Ύστερα από την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων, οι Ταλιμπάν έχουν καταλάβει περισσότερα εδάφη, από τότε που η εισβολή των Ηνωμένων Πολιτειών τους εκδίωξε από την εξουσία το 2001. Επτά πρωτεύουσες περιφερειών της χώρας, μεταξύ αυτών και η δεύτερη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη της Κουντούζ είναι πλέον υπό των έλεγχο των εξτρεμιστών, ενώ αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραδέχθηκαν πως οι Ταλιμπάν ελέγχουν πλέον το 65% της χώρας.
Ένας πολύ μεγάλος αριθμός ανθρώπων έχει χάσει τη ζωή του από την αρχή της χρονιάς, καθώς ο ΟΗΕ κατηγορεί τους Ταλιμπάν και τους συμμάχους τους για παραπάνω από 1.600 θανάτους αμάχων. Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, οι καταλήψεις των πρωτευουσών περιφερειών θα αποτελέσει αιτία νέου ρεύματος προσφύγων από αυτές τις περιοχές, καθώς θα κραδαίνεται η δαμόκλειος σπάθη του ισλαμικού νόμου από τους εξτρεμιστές πάνω από το κεφάλι των ανθρώπων. Πολλοί Αφγανοί ήδη αντιμετωπίζουν ελλείψεις φαγητού και νερού, ενώ σχεδόν 80% της χώρας αντιμετωπίζει πρόβλημα ξηρασίας, με ότι αυτό συνεπάγεται για τις καλλιέργειες και τη κτηνοτροφία. Αν συνδυαστούν όλα αυτά με την πανδημία του κορωνοϊού, καταλαβαίνει κανείς τι σημαίνει να ζει κάποιος σήμερα στο Αφγανιστάν.
Σύμφωνα με κυβερνητικές αρχές του Αφγανιστάν, διαμάχες σοβούν σε 25 από τις 34 περιφέρειες της χώρας, ενώ 60.000 χιλιάδες οικογένειες έχουν αναγκαστεί να φύγουν από τις εστίες τους τους τελευταίους δύο μήνες, με προορισμό την Καμπούλ. 400.000 χιλιάδες άνθρωποι έχουν μεταναστεύσει από την αρχή του χρόνου και οι ροές προς το Ιράν αυξάνονται.
Εκεί εστιάζεται η βασική ανησυχία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που οδήγησε στην επιστολή των έξι. Η παύση των επιστροφών στέλνει ένα λανθασμένο μήνυμα και είναι πιθανόν να οδηγήσει περισσότερους Αφγανούς πολίτες να αφήσουν τη χώρα τους για την Ευρώπη, σύμφωνα με την επιστολή της Γερμανίας, της Ολλανδίας, του Βελγίου, της Δανίας, της Αυστρίας και της Ελλάδας. Από το Αφγανιστάν προέρχονται οι περισσότεροι αιτούντες άσυλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ύστερα από τη Συρία, καθώς 570.000 Αφγανοί έχουν καταθέσει το σχετικό αίτημα και 44.000 το τελευταίο χρόνο.
Οι έξι χώρες προτείνουν να στηριχθούν οι γειτονικές χώρες του Αφγανιστάν, ώστε να αντιμετωπιστεί η κατάσταση, ακόμα και να διερευνηθεί η δυνατότητα συνεννόησης με το Ιράν για το ζήτημα. Ουσιαστικά προτείνουν να βρεθεί ένας τρόπος να σταματήσει η υποστήριξη που βρίσκουν οι Ταλιμπάν από το Πακιστάν.
Ακόμα και η πρωτεύουσα της Καμπούλ, που ελέγχεται από την κυβέρνηση και φιλοξενεί στρατεύματα από τη Δύση δεν είναι ένα ασφαλές μέρος πλέον σήμερα. Ύστερα από επίσημο αίτημα του Αφγανιστάν να σταματήσουν οι επιστροφές μεταναστών για τρεις μήνες λόγω των συγκρούσεων με τους Ταλιμπάν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρήκε ένα τρόπο να αποφύγει μία άμεση απάντηση, αναφέροντας πως το ζήτημα ανήκει στο πεδίο ευθύνης των εθνικών κυβερνήσεων προς το παρόν. Αλλά, η διάσταση απόψεων με τη βασική συνιστώσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Βερολίνο είναι ένα σύνθετο ζήτημα, που δεν θα μπορεί να κρυφτεί για πολύ καιρό. Το αίτημα του Αφγανιστάν βρίσκει ευήκωα ώτα σε αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Σύμφωνα με δηλώσεις ενός Ευρωπαίου αξιωματούχου στο Politico, οι παράτυπες είσοδοι από το Αφγανιστάν είναι οι λιγότερες από το 2015, περίπου 4.000 φέτος. Ο ίδιος τόνισε πως ένας μικρός αριθμός των επιστροφών είναι αναγκαστικές, φέτος από τις 1.200, οι 200. Βέβαια, όσο υπάρχει μία κυβέρνηση που λειτουργεί στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν και κατ’ επέκταση, υπάρχει κάποιος που μπορούν να συνεννοηθούν οι Ευρωπαϊκές χώρες, για να επιστρέφει αυτός ο αριθμός ανθρώπων, θα συνεχίζεται το υπάρχον καθεστώς.
