Η πανδημία συνεχίζει να καλπάζει στις περισσότερες χώρες, με τον αριθμό των νέων κρουσμάτων παγκοσμίως να αυξάνονται σε παγκόσμια κλίμακα κατά 14% την τελευταία εβδομάδα σε σύγκριση με την προηγούμενη.
Σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν ένα ακόμα κύμα του ιού, πολλές χώρες στην Ευρώπη επέστρεψαν από προχθές Σάββατο σε καθεστώς σκληρού ή μερικού lockdown.
- Τουλάχιστον το 1/3ο των Γάλλων, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής του Παρισιού, μπήκαν πάλι σε καθεστώς lockdown με διάρκεια ένα μήνα. Το μέτρο αφορά 21 εκατομμύρια Γάλλους, σε συνέχεια μιας εθνικής απαγόρευσης κυκλοφορίας που ίσχυε από τις 16 Ιανουαρίου. Η έξαρση στη Γαλλία είναι τεράστια. Μόνο το Σάββατο καταγράφηκαν 35.327 νέα κρούσματα και 185 νέοι θάνατοι. Ο αριθμός των ανθρώπων που νοσηλεύονται από Covid-19 σε ΜΕΘ στη Γαλλία, έφτασε τους 4.353, αριθμός ρεκόρ από τις αρχές του έτους.
- Το Βέλγιο και η Ελβετία, που βλέπουν ξανά τα κρούσματα να ανεβαίνουν, αποφάσισαν να μην προχωρήσουν τελικά στην άρση των περιορισμών, όπως αρχικά σκόπευαν.
- Στην Γερμανία τα ποσοστά των κρουσμάτων αυξάνονται εκ νέου με ταχύτατους ρυθμούς, σε βαθμό που ο αντιπρόεδρος του επιδημιολογικού Ινστιτούτου Robert Koch προειδοποίησε για σημάδια επιστροφής σε μια κατάσταση «με πολλούς θανάτους και νοσοκομεία που θα έχουν κατακλυστεί». Η Άνγκελα Μέρκελ είπε ότι η Γερμανία θα χρειαστεί πιθανώς να εφαρμόσει ένα «φρένο έκτακτης ανάγκης» και να επιβάλει lockdown εκ νέου.
- Στην Πολωνία επιβλήθηκαν κι άλλοι αυστηρότεροι περιορισμοί. Η χώρα έχει πενταψήφιους αριθμούς νέων κρουσμάτων τις τελευταίες μέρες και την περασμένη εβδομάδα σημειώθηκε αριθμός - ρεκόρ από την έναρξη της πανδημίας. Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της χώρας, η ιδιαιτέρως μεταδοτική βρετανική μετάλλαξη ευθύνεται για πάνω από το 60% των κρουσμάτων.
- Το Κίεβο της Ουκρανίας, όπου κι εκεί σημειώνονται πενταψήφιοι αριθμοί νέων κρουσμάτων, μπήκε το Σάββατο ξανά σε αυστηρό lockdown, για τρίτη φορά από την έναρξη της πανδημίας.
- Τσεχία και Εσθονία καταγράφουν πάνω από 100 νέα κρούσματα ανά 100.000 τεστ την ημέρα.
Στο peak η Ευρώπη – Τι γίνεται στις άλλες ηπείρους
Η αύξηση στα κρούσματα παγκοσμίως είναι ανησυχητική. Μεταξύ 11 Ιανουαρίου και 20 Φεβρουαρίου τα κρούσματα είχαν πέσει στο μισό, αλλά έκτοτε αυξήθηκαν κατά 30%. Αυτή τη στιγμή ο υψηλότερος αριθμός κρουσμάτων παρατηρείται στην Ευρώπη, κυρίως στα ανατολικοευρωπαϊκά κράτη.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ως σύνολο, το ποσοστό των νέων κρουσμάτων είναι 31 ανά 100.000, δηλαδή πολύ κοντά στο peak των κρουσμάτων που καταγραφόταν στα μέσα Ιανουαρίου. Τα κρεβάτια νοσοκομείων σε πολλές χώρες είναι ήδη γεμάτα.
Παγκοσμίως, η καλύτερη εικόνα παρατηρείται σε Ανατολική Ασία και Ωκεανία (Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία), αλλά εκεί εφήρμοσαν καθολικά μέτρα περιορισμού μέχρι μηδενισμού των κρουσμάτων.
Στις ΗΠΑ, έχοντας καταγράψει πάνω από 540.000 θανάτους από covid-19, ποντάρουν τώρα σε ένα δυναμικό rebound, καθώς την Παρασκευή έφτασαν σε ένα σημαντικό ορόσημο: Συμπλήρωσαν την χορήγηση 100 εκατομμυρίων δόσεων εμβολίων!
Τα κρούσματα, όμως, αυξάνονται και στην Λατινική Αμερική, όπου είναι ανεβασμένα κατά 1/3ο από τον Φεβρουάριο. Στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας οι κλίνες ΜΕΘ έχουν ήδη φτάσει σε πληρότητα 95%.
Κινητικότητα και μεταλλάξεις
Το καλοκαίρι που μας πέρασε αρκετοί ήλπισαν ότι είχαμε λίγο πολύ ξεμπερδέψει με τον ιό, μέχρι που το φθινόπωρο ένα δεύτερο κύμα κατέκλυσε την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Όταν τον Δεκέμβριο ξεκίνησαν τα προγράμματα εμβολιασμών προέκυψαν νέες μεταλλάξεις του ιού. Σήμερα η Ευρώπη σαρώνεται από τρίτο κύμα και τα κρούσματα εκτοξεύονται ξανά.
Οι δυο πιθανές αιτίες που εξηγούν την αύξηση για την πρόσφατη αύξηση των κρουσμάτων είναι η συμπεριφορά του κόσμου (αν τηρούν τα μέτρα οι πολίτες) και οι πιο μεταδοτικές μεταλλάξεις. Τα δεδομένα κινητικότητας, όμως, από την Google δείχνουν ότι η κίνηση στα καταστήματα και στα μέσα μαζικής μεταφοράς σε Ευρώπη και Λατ. Αμερική παραμένουν σε μεσαίο επίπεδο από τον Οκτώβριο 2020. Η κίνηση δεν φαίνεται να έχει αυξηθεί, δηλαδή.
Ο Economist, εκτιμώντας data από Johns Hopkins και CSSE συμπεραίνει ότι για τη νέα έξαρση «ευθύνονται» οι πιο μεταδοτικές μεταλλάξεις του ιού παρά οι αλλαγές στην συμπεριφορά του κόσμου.
Η πρώτη μετάλλαξη, η «βρετανική» με το όνομα Β.1.1.7, που αρχικά ανιχνεύθηκε στο Κεντ της Αγγλίας, θεωρείται κατά 30% περίπου πιο μεταδοτική και ίσως και πιο θανατηφόρα.
Από τον Σεπτέμβριο η συγκεκριμένη μετάλλαξη αποτελεί το 50% των κρουσμάτων κορονοϊού στη Βρετανία. Οι συνοριακοί έλεγχοι δεν κατάφεραν να σταματήσουν την βρετανική μετάλλαξη από το να εξαπλωθεί σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Στη Γαλλία, από τον Φεβρουάριο το 60% των συνολικών κρουσμάτων είναι αυτής της μετάλλαξης. Στην Τσεχία η βρετανική μετάλλαξη εντοπίστηκε πρώτη φορά τον Ιανουάριο και έκτοτε αποτελεί το 80% των κρουσμάτων που σημειώνονται στη χώρα.
Η δεύτερη μετάλλαξη, η Β.1.351 που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Νότια Αφρική, θεωρείται η πιο ανησυχητική επειδή έχει δείξει ότι καταφέρνει να αποφεύγει ευκολότερα τα αντισώματα που δημιουργούνται από τα εμβόλια. Η νοτιαοαφρικανική μετάλλαξη αποτελεί το 8% των κρουσμάτων στο Βέλγιο και το 5% στη Γαλλία.
Αποφεύγουν τα χειρότερα οι χώρες με πολλούς εμβολιασμούς
Οι χώρες που μπόρεσαν να χορηγήσουν εμβόλια γρήγορα είναι αυτές που προς το παρόν έχουν αποφύγει την αύξηση των νέων κρουσμάτων.
Σύμφωνα με το Our World in Data, σε καμιά από τις 15 χώρες που έχουν ήδη εμβολιάσει πάνω από το 1/4ο του ενήλικου πληθυσμού τους δεν έχει παρατηρηθεί αύξηση κρουσμάτων.
- Στη Βρετανία σχεδόν οι μισοί ενήλικες έχουν κάνει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου.
- Στις ΗΠΑ έχουν ήδη εμβολιαστεί τα 2/3α των ατόμων άνω των 64 ετών. Τα ποσοστά νέων κρουσμάτων πέφτουν. Πριν λίγες μέρες ο πρόεδρος Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι ως την 1η Μαΐου, που θα είναι και η 100η μέρα του Μπάιντεν στην προεδρία, όλοι οι ενήλικες θα μπορούν να λάβουν την πρώτη δόση εμβολίου. Για να πραγματοποιηθεί αυτό που ανακοίνωσε οι Μπάιντεν θα πρέπει οι εμβολιασμοί στις ΗΠΑ να αυξηθούν από 2.5 εκατομμύρια σε 4 εκατομμύρια ανθρώπους την ημέρα.
- Η Ευρώπη έχει μείνει πολύ πίσω στην εκστρατεία εμβολιασμού, με μόνο το 11% του πληθυσμού να έχει λάβει την πρώτη ή και τη δεύτερη δόση. Η ΕΕ στοχεύει να έχει εμβολιάσει το 70% των ενηλίκων της ως το τέλος του καλοκαιριού, συγκεκριμένα ως τις 21 Σεπτεμβρίου. Για να γίνει αυτό η ΕΕ θα πρέπει να διπλασιάσει το ποσοστό των εμβολιασμών ώστε να φτάσουν περίπου τα 2 εκατομμύρια άτομα την ημέρα.
