Ήταν Φεβρουάριος του 2001.
Ακόμα προσπαθούσα να αναλύσω τη νέα πραγματικότητα που συνάντησα στις ΗΠΑ. Βίωνα αυτό που πλέον αποκαλούμε «πολιτισμικό σοκ». Λίγους μόνο μήνες αργότερα το χτύπημα στους δίδυμους Πύργους θα άλλαζε τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο…
Εκείνη τη μέρα πάντως με απασχόλησε μια πτυχής του αστυνομικού έργου που αγνοούσα ως τότε. Είχα επισκεφθεί ένα αστυνομικό φίλο και συμφοιτητή που είχε βάρδια σε κάποιο τμήμα της Νέας Υόρκης. Όπως μιλούσαμε, αντιλαμβάνομαι μεγάλη αναταραχή.
Γινόταν προσαγωγή με ιδιαίτερα σκληρό -όχι βίαιο – τρόπο κάποιων που έφεραν αστυνομικά διακριτικά, όπλα και χειροπέδες. Προς στιγμήν φαντάστηκα ότι το τμήμα εσωτερικών υποθέσεων συνέλαβε επίορκους αστυνομικούς.
Όχι, διόρθωσε ο φίλος μου. Είναι κάτι χειρότερο. Οι συγκεκριμένοι κατηγορούνται για αυτό που εμείς αποκαλούμε αντιποίηση αρχής. Impersonating a police officer, όπως είναι ο Αμερικάνικος όρος.
Ομολογώ πως ξαφνιάστηκα. Οι διαφορές στη κουλτούρα αναλύουν διαφορετικά τις ίδιες προσλαμβάνουσες παραστάσεις.
Σε μια χώρα σαν την Ελλάδα που οι επαγγελματικοί ρόλοι αλλά και οι ανθρώπινες σχέσεις είναι χαλαρές και χωρίς ιδιαίτερη σημασία στην χάραξη και τήρηση συγκεκριμένων ορίων, μια τέτοια παράβαση είναι χαμηλά στην λίστα των προτεραιοτήτων μας όσον αφορά το τι συνιστά
«παραβατική συμπεριφορά».
Λίγο αυστηρά δε τους φέρεστε, ρώτησα. Στο κάτω κάτω δεν είναι και σκληροί κακοποιοί…. Ακόμα θυμάμαι το βλέμμα που μου έριξε.
Ξεκίνησε λοιπόν μια «διάλεξη» από πλευράς του που ακόμα ηχεί στα αυτιά μου.
Το να κάνεις αντιποίηση αρχής μου είπε, είναι από τα πιο σοβαρά παραπτώματα. Στις δυτικές δημοκρατίες η συντεταγμένη πολιτεία ορίζει, εκπαιδεύει και εντέλει συγκεκριμένα πρόσωπα για την εφαρμογή το Νόμου.
Πρόσωπα που έχουν ιδιαίτερες εξουσίες, όπως το μονοπώλιο της βίας, αλλά και συγκεκριμένες ευθύνες έναντι των πολιτών και έναντι του Νόμου. Πρόσωπα που έχουν ορκιστεί να «προστατεύουν και να υπηρετούν» (to protect and to serve), πρόσωπα που εκπροσωπούν το κράτος δικαίου και την έννομη τάξη.
Πρόσωπα που έχουν αίσθημα ευθύνης και συγκεκριμένη αποστολή που ορίζεται από την κοινή νομοθεσία αλλά και από το Σύνταγμα. «Ναι, αλλά δεν είναι και δολοφόνοι», τόλμησα να αντιτάξω. «Είναι κάτι χειρότερο», διέκοψε
Εκθέτουν, εξευτελίζουν και απαξιώνουν την Κρατική εξουσία και στο πρόσωπο της, όλους εμάς που έχουμε εκχωρήσει στην Πολιτεία την δύναμη να μας προστατεύει. Φτύνουν ξεδιάντροπα στο πρόσωπο τους Κρατικούς θεσμούς που είναι η πεμπτουσία της δημοκρατίας.
Επιβάλλουν «ετσιθελικά» την βούληση τους πάνω σε ανυπεράσπιστους πολίτες και γυρίζουν τον πολιτικό μας πολιτισμό χιλιάδες χρόνια πίσω Σκίζουν το κοινωνικό συμβόλαιο του κράτους με τους πολίτες οδηγώντας τον μέσο πολίτη σε αξιώτικα και μηδενιστικά συμπεράσματα ως προς την ικανότητα της συντεταγμένης πολιτείας να τον προστατέψει.
Διαρρηγνύουν τον κοινωνικό ιστό! Έμεινα άφωνος. Ποτέ δεν είχα αναλύσει έτσι κάποια πράξη που στο μυαλό μου ήταν απλώς μια σαχλαμάρα κάποιων ανόητων.
Γιατί τα γράφω όλα αυτά; Διότι για κάποιον… απροσδιόριστο λόγο μου ήλθαν στη σκέψη.
Παρεμπιπτόντως, κάθε ομοιότητα με γεγονότα της επικαιρότητας και την εγκληματική όσο και παρανοϊκή συμπεριφορά κάποιων αυτόκλητων «υπερασπιστών του Συντάγματος», είναι απολύτως συμπτωματική….
*Ο Κωνσταντίνος Δούβλης είναι εγκληματολόγος, διδάκτωρ Κοινωνιολογίας της αστυνόμευσης.
