Σαν μεθαύριο, πριν από μισό αιώνα και βάλε, στις 20 Ιουλίου 1969 γινόταν η προσσελήνωση του διαστημόπλοιου «Απόλλων» στο φεγγάρι. Τα μάτια του κόσμου σε ολόκληρο τον πλανήτη ήταν καρφωμένα στους τηλεοπτικούς δέκτες για να παρακολουθήσουν το μεγάλο αυτό επίτευγμα του ανθρώπου.
Αφορμή για την υπόμνηση του μεγάλου αυτού γεγονότος δεν στάθηκε μόνο η επέτειος από τη συμπλήρωση μισού αιώνα, αλλά και πρόσφατη συζήτηση που παρακολούθησα σε κοινωνική συνάθροιση, στην οποία διπλωματικός με ιστορικό επίθετο καμάρωνε πως διατηρεί τάχα στο σπίτι του την ελληνική σημαία που έδωσαν οι χουντικοί στην αμερικανική κυβέρνηση για να τοποθετηθεί στο φεγγάρι! Για να μη ρεζιλεύεται εφεξής τον ενημερώνω ότι από εκεί δεν επιστρέφει τίποτε. Γι' αυτό και οι κοσμοναύτες παραμένουν σε πολύμηνη καραντίνα εξαιτίας του φόβου μετάδοσης άγνωστων μικροβίων. Ζητώ συγγνώμη από τον ευφάνταστο διπλωματικό που του χαλάω τον μύθο του.
Βέβαια, όχι ότι δεν υπήρξε μύθος. Υπήρξε, αλλά ο μύθος αυτός αφορούσε τον Ικαρο, χαραγμένο σε πλάκα μαζί με μηνύματα αρχηγών και άλλων κρατών, που έστειλε μέσω της πρεσβείας μας στην Ουάσινγκτον και τον τότε επιτετραμμένο, τον αείμνηστο Μιχάλη Δούντα, ο στρατηγός Γ. Ζωιτάκης, αντιβασιλέας της χούντας. Έγραφε το μήνυμα «καλής θελήσεως» (of good will) του Ζωιτάκη ανάμεσα στα άλλα: «Οι δυσκολίες που έσπασαν τα φτερά του Ικάρου ξεπεράστηκαν με την επιμονή για αναζήτηση του ανθρώπου να ανακαλύψει την αλήθεια, του ιδίου ανθρώπου που βλέπει σήμερα το φεγγάρι από τη Γη, για τον οποίο η ειρήνη και η ευτυχής διαβίωση οφείλουν από τούδε και στο εξής να παραμένουν οι κύριοι σκοποί...». Το μήνυμα έπρεπε να σταλεί μέχρι τις 30 Ιουνίου σε μικροφίλμ προκειμένου να τοποθετηθεί μαζί με τα μηνύματα άλλων αρχηγών κρατών δίπλα στην αμερικανική σημαία, φυσικό αφού Αμερικανοί ήταν εκείνοι που πήγαν στο φεγγάρι! Γιατί να έβαζαν την ελληνική σημαία; Το αίτημα υπέγραφε σε έγγραφό του ο διοικητής της NASA T.O Paine με ημερομηνία 23 Ιουλίου.
Η ανυπομονησία των συνταγματαρχών να δώσουν δημοσιότητα στο ελληνικό μήνυμα, για να κερδίσουν τις εντυπώσεις στο εσωτερικό της χώρας, φαίνεται από αγωνιώδες κρυπτογράφημα που έστειλαν την επομένη ζητώντας από την πρεσβεία μας στην Ουάσινγκτον «όπως μας γνωρίσητε εάν και πότε αρμόδιοι NASA δώσουν εις δημοσιότητα μηνύματα αρχηγών κρατών».
Το διαστημόπλοιο «Απόλλων» απογειώθηκε στις 09.32 από το αεροδρόμιο John F. Kennedy Space Center στη Φλόριντα. Ανάμεσα στους Αμερικανούς αξιωματούχους ήταν και οι επικεφαλής διπλωματικών αντιπροσωπειών και όσες σύζυγοι δέχτηκαν να θυσιάσουν λίγες ώρες ανάπαυσης για να συνοδεύσουν τους νυσταγμένους πρέσβεις ταξιδεύοντας με ειδική πτήση από τη βάση Andrews Air Force για να παρακολουθήσουν την τελετή. Με τον Ψυχρό Πόλεμο να βρίσκεται στο απόγειό του, η απουσία του Σοβιετικού επιτετραμμένου ήταν αναμενόμενη. Τη χώρα μας εκπροσώπησε ο πρέσβης Χ. Ξανθόπουλος - Παλαμάς. Να σπεύσω: δεν ήταν δικός του απόγονος ο ευφάνταστος με τη σημαία!
Έξι μήνες αργότερα, στις 30 Δεκεμβρίου, ο πρέσβης Β. Βιτσαξής που διαδέχθηκε τον Παλαμά, ευχαριστούσε τον διοικητή T. Paine για την παραλαβή αντιγράφου δίσκου από σιλικόνη διαμέτρου 3 εκ. στον οποίον είχαν καταχωρηθεί τα μηνύματα όλων των αρχηγών κρατών, ανάμεσά τους και του Ζωιτάκη. Φαίνεται πως ο... αντιβασιλεύς μάλλον κράτησε τον δίσκο για λογαριασμό του, αφού δεν έχει εντοπισθεί μέχρι σήμερα σε κανένα κυβερνητικό κτίριο ή αρχείο. Σε ελάχιστους αρχηγούς, όπως στον τότε πρόεδρο της Ινδίας, δόθηκαν καλά σφραγισμένα θραύσματα πέτρας που έφεραν στη Γη οι αστροναύτες εις ανάμνησιν του γεγονότος...
* Η Φωτεινή Τομαή είναι συγγραφέας, πρέσβης ε.τ.
