Το μήνυμα ότι η κυβέρνηση θα λάβει μέσα στον Μάιο μια νέα δέσμη μέτρων για την στήριξη των καταναλωτών ενέργειας, ακόμα κι αν δεν αποφασιστεί κάτι τέτοιο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στέλνει ξανά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, διαβεβαιώνοντας ότι θα εξαντληθεί κάθε δημοσιονομικό περιθώριο, με στόχο να απορροφηθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ποσοστό της αύξησης των λογαριασμών του ρεύματος. «Εξαντλούμε όλο το φάσμα των δυνατοτήτων που μας δίνει ο προϋπολογισμός για να στηρίξουμε με τρόπο κοινωνικά δίκαιο τους συμπολίτες μας. Αυτό κάνουμε από την αρχή της κρίσης κι αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά σε δήλωσή του στην κυριακάτικη εφημερίδα «Real News».
«Πρώτο και κύριο μέλημα της κυβέρνησης από την αρχή της θητείας μας είναι να εξασφαλίσουμε την ενεργειακή επάρκεια και αυτονομία της χώρας με έμφαση στο «πρασίνισμα» του ενεργειακού μας μείγματος με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας που διαθέτουμε σε αφθονία στη χώρα μας», επισήμανε ο πρωθυπουργός και σημείωσε:
«Ταυτόχρονα, όμως, ανταποκρινόμαστε και προσαρμοζόμαστε στη συγκυρία και δίνουμε μάχη από την έναρξη της διεθνούς ενεργειακής κρίσης για να απαλύνουμε τις επιπτώσεις της στα τιμολόγια ενέργειας νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Εξαντλούμε όλα τα δημοσιονομικά περιθώρια και μετατρέπουμε σε εκπτώσεις ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο τα υπερέσοδα που προκύπτουν στις αγορές των ΑΠΕ και τις δημοπρασίες ρύπων. Έως σήμερα έχουν δοθεί οριζόντιες αλλά και στοχευμένες -στους πιο ευάλωτους- ενισχύσεις ύψους 4 δισ. ευρώ».
Αναφορικά με τις οικονομικές κυρώσεις που έχει επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση στη Ρωσία, σχολίασε πως είναι σημαντικές και ήδη έχουν φέρει αποτελέσματα. «Πρέπει, ωστόσο, να είμαστε πολύ προσεκτικοί, ώστε τα μέτρα που λαμβάνουμε να μην καταλήξουν να βλάψουν περισσότερο εμάς, τις χώρες της ΕΕ, από ό,τι βλάπτουν τη Ρωσία, δεδομένου ότι η ευρωπαϊκή οικονομία δεν μπορεί να υποκαταστήσει πλήρως και άμεσα το ρωσικό φυσικό αέριο από άλλους προμηθευτές», σημείωσε.
Όπως είπε, «είναι ξεκάθαρο στην Ευρώπη ότι θα πρέπει να απεξαρτηθούμε από το ρωσικό αέριο όσο πιο γρήγορα γίνεται». Σημείωσε πως κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί από τη μία μέρα στην άλλη και «γι’ αυτό, ως χώρα, έχουμε καταρτίσει και βραχυπρόθεσμο σχέδιο ενεργειακής επάρκειας, αλλά και μακροπρόθεσμο σχέδιο ενεργειακής αυτάρκειας, με βάση τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας».
«Γνωρίζω καλά ωστόσο και συμμερίζομαι απολύτως ότι το μεγάλο πρόβλημα αυτή τη στιγμή για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις είναι το κόστος της ενέργειας. Ένα πρόβλημα που θα διαρκέσει. Είναι κάτι που αφορά ολόκληρη την Ευρώπη και γι’ αυτό έχω προσωπικά αγωνιστεί να υπάρχει μια πανευρωπαϊκή απάντηση. Έχουμε ζητήσει από την Πρόεδρο της Επιτροπής να συνομιλήσει με όλους τους σημαντικούς "παίκτες" της αγοράς και να προτείνει λύσεις, παρεμβάσεις, μέσα στις οποίες είναι και η επιλογή ενός πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά του φυσικού αερίου», ανέφερε ο Κυρ. Μητσοτάκης.
«Η κυβέρνηση έχει στηρίξει και θα συνεχίσει να στηρίζει τους καταναλωτές ενέργειας μέσα από ένα σχήμα επιδοτήσεων. Έχω πει ότι, σε περίπτωση που δεν υπάρξει κάποια ευρωπαϊκή απάντηση σε αυτό το πρόβλημα, η κυβέρνηση είναι έτοιμη να λάβει σημαντικά πρόσθετα μέτρα, έτσι ώστε να απορροφήσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ποσοστό της αύξησης των λογαριασμών της ηλεκτρικής ενέργειας, εξαντλώντας στα όρια τους τα δημοσιονομικά περιθώρια», τόνισε ο πρωθυπουργός και υπογράμμισε:
«Θα ανακοινώσω τη δέσμη των προτάσεων μέσα στον Μάιο και, ακόμη και αν δεν υιοθετηθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, θα ισχύσουν από τον Ιούνιο. Εξαντλούμε όλο το φάσμα των δυνατοτήτων που μας δίνει ο Προϋπολογισμός για να στηρίξουμε με τρόπο κοινωνικά δίκαιο τους συμπολίτες μας. Αυτό κάνουμε από την αρχή της κρίσης κι αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε».
Τα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι
Επιστροφή των τιμολογίων λιανικής στα μέσα επίπεδα του πρώτου εξαμήνου του 2021 είναι ο στρατηγικός στόχος που έχει βάλει η κυβέρνηση για το ρεύμα. Κεντρικό σενάριο, η επιβολή πλαφόν στις τιμές χονδρικής, για παράδειγμα στα 100 ευρώ / Mwh (από 190 ευρώ / Mwh αύριο), προκειμένου να εκμηδενισθεί η ρήτρα αναπροσαρμογής στη λιανική, κρατώντας χαμηλά τα τιμολόγια.
Εφόσον προκριθεί η λύση αυτή, τότε διαμορφώνεται μια τιμή στα επίπεδα των 16 λεπτών η κιλοβατώρα από 24,25 ή και 30 λεπτά σήμερα, αναλόγως τον τύπο των τιμολογίων. Ταυτόχρονα με το πλαφόν στην χονδρική, συζητείται να διατηρηθεί και το σημερινό καθεστώς επιδοτήσεων για τις χαμηλές καταναλώσεις.
Κοινός παρονομαστής σε όλα τα σενάρια, η αποζημίωση των ηλεκτροπαραγωγών από το κράτος για τη διαφορά από το πλαφόν έως το κόστος παραγωγής των μονάδων, αναλόγως την τεχνολογία τους. Το πώς αυτό θα χρηματοδοτηθεί, από που δηλαδή θα βρεθούν τα 2 δισ. (εφόσον το σχέδιο είναι σύντομης διάρκειας) ή τα 4 δισ. εφόσον διαρκέσει πολλούς μήνες, παραμένει ακόμη το ζητούμενο.
Στο επιτελείο του ΥΠΕΝ γίνονται διάφορες ασκήσεις εργασίας και μέχρι σήμερα έχουν εξεταστεί αρκετά σενάρια. Από το να επιβληθεί μια ανώτατη τιμή ανά είδος μονάδας και τεχνολογίας έως του να επιβληθεί ένα άνω όριο στα έσοδα των ενεργειακών ομίλων.
Η γκάμα των σεναρίων συζητείται σε καθημερινή βάση σε συσκέψεις στο Μέγαρο Μαξίμου, με την εξεύρεση χρηματοδότησης να αποτελεί κοινό παρονομαστή για όλα. Κοινοτικά εργαλεία, χορήγηση χαμηλότοκων δανείων μέσω ευρωπαϊκών μηχανισμών και φυσικά αξιοποίηση μέρους από τα αδιάθετα δάνεια, ύψους 230 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης, τα πάντα βρίσκονται στο τραπέζι.
Έσχατη λύση, η άντληση μεγάλους μέρους από τα τουλάχιστον 4 δισ. ευρώ μέσω του κρατικού προϋπολογισμού, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για το έλλειμμα και την ενδεχόμενη άνοδό του.
