Δεν έχουν μιλήσει για τον πόλεμο όλες αυτές τις ατέλειωτες μέρες της Ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία οι περισσότεροι διανοούμενοι και καλλιτέχνες. Δε φαίνεται να αισθάνονται καμία ανάγκη να πάρουν θέση, να καταδικάσουν, να συμμετάσχουν στο παγκόσμιο «ανάθεμα». Η συναυλία υπέρ το λαού της Ουκρανίας διοργανώνεται σιγά - σιγά ύστερα από πρωτοβουλία του Στάθη Δρογώση, ο οποίος, μαζί με τον Διονύση Σαββόπουλο προσπάθειες συγκέντρωσης καλλιτεχνών και με τον Νίκο Πορτοκάλογλου να ετοιμάζει τηλεμαραθώνιο για τη μετάδοσή της. Όχι, χωρίς δυσκολίες από όσο δείχνουν τα πράγματα. Αυτό, πάντως, πολλά σημαίνει.
Καλλιτέχνες, διανοούμενοι, συγγραφείς, ποιητές, αυτές τις μέρες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τοποθετούνται περί διαφόρων αδιάφορων θεμάτων. Βάζουν ποιηματάκια (δικά τους ή ξένα) και φωτογραφίες από βόλτες και διακοπές. Βρίζουν την κυβέρνηση για την πολιτική της. Ανεβάζουν τα νέα τους τραγούδια. Αλλά ούτε ένας από όσους έτρεχαν σε αντιπολεμικές συναυλίες δεν έχει ανεβάσει κάτι για τον πόλεμο. Προφανώς, υπάρχει «γραμμή» εκπορευόμενη από συγκεκριμένα κόμματα, από συγκεκριμένους κύκλους. Ετσι, αποστρέφουν το βλέμμα από τις βιαιοπραγίες του θύτη και από τα θύματα. Δε θέλουν να ξέρουν. Γιατί αν ήθελαν, θα μας είχαν γεμίσει αποδείξεις, τσιτάτα, συνθήματα, και όλα τα γνωστά που χρησιμοποιούν σε ανάλογες περιπτώσεις.
Ασυγκίνητοι οι πνευματικοί και καλλιτεχνικοί ταγοί της χώρας. Ανέμπνευστοι και όσοι, υποτίθεται, τους εκφράζουν. Ο τομέας πολιτισμού της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και το τμήμα πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ έβγαλαν μια ανακοίνωση στην οποία η λέξεις «Ρώσος, Ρωσία, ρωσικό» δεν εμφανίζονται πουθενά. Οι βομβαρδισμοί (που, εννοείται, έγιναν από Αγνώστου Ταυτότητας Ιπτάμενα Αντικείμενα) «υπογραμμίζουν την καθολική βαρβαρότητα του πολέμου». Σε μισή αράδα αναφέρονται «απώλειες αμάχων» δύο φορές. Ούτε καν έψαξαν μια άλλη έκφραση, πιο «θερμή».
Κατόπιν όλων αυτών, οι πολιτισμένοι του ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν αναγκαίο «να υψώσουμε το ανάστημά μας και να διεκδικήσουμε την άμεση παύση του πολέμου, την καταδίκη της εισβολής, τη διασφάλιση της ειρήνης.» Ωραίο να το λες, αλλά στις διαδηλώσεις κατά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία δε συμμετείχαν. Από τον καναπέ θα καταδικάσουν;
«Η ελληνική Πολιτεία οφείλει να δείξει έμπρακτα την αλληλεγγύη της στους καλλιτέχνες, στους δημιουργούς, στους ανθρώπους της δοκιμαζόμενης Μαριούπολης» λένε παρακάτω. Στις υποδοχές προσφύγων, όμως, πάλι δε φάνηκαν. Και όταν η ελληνική πολιτεία έκοψε, όπως έγινε σε όλο τον κόσμο, τις κρατικές ρωσικές καλλιτεχνικές ομάδες ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε μέχρι και ερωτήσεις στη Βουλή. Τι μας λένε τώρα;
Όλη η ανακοίνωση:
«Ένας εμβληματικός χώρος πολιτισμού που είχε μετατραπεί σε καταφύγιο αμάχων, βομβαρδίστηκε μέσα σε λίγα λεπτά. Ο απολογισμός είναι τραγικός: ανθρώπινες απώλειες αμάχων και ολική καταστροφή ενός σημαντικού πολιτιστικού μνημείου στο κέντρο της Μαριούπολης.
Ένα αποτρόπαιο έγκλημα πολέμου που συνεχίζεται ενώ πολίτες βρίσκονται εγκλωβισμένοι στα συντρίμμια. Οι εικόνες φρίκης προκαλούν οργή. Ιδίως η σπαρακτική εικόνα όπου φαίνεται γύρω από το θέατρο να είναι γραμμένη η λέξη «παιδιά» ώστε να μη δεχθεί επίθεση από τους εισβολείς.
Σήμερα μετρώνται απώλειες αμάχων αλλά και η βεβήλωση της ιστορίας και του πολιτισμού.
Ο χθεσινός βομβαρδισμός του ιστορικού θεάτρου της Μαριούπολης υπογραμμίζει την καθολική βαρβαρότητα του πολέμου. Δημόσια κτίρια, μαιευτήρια, νοσοκομεία, θέατρα ισοπεδώνονται μετατρέποντας τις ζωντανές πόλεις του χθες στα έρημα τοπία του σήμερα.
Ο πολιτισμός δεν πρέπει να σιγήσει, για να νικήσει η ζωή. Είναι αναγκαίο να υψώσουμε το ανάστημά μας και να διεκδικήσουμε την άμεση παύση του πολέμου, την καταδίκη της εισβολής, τη διασφάλιση της ειρήνης.
Η ελληνική Πολιτεία οφείλει να δείξει έμπρακτα την αλληλεγγύη της στους καλλιτέχνες, στους δημιουργούς, στους ανθρώπους της δοκιμαζόμενης Μαριούπολης.
Να εκφράσουμε τον αποτροπιασμό μας, να εκδηλώσουμε την αλληλεγγύη μας.»
Ξέρουμε από προχθές ότι βομβαρδίστηκε από τους Ρώσους το θέατρο της ουκρανικής Μαριούπολης, με 800 έως 1000 άτομα στα καταφύγια του και έγινε σκόνη. Πάει το μνημείο - αλλά, πραγματικά, τα μνημεία θα κοιτάμε τώρα μπροστά στη σωτηρία τόσων γυναικόπαιδων; Ψάχνουμε αγωνιωδώς τι έγιναν οι άνθρωποι (που θα έλεγε και η Νατάσα, αλλά δεν είπε) μόλις μαθεύτηκε ότι ίσως και να γλύτωσαν, αφού τα υπόγεια άντεξαν, και άκρη δε βρίσκουμε.
Πώς να βρεις άκρη σε μια πόλη όπου έχει βομβαρδιστεί το 80% και πάνω των κτιρίων της; Πώς να βρει ακόμα και η εκπρόσωπος του ουκρανικού κοινοβουλίου Λιουντμίλα Ντενισόβα, όταν δεν υπάρχουν τηλεπικοινωνίες; Δηλώνει σε ξένες εφημερίδες ότι προς το παρόν δεν υπάρχουν νεκροί και ότι γίνεται εκκένωση του καταφυγίου.
Αλλά για τον ΣΥΡΙΖΑ, που εξέδωσε την ανακοίνωση χθες, μετά την είδηση πως υπάρχουν επιζώντες, δεν άλλαξε τίποτα: «Ο απολογισμός είναι τραγικός: ανθρώπινες απώλειες αμάχων και ολική καταστροφή ενός σημαντικού πολιτιστικού μνημείου στο κέντρο της Μαριούπολης».
Αυτό πάει παρέα με το παγερό ύφος του κειμένου, το οποίο έχει γραφεί με απόλυτα ξύλινη, κομματική, γλώσσα. Καλλιτέχνες με ευαισθησίες να μιλάνε τόσο ασυγκίνητα για νεκρούς και καταστροφές; Να μην ενστερνίζονται έναν στίχο από τους αμέτρητους αντιπολεμικούς που υπάρχουν, μια φράση από την παγκόσμια λογοτεχνία; Να μην ξέρουν (ή να μη θέλουν) να γράψουν δυο λόγια από καρδιάς και να κάνουν τέτοια ξεπέτα; Του στυλ: Ώρα να πάρουμε, σύντροφοι, θέση, αφού καταστράφηκε μνημείο - αλλά να μην πολυπάρουμε, και μας κακοχαρακτηρίσουν;
Μη φοβόμαστε όμως. Κάτι μού λέει ότι σύντομα θα ανακτήσουν το παλιό τους πάθος και θα τους δούμε και πάλι στους δρόμους. Εκείνος ο επαναστάτης φοιτητής που σπούδαζε με βραχιολάκι στο πόδι (καθότι φυλακισμένος) το έσπασε και δραπέτευσε χθες. Τόση κινητοποίηση είχε γίνει ώστε να ασκήσει το δικαίωμά του στην εκπαίδευση. Τι λέτε; Δε θα του συμπαρασταθούν και στο μέλλον;
