H κανονικότητα που γνωρίζαμε έχει αντικατασταθεί από μια καινούργια. Η ίδια η αντίληψη που είχαμε περί κανονικότητας έχει αλλάξει. Οι μάσκες πιθανόν να επανέλθουν, η ψυχαγωγία έχει αλλάξει μορφή, το ίδιο και οι επαγγελματικές συναντήσεις, ενώ έρχεται ένα δύσκολο φθινόπωρο που θα πλήξει ειδικά τους ανεμβολίαστους. Την ίδια στιγμή ξένες έρευνες καταγράφουν μερίδα πληθυσμού που ακόμη και μετά τη λήξη της πανδημίας, δεν πρόκειται να επιστρέψουν στην προ Covid κανονικότητα. Η μάσκα θα παραμείνει στα βασικά αξεσουάρ.
Αυτό το βλέπει κανείς κι εδώ, ενώ από το φθινόπωρο θα είναι ακόμη πιο έντονο. Πότε λοιπόν θα ξεμπερδέψουμε με την πανδημία ; Το καλοκαίρι του 2022 κατά τον καθηγητή Λοιμωξιολογίας του ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Νίκο Σύψα. Σε πρώτη φάση, ίσως και εντός Ιουλίου, το στέλεχος «Δέλτα» θα έχει καλύψει όλη την Ελλάδα. Τον Αύγουστο θα έρθει ο μεγάλος αριθμός των κρουσμάτων, για να φτάσουμε στο φθινόπωρο όπου πάνω στην έξαρση όλοι οι ανεμβολίαστοι θα κολλήσουν και ως εκ τούτου, θα υπάρξει πολύ μεγαλύτερος αριθμός ατόμων που θα οδηγηθεί στο νοσοκομείο. Ορισμένοι φυσικά δεν θα τα καταφέρουν.
Σίγουρα το 40% των πλήρως εμβολιασμένων βοηθά ώστε να μη φτάσει στα όριά του το ΕΣΥ. Αλλά οι απόλυτοι αριθμοί των ανεμβολίαστων είναι αρκετοί για να πιεστεί το σύστημα. Επομένως το παιχνίδι παίζεται στο πόσο γρήγορα θα εμβολιαστούμε και πόσο γρήγορα θα εμβολιαστούν οι ευπαθείς ομάδες.
Φόβος των νέων μεταλλάξεων
Και φυσικά λογαριάζουμε χωρίς τον «ξενοδόχο». Τι θα διαδεχθεί τη «Δέλτα» και τι θα συμβεί με εμβολιασμό στον τρίτο κόσμο. Στην Λ.Αμερική για παράδειγμα εξαπλώνεται ένα ακόμη νέο στέλεχος, το «Λάμδα». Δείχνει πολύ ανθεκτικό, έχει εντοπιστεί σε 31 χώρες, στο Περού αντιπροσωπεύει το 82% των νέων λοιμώξεων και στη Χιλή μία στις τρεις επιβεβαιωμένες μολύνσεις.
Μεταλλάξεις σαν αυτήν δεν μονοπωλούν ακόμη την επικαιρότητα. Αρκετές πληροφορίες δεν υπάρχουν, ενώ δεν συγκαταλέγεται στον πίνακα υψηλού συναγερμού (VOC) των λεγόμενων στελεχών ανησυχίας. Σε αυτήν διαβάζουμε για τη βρετανική «Αλφα», η Νοτιαφρικανική «Βήτα», η βραζιλιάνικη «Γάμμα» και την ινδική «Δέλτα».
Αλλά στον πίνακα χαμηλού κινδύνου, των λεγομένων στελεχών ενδιαφέροντος (VOI), συναντάμε τις μεταλλάξεις «Ητα» από τη Νιγηρία, «Έψιλον» από την Αμερική που έχει ήδη ανησυχήσει τους επιστήμονες σε διεθνές επίπεδο, «Θήτα» από τις Φιλιππίνες και «Κάππα» από την Ινδία με άλλο ένα στέλεχος να έχει εντοπιστεί στην Κολομβία.
Ανάμεσα στους επιστήμονες που εκφράζουν απροκάλυπτα την ανησυχία τους για το τι μέλλει γενέσθαι με τις μεταλλάξεις και ο καθηγητής φαρμακολογίας ΕΚΠΑ Γιώργος Κόκοτος ο οποίος εξηγεί ότι στο νέο πρόσωπο της πανδημίας με την τρέχουσα μετάλλαξη Δελτα η παραγωγή των εξουδετερωτικών αντισωμάτων από τον οργανισμό μετά τον εμβολιασμό μειώνεται κατά τρεις φορές -η έως και 70%. Βέβαια τα εμβόλια πέρα από τα εξουδετερωτικα αντισώματα επάγουν και άλλους μηχανισμούς προστασίας μέσω της κυτταρικής ανοσίας των Τ λεμφοκυττάρων.
Ακόμα πιο δυσοίωνα είναι τα ευρήματα σχετικά με την μετάλλαξη Έψιλον που προβληματίζει πολλούς επιστήμονες καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι η παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων σε πληθυσμούς που έχουν εμβολιαστεί όπου κυκλοφορεί αυτή η μετάλλαξη (που πρώτο-ταυτοποιήθηκε στην California) είναι ακόμα πιο μειωμένη.
Όπως είχε ήδη πει εδώ και μερικές βδομάδες η αναπληρώτρια καθηγήτρια επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, το καλιφορνέζικο στέλεχος - το στέλεχος Έψιλον- φαίνεται να είναι το χειρότερο και το πιο ύποπτο στο να καταστήσει μη αποτελεσματικά τα υπάρχοντα εμβόλια
Ένα ακόμα δυσάρεστο νέο με τις νέες επικίνδυνες μεταλλάξεις του κορονοϊού είναι πως τα πολλά υποσχόμενα φάρμακα, τα μονοκλωνικά αντισώματα που αποτελούν ένα είδος «παθητικού εμβολιασμού» δεν δουλεύουν ικανοποιητικά με τις μεταλλάξεις Δέλτα και Έψιλον καθώς οι αλλοιώσεις που έχουνε υποστεί με τις μεταλλάξεις οι πρωτεΐνες της ακίδας την καθιστούν μη αναγνωρίσιμη.
Επιστήμονες, όπως ο Γρ. Γεροτζιάφας από το πανεπιστήμιο της Σορβόννης κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι είναι ορατό το ενδεχόμενο να βρεθούμε αντιμέτωποι με μια μετάλλαξη που θα έχει ανθεκτικότητα στα υπάρχοντα εμβόλια.
Κάτι τέτοιο θα σημάνει ότι θα χρειαστεί να φτιάξουμε νέα εμβόλια, κάτι που σημαίνει για τις πλατφόρμες των mRNA ότι θα απαιτηθούν κάποιοι μήνες για την παραγωγή. Θα χρειαστεί ξανά από την αρχή να ανοσοποιήσουμε τους πληθυσμούς .
Στην κατηγοριοποίηση του ECDC υπάρχει και μία λίστα στελεχών υπό παρακολούθηση. Αυτά έχουν να εντοπιστεί ως σινιάλα ενδεχόμενου κινδύνου από τους μηχανισμούς επιδημιολογικής νοημοσύνης που χρησιμοποιεί η γονιδιωματική και υπάρχουν αρχικές ενδείξεις ότι παρομοιάζουν με τα στελέχη ανησυχίας. Εως σήμερα, οι ενδείξεις είναι ακόμα αδύναμες και γι’ αυτό το ευρωπαϊκό κέντρο ελέγχου και πρόληψης δεν έχει ακόμα καταλήξει σε οριστική αξιολόγηση. Εδώ βρίσκονται αρκετά στελέχη ανάμεσα στα οποία το «Λάμδα» από το Περού, το στέλεχος «Γιώτα» από την Αμερική και το στέλεχος «Ζήτα» από τη Βραζιλία.
Ιδανικά για να μπορέσουμε να ξεμπερδέψουμε οριστικά με την πανδημία θα έπρεπε το 60% του πληθυσμού του παγκόσμιου να εμβολιαστεί ταυτόχρονα είχαν πει εδώ και καιρό ο αναπληρωτής καθηγητής επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Δημήτρης Παρασκευής και ο καθηγητής πολιτικής υγείας του London school of Economics Ηλίας Μοσιαλος.
Μετά μας προέκυψε η μετάλλαξη Δέλτα, το ποσοστό για συλλογική ανοσία ανέβηκε στο 80% καθιστώντας τον παγκόσμιο στόχο ακόμα πιο ανέφικτο και αφήνοντας χώρο και χρόνο στον κορονοϊό να μεταλλαχθεί με την άνεση του.
Γνωρίζοντας πως έχει κινηθεί η πανδημική γρίπη αλλά και ότι οι πανδημίες της ανθρωπότητας που έχουν αφήσει το στίγμα τους στην ιστορία, μπορούμε να πούμε μετά βεβαιότητας ότι η πανδημία Covid θα «τελειώσει» μόνο όταν θα σταματήσει να πιέζει ασφυκτικά τα συστήματα υγείας των κρατών.
Όταν δηλαδή ο κορονοϊός θα έχει γίνει ενδημικός όπως η γρίπη. Εξέλιξη που καλώς εχόντων των πραγμάτων δεν αναμένεται παρά σε ένα χρόνο από σήμερα.
