Του Νίκου Μελέτη
Λανθασμένες εντυπώσεις προκαλεί η πρόχειρη και λανθασμένη δημοσιοποίηση των δεσμεύσεων που ανήγγειλε χθες ο Αλέξης Τσίπρας από την Κομοτηνή σε σχέση με τη νομοθετική ρύθμιση που έρχεται στη Βουλή και αφορά τη θέσπιση και νομικά του δικαιώματος επιλογής μεταξύ Αστικού Δικαίου και Ισλαμικού Νόμου, με προβάδισμα του πρώτου.
Η νομοθετική ρύθμιση έρχεται, για να ανατρέψει ουσιαστικά μια παράλογη απόφαση του Αρείου Πάγου πριν από πέντε χρόνια σύμφωνα με την οποία ανέτρεπε τις αποφάσεις του Πρωτοδικείου και Εφετείου Κομοτηνής που δικαίωναν μουσουλμάνα χήρα που ζητούσε την εφαρμογή του κληρονομικού δικαίου του Αστικού Κώδικα στην περίπτωσή της, και όχι του Ισλαμικού Νόμου όπως επεδίωκαν οι συγγενείς του αποθανόντος συζύγου της.
Η χήρα έχει προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, όπου εκκρεμεί η απόφαση η οποία θεωρείται δεδομένο ότι θα τη δικαιώσει, και θα αποφανθεί διαπιστώνοντας παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων, εναντίον της απόφασης του Αρείου Πάγου, ο οποίος εμφανίσθηκε με τη συγκεκριμένη απόφαση ως «εγγυητής» της απόλυτης εφαρμογής της Σαρίας στην Ελλάδα ακόμη και με παραβίαση βασικών κανόνων της και με προφανή παραβίαση βασικών δικαιωμάτων της προσφεύγουσας (όπως θα εξηγήσουμε κατωτέρω).
Οι αλλαγές που επιφέρει η κυβέρνηση κάθε άλλο παρά καταργούν το υφιστάμενο καθεστώς που ισχύει στη Θράκη αλλά απλώς κάνουν ένα θετικό βήμα για τον εξορθολογισμό του συστήματος και θεσμοθέτηση σημαντικών λεπτομερειών που προβλέπονται χωρίς όμως να αποτελούν καταγεγραμμένο Δίκαιο κυρίως στη δικαιοδοσία των Μουφτήδων σε οικογενειακές και κληρονομικές υποθέσεις.
Δίνοντας προβάδισμα στο Αστικό Δίκαιο και δικαίωμα επιλογής (μόνο κατόπιν ρητής συμφωνίας όλων των εμπλεκομένων) της δικαιοδοσίας του Μουφτή, ικανοποιείται εν μέρει ένα αίτημα μέρους της βάσης του ΣΎΡΙΖΑ (με επικεφαλής τον αριστερό και μη θρησκευόμενο Μουσταφά Μουσταφά) για πλήρη κατάργηση της Σαρίας, και συγχρόνως γίνεται ένα βήμα εκσυγχρονισμού (και αποδυνάμωσης) της εφαρμογής του Ισλαμικού Νόμου στην Θράκη.
Καθώς πάντως παραμένει η δυνατότητα έστω και με επιλογή της προσφυγής στο Ισλαμικό Δίκαιο που εφαρμόζεται από τους μουφτήδες, συνεχίζει να ισχύει στο απόλυτο η ελληνικοί θέση ότι δεν μπορεί να τίθεται θέμα εκλογής τους, εφόσον ασκούν δικαστικές αρμοδιότητες.
Τι ακριβώς εξήγγειλε ο κ. Τσίπρας:
- Καθίσταται ρητώς η δικαιοδοσία του μουφτή ως προαιρετική και υπό την προϋπόθεση ότι συμφωνούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι. Σε περίπτωση διαφωνίας έστω και ενός εμπλεκόμενου η υπόθεση θα παραπέμπεται στα Αστικά Δικαστήρια
- Ορίζεται σαφώς ότι τα Αστικά Δικαστήρια έχουν το τεκμήριο Δικαιοδοσίας
- Με προεδρικό διάταγμα θα καθορισθούν οι αναγκαίοι δικονομικοί κανόνες ώστε ο Μουφτής να ασκεί τις αρμοδιότητες του μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο το οποίο θα προστατεύει απολύτως τα δικαιώματα των διαδίκων.
- Οι κληρονομικές σχέσεις των μελών της μειονότητας θα καθορίζονται από τον Αστικό Κώδικα και όχι από τον Ισλαμικό Νόμο, εκτός εάν κάποιος επιλέγει εγγράφως το αντίθετο (μπορεί να αλλάξει γνώμη η απλώς και μόνο η σύνταξη διαθήκης σημαίνει αποδοχή των διατάξεων του Αστικού Κώδικα)
- Όλες οι διαθήκες που έχουν συνταχθεί έως σήμερα είναι ισχυρές και εφαρμόζονται. Αυτή η διάταξη έχει αναδρομικό χαρακτήρα, και ουσιαστικά επιχειρεί να προλάβει την καταδικαστική απόφαση του ΕΔΑΔ.
Τι ακριβώς όμως συμβαίνει με την εφαρμογή του Ισλαμικού Δικαίου στη Θράκη που αφορά το γάμο, το διαζύγιο και την Διατροφή, την κληρονομιά και την επιμέλεια των τέκνων:
Ο θρησκευτικός γάμος δεν αποτελεί μυστήριο (όπως στον χριστιανικό γάμο) αλλά συμβολαιογραφική πράξη, όπου ο Μουφτής ή ο χότζας επικυρώνουν με την παρουσία τους και με τουλάχιστον δυο μάρτυρες (έναν από κάθε σύζυγο) ένα προγαμιαίο συμβόλαιο. Στο οποίο ο άνδρας δηλώνει τι προσφέρει στη σύζυγο αλλά και ποια θα είναι η αποζημίωση που θα καταβληθεί σε περίπτωση διαζυγίου, ενώ στο συμβόλαιο αυτό μπορεί να ενταχθούν δεκάδες ακόμη επιμέρους όροι και συμφωνίες για τη συζυγική συμβίωση, από τη… συχνότητα των σεξουαλικών επαφών, μέχρι την υποχρέωση του συζύγου να διαθέτει οικιακή βοηθό ή άλλες διευκολύνσεις στη σύζυγο…
Σε περιπτώσεις διαζυγίου ο μουφτής δεν υπεισέρχεται στην υπόθεση αλλά απλώς έχοντας το αντίγραφο της συμφωνίας του γάμου ζητά να ενημερωθεί εάν τηρήθηκαν όροι της αποζημίωσης. Εάν η σύζυγος θέλει να χωρίσει μπορεί ακόμη και να αποποιηθεί τους όρους του συμφωνητικού και έτσι ο γάμος λύεται αυτομάτως. Προβλέπονται ακόμη ως λόγοι διαζυγίου, η στείρωση, σεξουαλική ανεπάρκεια, απιστία…
Σε ότι αφορά στην επιμέλεια των παιδιών και το Ισλαμικό Δίκαιο που εφαρμόζει ο Μουφτής προβλέπει ότι μέχρι την ηλικία των 9 ετών για τα κορίτσια και των 12 ετών για τα αγόρια η επιμέλεια ανήκει στη μητέρα και ο μουφτής ρυθμίζει τις επαφές με τον πατέρα και την διατροφή. Πάντως εφόσον οι γονείς διαφωνούν μπορούν να προσφύγουν στα Αστικά Δικαστήρια.
- Κληρονομιές
Στο Ισλαμικό Δικαιο οι κανόνες που ακολουθούνται επηρεάζονται ισχυρά από το θρησκευτικο δόγμα, ότι ο κάλος μουσουλμάνος δεν αφήνει κληρονομιά και την περιουσία του την διαχειρίζεται εν ζωή.
Εάν ένα ζευγάρι έχει παιδιά τότε αυτομάτως η περιουσία του μοιράζεται μεταξύ τους.
Εάν όμως ο αποθανών αφήνει πίσω π.χ. τη χήρα του και μια κόρη, τότε σύμφωνα με το Ισλαμικό Δίκαιο δικαιούνται μέρος της κληρονομιάς και οι συγγενείς του, οι οποίοι σύμφωνα με την παράδοση έχουν ευθύνη για την «προστασία» της χήρας και της ορφανής.
Όμως για κληρονομητήρια προσφεύγουν στο Μουφτή ΜΟΝΟΝ πολύ θρησκευόμενοι μουσουλμάνοι και με την προϋπόθεση ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι συμφωνούν. Αρκεί η διαφωνία έστω και ενός για να παραπεμφθεί η υπόθεση στα Αστικά Δικαστήρια.
Σε αυτή την περίπτωση συγκαταλέγεται η υπόθεση η οποία έχει οδηγηθεί τώρα στο ΕΔΑΔ. Η χήρα του μουσουλμάνου Χ. Μουσταφά προσέφυγε στα Αστικά Δικαστήρια, ζητώντας την εφαρμογή της Διαθήκης του αποθανόντος συζύγου της με την οποία της άφηνε όλη την περιουσία του. Ο ανιψιός του θανόντος (γιος της αδελφής του) διεκδικούσε βάσει του Ισλαμικού Δικαίου μέρος της περιουσίας αυτής
Η χήρα δικαιώθηκε και από το Πρωτοδικείο και από το Εφετείο, που έκριναν βάσει του Αστικού Κώδικα, όμως ο Άρειος Πάγος πριν σχεδόν πέντε χρονιά σε μια ακατανόητη απόφασή του έκρινε ότι για τους μουσουλμάνους Έλληνες πολίτες στη Θράκη ισχύει υποχρεωτικά η Σαρία και οι δικαιοδοσίες του Μουφτή.
Αυτή η απόφαση προκάλεσε την προσφυγή της γυναίκας στο ΕΔΑΔ όπου αναμένεται η απόφαση του να είναι καταδικαστική για την Ελλάδα, ενώ πλέον με τη νέα νομοθετική ρύθμιση καταπίπτει ουσιαστικά η προβληματική αυτή, για λόγους δημοκρατίας και ισοπολιτείας, απόφαση.
Συνεπώς η Σαρία δεν καταργείται, αλλά γίνονται μικρά αναγκαία βήματα βελτίωσης και εκσυγχρονισμού του περίπλοκου πλαισίου της εφαρμογής του Ισλαμικού Δικαίου στη Θράκη.
Διαβάστε ακόμα:
- Ευ. Βενιζέλος: Θετική εξέλιξη η ρύθμιση για τα μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης
Φωτογραφία Intime News
