Σημαντική αύξηση της διασποράς του SARS-CoV-2 στη Θεσσαλονίκη πυροδοτεί η ανάδυση και ταχύτατη επικράτηση της παραλλαγής ΒΑ.2 του στελέχους Όμικρον, όπως αυτή αποτυπώνεται στα αστικά απόβλητα της πόλης, με βάση την έρευνα που διεξάγει η Ομάδα Επιδημιολογίας Λυμάτων του ΑΠΘ με την ΕΥΑΘ, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και στο πλαίσιο του Εθνικού Δικτύου του ΕΟΔΥ.
Η νέα -ακόμη πιο μεταδοτική- παραλλαγή του ιού εντοπίζεται στα λύματα από τις 24 Φεβρουαρίου και την τελευταία εβδομάδα το ποσοστό της έχει ήδη ανέλθει στο 75%, ενώ σημαντική είναι η άνοδος του συνολικού ιικού φορτόυ σε εβδομαδιαία βάση.
Όπως φαίνεται στα διαγράμματα που παρουσιάζει το ΑΠΕ-ΜΠΕ το ιικό φορτίο των λυμάτων μετράται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων εβδομάδων και η ημερήσια τάση του τελευταίου δεκαημέρου είναι έντονα αυξητική και ταυτίζεται με τον ρυθμό ανόδου της Όμικρον 2.
Συγκεκριμένα, στα δείγματα που λαμβάνονται καθημερινά στην είσοδο της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων Θεσσαλονίκης, αναφορικά με τις εξορθολογισμένες τιμές σχετικής έκκρισης ιικού φορτίου, η μέση τιμή των δύο πιο πρόσφατων μετρήσεων, δηλαδή της Τετάρτης 16/03/2022 και της Πέμπτης 17/03/2022 είναι:
- Οριακά αυξημένη (+22%) σε σχέση με τη μέση τιμή των δύο αμέσως προηγούμενων μετρήσεων της Δευτέρας 14/03/2022 και της Τρίτης 15/03/2022.
- Σημαντικά αυξημένη (+79%) σε σχέση με την μέση τιμή της προηγούμενης Τετάρτης 09/03/2022 και Πέμπτης 10/03/2022
«Η αύξηση στο ιικό φορτίο των λυμάτων στο διάστημα 9-18 Μαρτίου παρουσίασε ρυθμό διπλασιασμού ανά 6 ημέρες. Ο ρυθμός με τον οποίο εκτοπίζεται η ΒΑ.1 καταδεικνύει την πολύ μεγάλη μεταδοτικότητα της ΒΑ.2 καθώς την τελευταία εβδομάδα το ποσοστό της στα λύματα της πόλης υπολογίζεται στο 75%», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρύτανης του ΑΠΘ και επιστημονικά υπεύθυνος του ερευνητικού έργου, καθηγητής Νίκος Παπαϊωάννου.
«Πρόκειται για μία αναμενόμενη εξέλιξη στη Θεσσαλονίκη, στη χώρα συνολικά, όπως και διεθνώς όπου έχει παρατηρηθεί η αντίστοιχη έξαρση. Η παραλλαγή ΒΑ.2 θα εκτοπίσει την ΒΑ.1 και η αύξηση των κρουσμάτων που διαπιστώνουμε όλοι στον κοινωνικό και εργασιακό μας περίγυρο σημαίνει πως μαθαίνουμε να ζούμε με τον ιό και να προσαρμοζόμαστε κάθε φορά στα νεότερα επιδημιολογικά δεδομένα που διαμορφώνονται. Αυτή τη στιγμή η έξαρση που παρατηρείται υπογραμμίζει την ανάγκη σχολαστικής τήρησης των προληπτικών μέτρων αυτοπροστασίας και προστασίας των συμπολιτών μας που είναι ευάλωτοι σε σοβαρή νόσηση από τον ιό», εξήγησε ο πρύτανης του ΑΠΘ.
«Η αύξηση των ημερών αυτών είναι η μεγαλύτερη που καταγράφουμε στο διάστημα μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων. Η αύξηση που μετρήθηκε παραμένει μεγάλη ακόμη και μετά την κανονικοποίηση που επιφέρει η μεθοδολογία του περιβαλλοντικού εξορθολογισμού των μετρήσεων με βάση τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των λυμάτων. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως δεν υπάρχει περιθώριο σφάλματος στην έξαρση που παρατηρούμε», επισήμανε ο καθηγητής Χημείας του ΑΠΘ, Θοδωρής Καραπάντσιος.
Σχετικά με την σταδιακή επικράτηση της παραλλαγής ΒΑ.2 ο αναπληρωτής καθηγητής Μοριακής Μικροβιολογίας του Τμήματος Κτηνιατρικής ΑΠΘ Χρυσόστομος Δόβας, εξήγησε: «Οι αναλύσεις μας χρησιμοποιώντας μέθοδο που αναπτύξαμε για την αποκλειστική ενίσχυση και ποσοτικοποίηση του στελέχους Δέλτα στα λύματα βασισμένη σε απάλειψη ‘'υπογραφή'' στο γονίδιο Ν, έδειξαν ότι δεν ανιχνεύεται μετά τις 15/2. Καθώς πλέον στη Θεσσαλονίκη κυκλοφορούν μόνο οι δύο παραλλαγές ΒΑ.1 και ΒΑ.2 του στελέχους Όμικρον, εκτιμήσαμε την ΒΑ.2 με έμμεσο τρόπο αφαιρώντας από το συνολικό φορτίο την ΒΑ.1., η οποία ποσοτικοποιείται με δεύτερη ειδική μέθοδο που έχουμε αναπτύξει. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ΒΑ.2 στη Θεσσαλονίκη αναδύθηκε στις 24/2 ενώ από τις 28/2 μέχρι σήμερα το ιικό φορτίο της διπλασιάζεται ανά 5,7 ημέρες».
Η μεθοδολογία αποτίμησης του κορονοϊού στα αστικά απόβλητα, που ανέπτυξε η ομάδα του ΑΠΘ, εξορθολογίζει τις μετρήσεις συγκέντρωσης του γονιδιώματος του ιού με βάση 24 περιβαλλοντικούς παράγοντες, που δύνανται να αλλοιώσουν τα αποτελέσματα των μετρήσεων. Η μοριακές μέθοδοι real-time PCR, που ανέπτυξε η Ομάδα του ΑΠΘ, έχουν τη δυνατότητα να πολλαπλασιάζουν επιλεκτικά τμήματα του γονιδιώματος των στελεχών Όμικρον ΒΑ.1 και Δέλτα.
