Τα μηνύματα της επενδυτικής κοινότητας είναι σαφή. Το κλίμα έχει αλλάξει δραστικά, οι αγορές αντιλαμβάνονται ότι η Ελλάδα βλέπει θετικά τις επενδύσεις, και υπάρχει κυβερνητική σταθερότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι μεγάλοι παίκτες προτάσσουν ως αναγκαίες συνθήκες για την ανάπτυξη, την πολιτική συνέχεια, τη σημασία της κυβερνητικής σταθερότητας. Ο πρωθυπουργός είναι εύλογα αισιόδοξος και το δηλώνει. Είμαι πολύ bullish για την κληρονομιά αυτή της χώρας και την τόλμη των ανθρώπων της να παίρνουν ρίσκα, νοοτροπία που υπάρχει και στις επιχειρήσεις.
Υπάρχουν ορισμένες επαναλαμβανόμενες σταθερές, στα λόγια όλων σχεδόν των ομιλητών του συνεδρίου του ΣΕΒ «Reinventing Greece through investments in innovation». Σε όλα τα πάνελ οι ομιλητές, αναφέρονται σε αυτές.
Το πρώτο θετικό μήνυμα: Το επενδυτικό κλίμα έχει αλλάξει. Η εντύπωση ότι η Ελλάδα βλέπει θετικά τις επενδύσεις, είναι διάχυτη. «Υπάρχει ευφορία», είπε ο κ. Νίκος Σταθόπουλος της BC Partners.
Ο πρόεδρος και CEO της Fairfax Prem Watsa δεν είχε πρόβλημα να υπερθεματίσει: «Η Ελλάδα έχει τον καλύτερο ηγέτη στην Ευρώπη», αλλά και να εξηγήσει πόσο σημαντική είναι η αλλαγή που εντοπίζει στο επενδυτικό προφίλ της χώρας. «Δεν έρχεται κάποιος να επενδύσει σε ένα αφιλόξενο περιβάλλον όπου δεν τον θέλουν».
Ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ κ. Νίκος Βέττας συνόψισε τη γενικευμένη εντύπωση ως εξής: «Δεν γυρνάμε πίσω στο 2012».
Ίσως το πιο αρνητικό που εντόπισαν οι συμμετέχοντες: «Γραφειοκρατία, γραφειοκρατία, γραφειοκρατία…» Το είπαν πολλοί, σχεδόν όλοι. Να αναφέρουμε μεταξύ άλλων τον CFO Ευρώπης της Deutsche Telekom Robert Hauber, που στο συνέδριο εκπροσώπησε μακροχρόνιο επενδυτή 12 ετών στην Ελλάδα και έχει γίνει στωϊκός πλέον.
Όλοι επίσης αναγνώρισαν ότι έχουν γίνει βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά το «τέρας» εκεί είναι ακόμα… Δεν ξεδοντιάστηκε εντελώς- είναι και η νοοτροπία. Ο κ. Σταθόπουλος, μία κουβεντούλα πέταξε, αλλά το πήγε μακρύτερα: «Η γραφειοκρατία και οι καθυστερήσεις στην έκδοση δικαστικών αποφάσεων».
Ένα σοβαρό προαπαιτούμενο είναι η ανάγκη σταθερότητας. Ζητούνται ξεκάθαροι και μακροχρόνιοι κανόνες, σταθερό φορολογικό κλίμα. Το έθεσαν, όλοι οι ομιλητές ανεξαιρέτως. Περισσότερο αναλυτικός ήταν ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ κ. Νίκος Βέττας: «Είναι ανάγκη να υπάρχει σταθερότητα. Κάποια στιγμή θα αλλάξει η κυβέρνηση. Τι θα γίνει; Θα αλλάξουν όλα πάλι από την αρχή;»
Πολύ θετικό το συμπέρασμα, ότι η Ελλάδα έχει υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό, σύμφωνα με τον Phillipe Rogge πρόεδρο της Microsoft Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, τον κ. Θεοδόση Μιχαλόπουλο CEO της Microsoft Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας, τον κ. Κώστα Μάλλιο Corporate Vice President, Applied AI, Applied Materials. Επίσης, τον πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Prem Watsa, αλλά και τους κ.κ. Σταθόπουλο και Βέττα.
Ωστόσο, το θέμα δεν είναι απλό. Μεγάλο μέρος των προβληματισμών, περιστράφηκε και γύρω από την ανάγκη ενίσχυσης του ανθρώπινου δυναμικού με αξιόλογα στελέχη και «ελληνικά μυαλά» που έχουν φύγει και ζουν πλέον στο εξωτερικό, οι οποίοι διστάζουν να γυρίσουν παρά το κύμα επιστροφής που ήδη έχει γίνει αισθητό.
Εδώ στάθηκε ο κ. Μιχαλόπουλος της Microsoft, ο οποίος σχολίασε ότι είναι ανάγκη να γυρίσουν ειδικευμένα στελέχη στο τομέα του, αλλά και στην ανάγκη να δώσει κατεύθυνση το εκπαιδευτικό σύστημα στην ανάδειξη μηχανικών. «Υπάρχει έλλειψη» είπε.
Ο κ. Σταθόπουλος ήταν της άποψης ότι τα κίνητρα σωστά δίνονται από την κυβέρνηση για την επιστροφή ικανών στελεχών, αλλά τελικά οι Έλληνες που θα επιστρέψουν, θα είναι επειδή η Ελλάδα, (ως πακέτο) «είναι ανίκητη».
Για τον κ. Μάλλιο να πούμε ότι όταν έχεις υπάρξει μέλος της υπερταλαντούχας ομάδας της Innoetics, (πούλησες με τους άλλους της ομάδας την εταιρία και το TTS στη Samsung) και από τη διευθυντική θέση της Applied Materials, κάνεις το αντίθετο δρομολόγιο εξαγοράζοντας την άλλη ελληνική εταιρία των μεγάλων ταλέντων την Think Silicon, προφανώς κάτι ξέρεις «από μέσα», για το ανθρώπινο δυναμικό αυτής της χώρας…