Επικρατεί μια αδικαιολόγητη σύγχυση στους πολίτες για την τρίτη δόση του εμβολίου. Όμως, τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα είναι σαφή.
Το υπουργείο Υγείας του Ισραήλ ανακοίνωσε πριν λίγες μέρες ότι σε 1.144.690 άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω που χορηγήθηκε η τρίτη δόση του εμβολίου BioNTech/Pfizer από τις 30 Ιουλίου έως 22 Αυγούστου 2021 (υπερισχύοντος δηλαδή στην κοινότητα του Δέλτα στελέχους) υπήρξαν τα εξής αποτελέσματα: 12 ή περισσότερες ημέρες μετά την τρίτη αναμνηστική δόση παρατηρήθηκε μείωση κατά 11,4 φορές του σχετικού κινδύνου επιβεβαιωμένης λοίμωξης και μείωση κατά 10,4 φορές του σχετικού κινδύνου σοβαρής νόσησης.
Επίσης, σε πρόσφατη επιστημονική δημοσίευση ανακοινώθηκαν θετικά δεδομένα για την σημαντική ομάδα προτεραιότητας τρίτης δόσης εμβολιασμού, τους μεταμοσχευμένους. Συνήθως οι μεταμοσχευμένοι δεν αναπτύσσουν ικανή ανοσία με δύο δόσεις λόγω των ανοσοκατασταλτικων φαρμάκων που λαμβάνουν για την μη απόρριψη του μοσχεύματος. Η μελέτη με τρίτη δόση mRNA εμβολίου σε 120 μεταμοσχευμένους δείχνει ότι αυτή οδηγεί σε ανάπτυξη σημαντικής ανοσίας (αντισώματα αλλά και Τ κυτταροτοξικά λεμφοκύτταρα κατά της πρωτεΐνης ακίδας του κορονοϊού) στην πλειοψηφία των εμβολιασμένων (Hall & συν, N Engl J Med Αυγ 2021).
Στη Μ. Βρετανία η τρίτη δόση προτείνεται και χορηγείται σε άτομα άνω των 12 ετών που είχαν σοβαρή ανοσοκαταστολή πριν την δεύτερη δόση. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται τα άτομα με λευχαιμία, λοίμωξη με τον ιό του AIDS και οι μεταμοσχευμένοι. Πρόσφατα άνοιξε η συζήτηση για την χορήγηση τρίτης δόσης σε όλα τα άτομα άνω των 50 ετών, 6-8 μήνες μετά την δεύτερη δόση.
Τα ανωτέρω επιστημονικά δεδομένα και οι σχετικές αποφάσεις των διαφόρων κρατικών ρυθμιστικών οργανισμών συνηγορούν ότι δεν υπάρχει λόγος σύγχυσης και υποστηρίζουν την προτεραιότητα της τρίτης δόσης ως εξής: Άμεσα οι ανοσοκατασταλμενοι, μεταμοσχευμένοι, υγειονομικοί, άτομα άνω των 60 ετών και σε δεύτερη φάση ο γενικός πληθυσμός ανάλογα με τον χρόνο περάτωσης της δεύτερης δόσης (μάλλον 8-10 μήνες μετά την δεύτερη δόση).
Τον επόμενο χρόνο το φθινόπωρο ο εμβολιασμός του γενικού πληθυσμού μάλλον θα αφορά σε δυναμικά εμβόλια που θα καλύπτουν ταυτόχρονα τον επικαιροποιημένο ιό της γρίπης και τα επικαιροποιημένα νέα στελέχη του κορονοϊού. Ήδη δυο εταιρείες εμβολίων ανακοίνωσαν ότι τρέχουν τις σχετικές κλινικές μελέτες που θα περατωθούν τέλος του χρόνου, αρχές του επόμενου.
* Ο Αχιλλέας Γραβάνης είναι καθηγητής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστήμιου Κρήτης και συνεργαζόμενος καθηγητής έρευνας στο Κέντρο Ανάπτυξης Φαρμάκων του Πανεπιστημίου Northeastern της Βοστώνης
