι στη χώρα μας θα ξεπεράσουν τις 19.000 περίπου ως την 1η Απριλίου, ενώ αν εφαρμόζονται ταυτόχρονα τα περιοριστικά μέτρα, η υποχρεωτική χρήση μάσκας και ένα γρήγορο πρόγραμμα εμβολιασμού του πληθυσμού, οι θάνατοι μπορούν να μειωθούν στις 11.500 περίπου.
Οι ειδικοί του Σηάτλ, στέλνουν σήμα κινδύνου που υπογραμμίζει ότι τίποτα δεν έχει τελειώσει ακόμη και ότι όλα τα όπλα που διαθέτουμε κατά του ιού, πρέπει να εφαρμόζονται ταυτόχρονα για να πετύχουμε τις λιγότερες δυνατές απώλειες.
Αναλυτικά για κάθε παράμετρο, σύμφωνα με το μοντέλο του Ινστιτούτου:
- αν χαλαρώσουμε τα περιοριστικά μέτρα, οι συνολικοί θάνατοι την 1η Φεβρουαρίου θα φτάσουν τις 8.700 άτομα περίπου, την 1η Μαρτίου τις 13.800 περίπου και την 1η Απριλίου τις 19.100.
- με τους υπάρχοντες περιορισμούς, η πορεία βελτιώνεται λίγο και την 1η Φεβρουαρίου οι θάνατοι θα υπολογίζονται στους 8.100 περίπου, την 1η Μαρτίου στις 10.600 περίπου και την 1η Απριλίου στις 12.300 περίπου, ενώ την 1η Απριλίου θα ξεπερνούν τις 12.300 άτομα.
- ένα γρήγορο εμβολιαστικό πρόγραμμα, μπορεί κι αυτό να συμβάλει - όχι άμεσα όμως. Συγκεκριμένα, προβλέπεται μείωση των θανάτων έναντι του σεναρίου της άρσης των μέτρων, με τις απώλειες να φτάνουν στις 8.000 περίπου την 1η Φεβρουαρίου, τις 10.500 την 1η Μαρτίου, και τις 11.700 την 1η Απριλίου.
Όσο για την υποχρεωτική χρήση μάσκας παντού, η πορεία των συνολικών θανάτων στη χώρα θα φτάσει την 1η Φεβρουαρίου στις 7.900 άτομα και πλέον, την 1η Μαρτίου πάνω από 10.150 άτομα και την 1η Απριλίου πάνω από 11.500.
Πώς επιδρούν τα μέτρα
Παρά τα περιοριστικά μέτρα, το μοντέλο βλέπει τον ημερήσιο αριθμό θανάτων να αυξάνεται από τις 23 Δεκεμβρίου και να συνεχίζει την αυξητική του πορεία ως τις 10 Ιανουαρίου, εξαιτίας της κινητικότητας των γιορτών. Από κει, οι προβλέψεις αρχίζουν να διαφοροποιούνται εξαιτίας της σταδιακής άρσης των μέτρων και συνυπολογίζονται πλέον οι παράμετροι των εμβολιασμών του πληθυσμού και η χρήση μάσκας. Η διαφοροποίηση όμως με μέτρα ή χωρίς είναι μεγάλη, αφού τα μέτρα συγκρατούν σημαντικά την εξέλιξη.
Αντίστοιχα, μήνα με το μήνα, θα αρχίσουν να επιδρούν θετικά και τα εμβόλια, πολλαπλασιάζοντας ταυτόχρονα και τα οφέλη από την παράλληλη χρήση μάσκας μέχρι να επιτευχθεί η συλλογική ανοσία.
Χωρίς καθόλου μέτρα, η κορύφωση της καμπύλης των θανάτων υπολογίζεται στις αρχές Μαρτίου, με 200 θανάτους την ημέρα, αριθμός διπλάσιος από τους 103 θανάτους που προβλέπονται στα μέσα Ιανουαρίου.
Στην περίπτωση παράτασης των μέτρων, προβλέπεται μια σταθεροποίηση από τις 10 Ιανουαρίου ως τις 10 Φεβρουαρίου με 93 θανάτους την ημέρα, για να πέσουν στις 74 περίπου την ημέρα, την 1η Μαρτίου. Συνυπολογίζοντας τους εμβολιασμούς οι θάνατοι θα μειωθούν στους 67 την ημέρα, ενώ αν προστεθούν και οι μάσκες, τότε η μείωση φτάνει τους 62 θανάτους.
Την 1η Απριλίου, οι ημερήσιοι θάνατοι χωρίς μέτρα υπολογίζονται να φθάνουν τους 130, ενώ με τα τρέχοντα μέτρα αναμένεται να περιοριστούν δραστικά στους 37 την ημέρα, με τις μάσκες στους 29 και με τα εμβόλια στους 18.
Πόσο μειώνονται οι επαφές
Συνολικά, σύμφωνα με το μοντέλο, οι μάσκες επιφέρουν μείωση στις επαφές κατά 89%, τα περιοριστικά μέτρα κατά 82% και τα εμβόλια επίσης κατά 82%.
Ο συνδυασμός των τριών, αναμένεται να συμβάλλει στη μείωση των θανάτων από την πανδημία περίπου στο μισό στο πρώτο τρίμηνο του 2021.
