Την ομιλία της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την «Κατάσταση της Ένωσης» μπορεί κανείς να την ακούσει σαν Ευρωπαίος πολίτης με την πλήρωση της συναίσθησης ότι η Ένωση βαδίζει πλέον το μονοπάτι εκείνων που την οραματίστηκαν. Ένας διαχειριστής από την άλλη συνειδητοποιεί τις νέες σταθμίσεις που θα επέλθουν στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια. Για ποιες τεκτονικές αλλαγές μας προετοίμασε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
Όταν στις 9 Μαΐου του 1950, ο Ρομπέρ Σουμάν με τη συνεργασία αλλά και την έμπνευση του Ζαν Μονέ έκανε την πρωτοποριακή πρόταση να ανοικοδομηθεί η Ευρώπη με στόχο την ειρήνη και τη συνεργασία δύο πρώην εχθρών, της Γαλλίας και της Γερμανίας –το πρώτο βήμα ήταν η γαλλογερμανική παραγωγή άνθρακα και χάλυβα, υπό την εποπτεία μιας κοινής Υπάτης Αρχής– είχε κάνει τη μνημειώδη δήλωση: Η Ευρώπη χρειάζεται μια ψυχή, ένα ιδεώδες, και την πολιτική βούληση να υπηρετήσει αυτό το ιδεώδες.
Τη δήλωση αυτή μας υπενθύμισε στη φετινή της ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η Ευρώπη μετουσίωσε τα λόγια αυτά σε πράξη τους τελευταίους δώδεκα μήνες.
Πρόκειται για μια αφοπλιστική αλήθεια μιας και πράγματι στη μεγαλύτερη παγκόσμια οικονομική και υγεινομική κρίση των τελευταίων δεκαετιών η Ευρώπη απάντησε από κοινού με το Ταμείο Ανάκαμψης, το NextGenerationEU –το οποίο στοχεύει σε κάτι παραπάνω από τη βραχυπρόθεσμη ανάκαμψη, στοχεύει στη μακροπρόθεσμη ευημερία– και στην κλιματική κρίση απάντησε πάλι από κοινού με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
H Ευρώπη ωρίμασε, έμαθε από τα λάθη της, αναγνώρισε τις αδυναμίες της και πέρασε στην επόμενη φάση: Αυτή της Ένωσης.
Δεν υπάρχει Ευρωπαίος πολίτης με την καθολική έννοια του όρου που να μην αιστανθεί αν μη τι άλλο ικανοποίηση ακούγοντας την ομιλία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.(σ.σ:αξίζει να τη διαβάσετε αναλυτικά εδώ).
Ταυτόχρονα, δεν υπάρχει διαχειριστής που να μην σκεφτεί ότι ίσως έχει έρθει η στιγμή για μια δυνατή αλλαγή σταθμίσεων, γεωγραφικών και κλαδικών.
Βλέπετε, μέσα στην ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης κρύβονται λεπτομέρειες πέραν των ήδη γνωστών γραμμών πάνω στον ψηφιακό μετασχηματισμό και την ενεργειακή μετάβαση. Στην ουσία παίρνουμε μια πρώτη ιδέα για όσα θα ακούσουμε με λεπτομέρειες τους επόμενους μήνες.
Τι κρατάμε λοιπόν ως επενδυτές από όσα μας είπε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής;
Μας μίλησε καταρχήν για τις επενδύσεις στον τομέα υγείας που θα εξασφαλίσουν ότι κανένας ιός δεν θα μεταβάλει μια τοπική επιδημία σε παγκόσμια πανδημία. Ο στόχος αυτός θα υποστηριχθεί από την επένδυση του μηχανισμού «Ομάδα Ευρώπη» ύψους 50 δισ. ευρώ έως το 2027.(σ.σ: Θα επανέλθουμε με λεπτομέρειες σε επόμενα άρθρα).
Όσον αφορά το κεφάλαιο κλιματική αλλαγή θα προτείνει ένα επιπλέον ποσό 4 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση της καταπολέμησης της έως το 2027, ενώ θα πιέσει τις ΗΠΑ και λοιπούς εταίρους να ενισχύσουν αντίστοιχα τις προσπάθειες τους.
Πολλές είναι οι ζουμερές λεπτομέρειες για τη μετατόπιση ενός σημαντικού μέρους της παραγωγής στην Ευρώπη και για τις νέες εμπορικές σχέσεις που έχουν αρχίσει να αναδύονται.
Πιο συγκεκριμένα, στο σημείο που η Φον ντερ Λάιεν αναφέρθηκε για τις ψηφιακές δαπάνες στο NextGenerationEU οι οποίες θα υπερβούν εν τέλει τον στόχο του 20 %, έκανε εκτενή αναφορά στους ημιαγωγούς.
Δεδομένου ότι δε νοούνται ψηφιακές τεχνολογίες χωρίς μικροτσίπ και αυτή τη στιγμή εξαιτίας της έλλειψης τους, ολόκληρες ευρωπαϊκές γραμμές παραγωγής λειτουργούν με μειωμένο ρυθμό παρά την αυξημένη ζήτηση, ήρθε η ώρα η Ευρώπη να απεξαρτηθεί από την Ασία.
Καθώς το ζήτημα αυτό δεν αφορά μόνο την ανταγωνιστικότητά της Ευρώπης αλλά και την τεχνολογική της ανέλιξη, θα δοθεί προτεραιότητα και χρηματοδότηση τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο, ώστε σε λίγα χρόνια να έχει δημιουργηθεί ένα οικοσύστημα υπερσύγχρονων ευρωπαϊκών μικροτσίπ, στο οποίο θα περιλαμβάνεται και η παραγωγή εντός της Ευρώπης.
Έτσι, θα κατοχυρωθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού της Ευρώπης και θα αναπτυχθούν νέες αγορές για την ευρωπαϊκή τεχνολογία.
Όπως χαρακτηριστικά είπε η Πρόεδρος: «Πρόκειται για δύσκολο εγχείρημα. Και γνωρίζω ότι ορισμένοι ισχυρίζονται πως δεν μπορεί να επιτευχθεί.Αλλά το ίδιο είπαν και για το Galileo πριν από 20 χρόνια. Και δείτε τι συνέβη. Τα καταφέραμε. Σήμερα οι ευρωπαϊκοί δορυφόροι παρέχουν το σύστημα πλοήγησης για περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια έξυπνα τηλέφωνα σ' όλο τον κόσμο. Κατέχουμε ηγετική θέση παγκοσμίως. Ας τολμήσουμε και πάλι, αυτή τη φορά με τους ημιαγωγούς».
Το γεγονός ότι η ημιαγωγοί καθίστανται μια νέα προτεραιότητα για την Ευρώπη η αγορά το έχει ήδη αντιληφθεί. Αρκεί να δει κανείς για παράδειγμα την κίνηση των αντίστοιχων ευρωπαϊκών εταιρειών τις τελευταίες εβδομάδες όπως για παράδειγμα της STMicroelectronics.
Η αγορά έχει επίσης αντιληφθεί τις τεκτονικές μετακινήσεις που ετοιμάζονται στις εφοδιαστικές αλυσίδες –περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ– όπως και τις αλλαγές που διαδραματίζονται στις εμπορικές σχέσεις.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναφέρθηκε και σε αυτό, προετοιμάζοντας μας για το γεγονός ότι κυοφορείται μια «νέα γενιά εταιρικών σχέσεων».
Ο λόγος για τη σημερινή νέα στρατηγική της ΕΕ για τον Ινδοειρηνικό, καθώς ο στόχος είναι η Ευρώπη να έχει μεγαλύτερη παρουσία και να είναι πιο δραστήρια στην περιοχή αυτή, με εμβάθυνση των εμπορικών δεσμών, ενίσχυση των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού και την ανάπτυξη νέων επενδυτικών έργων σε πράσινες και ψηφιακές τεχνολογίες.
Στο σημείο αυτό η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν αφοπλιστική: «Είμαστε καλοί στο να χρηματοδοτούμε δρόμους. Ωστόσο, δεν έχει νόημα να κατασκευάζει η Ευρώπη έναν τέλειο δρόμο μεταξύ ενός ορυχείου χαλκού κινεζικής ιδιοκτησίας και ενός λιμένα κινεζικής ιδιοκτησίας. Πρέπει να κινούμαστε πιο έξυπνα όταν πρόκειται για τέτοιου είδους επενδύσεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα παρουσιάσουμε σύντομα τη νέα στρατηγική μας για τη συνδεσιμότητα με την ονομασία «παγκόσμια πύλη. Θα οικοδομήσουμε εταιρικές σχέσεις στο πλαίσιο της παγκόσμιας πύλης με χώρες απ' όλο τον κόσμο...Θα υιοθετήσουμε προσέγγιση βασισμένη σε αξίες, η οποία θα προσφέρει διαφάνεια και χρηστή διακυβέρνηση στους εταίρους μας. Θέλουμε να δημιουργήσουμε δεσμούς και όχι εξαρτήσεις»
Προσέξτε την τελευταία φράση καθώς αποτελεί ένα μεγάλο καμπανάκι για τη μελλοντική διαμόρφωση των εμπορικών σχέσεων με την Κίνα και κρύβει την πεμπτουσία της νέας εποχής στις εμπορικές σχέσεις της Ευρώπης.
Μιας εποχής που η Αφρική θα παίξει σημαντικό ρόλο καθώς «θα επενδύσουμε μαζί με την Αφρική για να δημιουργήσουμε μια αγορά πράσινου υδρογόνου που θα συνδέει τις δύο ακτές της Μεσογείου», ενώ η πρόεδρος μας υπενθύμισε και το νέο υποβρύχιο καλώδιο οπτικής ίνας που συνδέει τη Βραζιλία με την Πορτογαλία.
Η «παγκόσμια πύλη» θα επιτευχθεί μέσω της προσέγγισης «ομάδα Ευρώπη» που θα συνδέει θεσμικά όργανα και επενδύσεις, τις τράπεζες και την επιχειρηματική κοινότητα και λεπτομέρειες θα δοθούν στην επόμενη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Αφρικής τον Φεβρουάριο.
Βάση θα πρέπει να δώσουμε και σε μια νέα πρόταση που αναμένεται να κάνει η Επιτροπή και αφορά την απαγόρευση της κυκλοφορίας στην αγορά της ΕΕ προϊόντων που έχουν παραχθεί με καταναγκαστική εργασία.
Η Πρόεδρος της Κομισιόν κατά την ομιλία της ήταν κάτι παραπάνω από αφοπλιστική: «Υπάρχουν 25 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο που ωθούνται προς την καταναγκαστική εργασία υπό καθεστώς απειλής ή εξαναγκασμού. Δεν μπορούμε ποτέ να αποδεχτούμε το γεγονός ότι οι άνθρωποι αυτοί αναγκάζονται να παράγουν προϊόντα –και ότι τα προϊόντα αυτά καταλήγουν να πωλούνται σε καταστήματα εδώ, στην Ευρώπη. Ως εκ τούτου, θα προτείνουμε την απαγόρευση της κυκλοφορίας στην αγορά μας προϊόντων που έχουν παραχθεί με καταναγκαστική εργασία.Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι προς πώληση– σε καμία τιμή».
Η «καμπάνα» χτυπά προφανώς για συγκεκριμένες ασιατικές οικονομίες και οριοθετεί μια νέα εποχή για τα σύγχρονα εμπορικά ήθη και έθιμα. Μια εποχή που ήταν καιρός να αναδυθεί.
