Νέο κύμα της πανδημίας που θα προκύψει από μεταλλαγμένα στελέχη ανθεκτικά στο υπάρχον εμβόλιο και τα φάρμακα, προοιωνίζουν οι ειδικοί, στέλνοντας μήνυμα στις ηγεσίες των κρατών - μελών της Ευρώπης για νέα περιοριστικά μέτρα άμεσα, προκειμένου να μην επικρατήσουν οι δύο νέες μεταλλάξεις, αυτές της Ν. Αγγλίας και της Ν. Αφρικής.
Γιατί μόλις γίνουν ανθεκτικά τα στελέχη που κυριαρχούν στην πανδημία, τότε ο περιορισμός ή η σταθεροποίηση των νέων λοιμώξεων θα γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη.
Μάλιστα μόνο το αγγλικό στέλεχος που παρουσιάζει αύξηση μεταδοτικότητας μόλις κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες, μπορεί να οδηγήσει σε διπλασιασμό των νέων κρουσμάτων ανά εβδομάδα!
Τα παραπάνω επισημαίνει σειρά επιστημόνων, μεταξύ των οποίων και η καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης Ελένη Πιτέλου, με σχετικό άρθρο τους στο Lancet.
Όπως σημειώνουν οι ειδικοί, με επικεφαλής την Viola Priesemann από το Max Planck Institute του Göttingen στη Γερμανία, η Ευρώπη πρέπει να δράσει τώρα για να καθυστερήσει και να αποτρέψει οποιαδήποτε περαιτέρω εξάπλωση του SARS-CoV-2, ιδίως του B.1.1.7, ακόμη και αν δεν υπάρχουν οριστικά δεδομένα. Πρέπει να διατυπωθεί ένα σαφές σχέδιο για άμεση πανευρωπαϊκή δράση και ταχεία θέσπιση μέτρων δημόσιας υγείας, καθώς ενδέχεται να συνεχίσουν να εμφανίζονται νέες παραλλαγές με αυξημένη μολυσματικότητα.
Τα μέτρα θα πρέπει να στοχεύουν στην μείωση του αριθμού των κρουσμάτων το συντομότερο δυνατό. Η κοινή δράση όλων των ευρωπαϊκών χωρών θα καταστήσει κάθε εθνική και τοπική προσπάθεια πιο αποτελεσματική και θα διασφαλίσει τη δημόσια υγεία σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Μεταξύ άλλων προτείνουν δραστική μείωση κοινωνικών επαφών, με τηλε-εκπαίδευση, τηλε-εργασία, κοινωνική απόσταση, μέτρα υγιεινής, μάσκες, εξαερισμό, χρήση φίλτρων, και χρήση ειδικών μασκών αυξημένης προστασίας για τους εργαζόμενους και τους ευάλωτους, ενδελεχή έλεγχο της μετάδοσης του ιού με απομόνωση και καραντίνα των ύποπτων κρουσμάτων, συνεχή τεστ, αύξηση του γονιδιακού ελέγχου του ιού, απαίτηση τεστ στους ταξιδιώτες πριν και μετά το ταξίδι και καραντίνα και ιδιαίτερο έλεγχο σε περιοχές με ύποπτες παραλλαγές, επιτάχυνση των εμβολιασμών κλπ.
Πολλά κρούσματα από τη μετάλλαξη
Σημειώνουν ότι τα περιστατικά είναι πολύ υψηλά σε ολόκληρη την Ευρώπη, ενώ τα τρέχοντα μέτρα δεν μειώνουν επαρκώς την εξάπλωση του ιού. Οι παραλλαγές B.1.1.7 και B1.351, που εντοπίστηκαν για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Νότια Αφρική, αντίστοιχα, έχουν εξαπλωθεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Αν και οι βιολογικές ιδιότητες αυτών των παραλλαγών δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί, τα επιδημιολογικά δεδομένα υποδηλώνουν ότι έχουν μεγαλύτερη μεταδοτικότητα από την αρχική παραλλαγή.
Αυτές οι ιικές ιδιότητες θα μπορούσαν να αυξήσουν τον πραγματικό αριθμό αναπαραγωγής R στον πληθυσμό. Στην περίπτωση του Β.1.1.7, οι εκτιμήσεις υποδηλώνουν ότι το R θα μπορούσε να αυξηθεί από 1 σε περίπου 1,4 χωρίς αλλαγή στη συμπεριφορά του πληθυσμού. Εάν ισχύει, πολλές χώρες που κατάφεραν να μειώσουν το R σε 1 ή λιγότερο θα βρεθούν αντιμέτωπες με νέο κύμα ιογενούς εξάπλωσης, παρά τα ισχύοντα μέτρα.
Μόλις καθιερωθεί μια πιο μεταδοτική παραλλαγή, η σταθεροποίηση του αριθμού των νέων λοιμώξεων θα γίνει όλο και πιο δύσκολη.
Παρά τη διαθεσιμότητα αποτελεσματικών εμβολίων, η παραγωγή για την ικανοποίηση της ζήτησης και η ανάπτυξη προγραμμάτων εμβολιασμού θα διαρκέσει μήνες. Οι χώρες θα πρέπει να διαχειριστούν υψηλούς αριθμούς νέων περιστατικών και τις δυσμενείς επιπτώσεις τους για αρκετούς μήνες. Με την ανοσία να επιτυγχάνεται αργά, η εμφάνιση νέων παραλλαγών SARS-CoV-2 θα συνεχιστεί, δυνητικά οδηγώντας σε πιο μεταδοτικές παραλλαγές, και ίσως ακόμη και παραλλαγές για τις οποίες τα υπάρχοντα εμβόλια είναι λιγότερο αποτελεσματικά. Τέτοιες παραλλαγές θα μπορούσαν να επιδεινώσουν γρήγορα την κρίση, πολύ πριν εμβολιαστούν αρκετά άτομα. Ενώ περιμένουμε πειραματικά δεδομένα για να κατανοήσουμε τις νέες παραλλαγές, πρέπει να ληφθούν πανευρωπαϊκές αποφάσεις και πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για να περιοριστεί η εξάπλωση νέων παραλλαγών.
Εάν δεν ληφθούν μέτρα για την πρόληψη της εξάπλωσης των νέων παραλλαγών του ιού, οι αριθμοί των κρουσμάτων και οι εισαγωγές στο νοσοκομείο θα αυξηθούν. Η αύξηση των κρουσμάτων θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατάρρευση των συστημάτων περίθαλψης. Σε πολλές χώρες, τα νοσοκομεία ήδη, δεν μπορούν πλέον να παρέχουν φροντίδα της συνήθους ποιότητας σε όλους τους ασθενείς. Πολλές ΜΕΘ έχουν ξεπεράσει ήδη την πληρότητά τους και μη επείγοντα χειρουργεία έχουν αναβληθεί για εβδομάδες ή μήνες. Η καθυστερημένη διάγνωση και η περιορισμένη παροχή φροντίδας για άτομα με άλλες ασθένειες δημιουργούν πρόσθετους κινδύνους για την υγεία, όχι μόνο για ασθενείς με COVID-19, αλλά και για ολόκληρο τον πληθυσμό.
Οι επαγγελματίες υγείας και άλλοι εργαζόμενοι στην πρώτη γραμμή εργάζονται ήδη κάτω από ακραίες συνθήκες σχεδόν ολόκληρη τη χρονιά που πέρασε, με σοβαρές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική τους υγεία. Εάν οι παραλλαγές όπως το B.1.1.7 οδηγούν σε μια νέα αύξηση των κρουσμάτων, αυτό θα μπορούσε να εξουθενώσει τους επαγγελματίες υγείας και να φέρει τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης σε σημείο κατάρρευσης. Η διασφάλιση της μείωσης της επιβάρυνσης στους επαγγελματίες υγείας είναι κρίσιμη, γι΄ αυτό μπορεί να απαιτηθούν πρόσθετοι πόροι.
Ο περιορισμός κρουσμάτων και ο μετριασμός των επιπτώσεων της πανδημίας, γίνονται πιο επιτακτικοί με την εμφάνιση μιας πιο μολυσματικής παραλλαγής.
Υποθέτοντας ότι η παραλλαγή B.1.1.7 αυξάνει το R από 1 σε 1,4, επιτρέποντάς του να εξαπλωθεί χωρίς αλλαγές στη συμπεριφορά του πληθυσμού, θα σημειωθεί διπλασιασμός περιστατικών κάθε εβδομάδα.
Θα απαιτηθούν σημαντικές προσπάθειες για να μειωθεί το R στο 1 ή λιγότερο και να ανακτηθεί ο έλεγχος.
Αναλαμβάνοντας δράση πριν την ευρεία εξάπλωση του Β.1.1.7, σημαίνει ότι οι αυξημένες προσπάθειες θα μπορούσαν να μειώσουν σημαντικά τον αριθμό των νέων περιστατικών και να επιβραδύνουν τη καθιέρωση του Β.1.1.7.
