Η τουρκική κυβέρνηση ήλπιζε ότι είχε τελειώσει με αυτό το σκάνδαλο το οποίο όμως επανήλθε δριμύτερο την Τετάρτη (χθες) ενώπιον ενός δικαστηρίου στη Νέα Υόρκη: ο επιχειρηματίας Reza Zarrab είπε πως δωροδόκησε με εκατομμύρια τον πρώην υπουργό Οικονομίας προκειμένου να διευκολύνει το παράνομο εμπόριο χρυσού με το Ιράν.
Ο Reza Zarrab, ένας τουρκοϊρανός μεγιστάνας που συνελήφθη στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Μάρτιο του 2016, ο οποίος δήλωσε ένοχος και δέχθηκε να συνεργαστεί με την αμερικανική δικαιοσύνη, κατέθεσε για τέσσερις ώρες στη διάρκεια αυτής της δίκης που διεξάγεται στο ομοσπονδιακό δικαστήριο του Μανχάταν, στο περιθώριο των αμερικανικών οικονομικών κυρώσεων σε βάρος του Ιράν.
Η κυβέρνηση του Recep Tayyip Erdogan είχε κάνει τα πάντα προκειμένου να αποτρέψει αυτή την ομολογία και αυτή τη δίκη, την οποία χαρακτήρισε «πολιτική συνωμοσία». Η υπόθεση περιέπλεξε ακόμη περισσότερο τις ήδη τεταμένες σχέσεις ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και την Άγκυρα.
Ο Reza Zarrab, που μιλούσε στα τουρκικά μέσω διερμηνέα, είπε πως δωροδόκησε με εκατομμύρια ευρώ τον πρώην υπουργό Οικονομίας Zafer Caglayan από τον Μάρτιο του 2012.
Ο 34χρονος επιχειρηματίας είπε πως προσέγγισε τον υπουργό στις αρχές του 2012, όταν θέλησε να επιβάλει τον εαυτό του ως μεσάζοντα-κλειδί σε μια πολλά υποσχόμενη συναλλαγή που θα επέτρεπε στο Ιράν να χρησιμοποιήσει τις πωλήσεις υδρογονανθράκων για διεθνείς πληρωμές του, παρά την απαγόρευση που έχει επιβληθεί στις αμερικανικές και διεθνείς τράπεζες να εμπορεύονται με το Ιράν.
Ο Caglayan δέχθηκε να βοηθήσει τον Ρεζά Ζαράμπ να γίνει ο κύριος μεσάζων για την τουρκική δημόσια τράπεζα Halkbank, «υπό τον όρο διαμοιρασμού των κερδών 50/50» με τον Τσαγκλαγιάν, δήλωσε ο Ρεζά Ζαράμπ.
Ο Reza Zarrab ήταν τότε γνωστός στην Τουρκία κυρίως για τον πολυτελή τρόπο ζωής του και για τη σύζυγό του, τη διάσημη Τουρκάλα τραγουδίστρια Ebru Gundes.
Ο Zarrab, που κατέθετε χθες με στολή κρατούμενου και είπε πως κρατείται στο εξής από το FBI σε μυστική τοποθεσία, εξήγησε ότι έδωσε συνολικά «από 45 έως 50 εκατομμύρια ευρώ», συν «περίπου επτά εκατομμύρια δολάρια» στον υπουργό από τον Μάρτιο του 2012 έως τον Μάρτιο του 2013.
Απαντώντας σε ερώτηση του εισαγγελέα Σιντάρντα Καμαρατζού, περιέγραψε ενώπιον των δικαστών το περίπλοκο σχήμα που επέτρεπε στο Ιράν, με τη βοήθεια τούρκων εταίρων, να παρακάμπτει αυτές τις κυρώσεις: «πολλά εκατομμύρια ευρώ» εσόδων από την πώληση ιρανικών υδρογονανθράκων προωθήθηκαν με αυτό τον τρόπο, όπως είπε, μέσω λογαριασμών που κατείχαν διαφορετικοί πρωταγωνιστές στη Halkbank, προτού φθάσουν στο Ντουμπάι, συχνά υπό τη μορφή χρυσού που μεταφερόταν κρυφά με βαλίτσες από το Ιράν.
Η Άγκυρα ζητούσε μάταια επί μήνες να απελευθερωθεί ο Reza Zarrab προκειμένου να αποφύγει τη δίκη αυτή.
Όταν το σκάνδαλο ξέσπασε στην Τουρκία τον Δεκέμβριο του 2013, επί πρωθυπουργίας Ερντογάν, τέσσερις υπουργοί, ανάμεσα στους οποίους ο Caglayan, αναγκάστηκαν να παραιτηθούν, αν και αρνήθηκαν όλες τις κατηγορίες σε βάρος τους.
Τηλεφωνικές υποκλοπές που είχαν δημοσιοποιηθεί τότε ενέπλεκαν απευθείας τον Erdogan και τον γιο του Bilal.
Έπειτα από εκτεταμένες διώξεις στην τουρκική αστυνομία και στο δικαστικό σώμα, ο Caglayan και οι άλλοι εμπλεκόμενοι πρώην υπουργοί αθωώθηκαν από το τουρκικό κοινοβούλιο τον Ιανουάριο του 2015.
Από τις απαρχές της υπόθεσης, ο Erdogan δεν σταμάτησε να κάνει λόγο για μια «πολιτική συνωμοσία» που εξύφανε ο μουσουλμάνος πρώην κληρικός Fethullah Gulen. Η τουρκική κυβέρνηση χαρακτήρισε την αμερικανική δικαστική διαδικασία μέρος αυτής της συνωμοσίας.
Ο Gulen ζει στην Πενσιλβάνια, στις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες, και η Άγκυρα ζητεί την έκδοσή του.
Όσο για τον Zafer Caglayan η αμερικανική δικαιοσύνη απήγγειλε κατηγορίες εις βάρος του τον Σεπτέμβριο, αν και δεν κατέστη δυνατό να συλληφθεί και δεν κάθεται στο εδώλιο των κατηγορουμένων στη δίκη αυτή.
Από τα εννέα πρόσωπα που κατηγορούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες, μόνο ένα κάθεται στο εδώλιο του κατηγορουμένου, ο πρώην αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Halkbank, Hakan Atilla.
Ο Reza Zarrab δήλωσε χθες πως ο Ατίλα είχε βοηθήσει στην πλαστογράφηση αυτού του παράνομου εμπορίου με τρόπο ώστε η ιρανική προέλευση των χρημάτων να μην μπορεί να εντοπιστεί από τις αμερικανικές τράπεζες.
Αναφέρθηκε πολλές φορές στον Mehmet Hakan Atilla λέγοντας ότι είχε δώσει οδηγίες έτσι ώστε να μην μπορούν να εντοπιστούν οι συναλλαγές αυτές από τις αμερικανικές αρχές.
Η κατάθεση του Zarrab αναμένεται να συνεχιστεί σήμερα, εν αναμονή της υποβολής ερωτήσεων από την υπεράσπιση, ίσως και την Παρασκευή.
Ο συνήγορος υπεράσπισης Victor Roko προειδοποίησε την Τρίτη ότι θα έβαλλε κατά της αξιοπιστίας του Reza Zarrab, τον οποίο χαρακτήρισε «ψεύτη» και ειδικό στη δωροδοκία, έτοιμο να διαφθείρει μέχρι και τους αμερικανούς δεσμοφύλακές του.
Ο Zarrab δήλωσε χθες πως προσπάθησε να δωροδοκήσει τους φρουρούς του με αντάλλαγμα αλκοόλ και ένα κινητό τηλέφωνο.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Φωτογραφία AP
