«Πριν από δύο χρόνια η Ευρώπη δεν ήταν σε καλή κατάσταση και είχαμε δύο επιλογές: Είτε να ενωθούμε γύρω από μια θετική ατζέντα είτε ο καθένας να ακολουθήσει τον δρόμο του και το σχέδιό του. Τελικά, επιλέξαμε το πρώτο, το οποίο είχα υποστηρίξει και εγώ», είπε ο Jean-Claude Juncker σήμερα, κατά την καθιερωμένη ετήσια ομιλία του στην ολομέλεια της Ευρωβουλής για την Κατάσταση της Ένωσης. Μια ομιλία από την οποία, αναμφίβολα, ξεχώρισε η πρόταση για τη δημιουργία ενός «υπερ-προέδρου» της Ε.Ε., αλλά και της ανάθεσης της προεδρίας του Eurogroup στον εκάστοτε επίτροπο για τις οικονομικές υποθέσεις.
«Το έργο μου ήταν πιο εύκολο πριν ένα χρόνο», ισχυρίστηκε ο πρόεδρος της Κομισιόν, αφήνοντας να εννοηθεί ότι τώρα τα πράγματα είναι πιο δύσκολα, καθώς πρέπει να γίνουν οι επιλογές για το μέλλον. «Έχουμε ένα παράθυρο ανοιχτό, αλλά δεν θα μείνει ανοιχτό για πάντα. Ας το εκμεταλλευτούμε», είπε απευθυνόμενος στους βουλευτές και, κυρίως, τις ηγεσίες των χωρών-μελών.
Κάλεσε δε τις κυβερνήσεις των«27», καθώς και όλους τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εργαστούν ώστε να υπάρξει το κατάλληλο σχέδιο για το μέλλον, το οποίο θα πρέπει να παρουσιαστεί μέχρι τις εκλογές για την επόμενη Ευρωβουλή, το 2019. Ξεκαθάρισε δε ότι για τον ίδιο αυτή η θητεία είναι η τελευταία και δεν θα είναι πια υποψήφιος.
Ήταν δε σαφής ότι η καλύτερη εικόνα που παρουσιάζει η Ευρώπη σήμερα σε σύγκριση με την αβεβαιότητα που επικρατούσε την ίδια περίοδο του 2016, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική ανάπτυξη, η οποία συνεχίζεται για πέντε χρόνια και καταγράφεται πλέον για όλες τις χώρες-μέλη. «Είναι ζητούμενο η δημοσιονομική πειθαρχία, αλλά με προσοχή ώστε να μην σκοτώσουμε την ανάπτυξη», είπε.
Απευθυνόμενος προς τους ευρωβουλευτές σε τρεις γλώσσες -αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά- ο Juncker τόνισε: «Για εμένα, η Ευρώπη είναι κυρίως τρεις αξίες: Ελευθερία, Ισοτιμία και κράτος-δικαίου». Όσον αφορά στην ελευθερία, επικαλέστηκε την εμπειρία των χωρών της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης στο παρελθόν και σημείωσε ότι πρέπει να αγωνιζόμαστε διαρκώς γι'' αυτήν, καθώς «δεν είναι ουρανοκατέβατη».
Αναφερόμενος στην ισοτιμία, ξεκαθάρισε ότι δεν μπορούν να υπάρχουν πολίτες, εργαζόμενοι και καταναλωτές δύο κατηγοριών. Έκανε δε ειδική αναφορά στην ανάγκη ίσης αμοιβής για ίδια εργασία σε όλες τις χώρες-μέλη (υιοθετώντας πρακτικά τις θέσεις που προβάλλει πιεστικά ο Em. Macron), αλλά και της δημιουργίας μιας ενιαίας αγοράς εργασίας -ενώ τόνισε πως είναι απαράδεκτο να πεθαίνουν σήμερα παιδιά στην Ε.Ε. από ασθένειες που έχουν αντιμετωπιστεί.
Ίσοι μισθοί για ίδια εργασία
«Σε μία Ενωση ίσων, δεν μπορεί να υπάρχουν εργαζόμενοι δεύτερης κατηγορίας. Όσοι κάνουν την ίδια εργασία στον ίδιο τόπο, πρέπει να παίρνουν τον ίδιο μισθό», είπε κατά την ομιλία του για την κατάσταση της Ενωσης, υπερασπιζόμενος τις προτάσεις που έκανε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τους αποσπασμένους εργαζόμενους. «Προτείνω τη δημιουργία νέας ευρωπαϊκής αρχής ελέγχου και εφαρμογής των ρυθμίσεων αυτών», πρόσθεσε.
Τέλος, όσον αφορά στο κράτος-δικαίου, «φωτογράφησε» με σαφήνεια την Πολωνία, η οποία απειλείται με κυρώσεις, αλλά και την Καταλονία, οι αρχές της οποίας επιμένουν στη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία, παρά την απαγόρευση του Συνταγματικού Δικαστηρίου. «Ο σεβασμός των δικαστικών αποφάσεων δεν συνιστά επιλογή, αλλά υποχρέωση», είπε χαρακτηριστικά.
Συνολικά, η ομιλία Juncker σφραγίστηκε από την επίκληση της ευρωπαϊκής ενότητας σε όλα τα επίπεδα, έστω και υπό προϋποθέσεις. Ο πρόεδρος της Κομισιόν τάχθηκε υπέρ της συγκρότησης μιας τραπεζικής ένωσης (αφού όλες οι χώρες έχουν κάνει τα καθήκοντά τους), μιας αμυντικής ένωσης (την θέλει και το ΝΑΤΟ, είπε), αλλά και μιας πραγματικής οικονομικής και νομισματικής ένωσης -σημειώνοντας ότι το ευρώ πρέπει να γίνει το νόμισμα και των 27 χωρώ-μελών και όχι λίγων.
Προχώρησε, μάλιστα, και σε συγκεκριμένες προτάσεις για θεσμικές αλλαγές: Τη «συγχώνευση» των θέσεων του προέδρου της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (τις οποίες κατέχουν ο ίδιος και ο Donald Tusk, αντιστοίχως), αλλά και την ανάθεση της προεδρίας του Eurogroup στον εκάστοτε επίτροπο που χειρίζεται τα ζητήματα οικονομίας (σήμερα είναι ο Pierre Moscovici).
Επίσης, τάχθηκε υπέρ της μετατροπής του ESM σε μιας μορφής «ευρωπαϊκού ΔΝΤ», κάτι που φαίνεται να υποστηρίζουν τόσο η Γερμανία όσο και η Γαλλία.
Ελεύθερο εμπόριο, αλλά...
Στην ομιλία του, ο Juncker διεμήνυσε πως η Ευρώπη και ο ίδιος είναι υπέρ του ελεύθερου εμπορίου και της σύναψης εμπορικών συμφωνιών με ακόμη περισσότερες χώρες και ενώσεις στον πλανήτη. Ωστόσο «δεν είμαστε αφελείς», πρόσθεσε, αναφερόμενος στην προσπάθεια ξένων (κυρίως Κινέζων, χωρίς να τους αναφέρει) να αποκτήσουν πρόσβαση σε κλάδους στρατηγικής σημασίας.
«Σήμερα προτείνουμε ένα νέο πλαίσιο στην Ευρωπαϊκή Ενωση για την εξέταση των επενδύσεων, investment screening. Εάν μία ξένη δημόσια επιχείρηση θέλει να αποκτήσει ένα στρατηγικό ευρωπαϊκό λιμάνι, μέρος της ενεργειακής μας υποδομής...ή μία από τις επιχειρήσεις μας του αμυντικού τεχνολογικού τομέα, αυτό δεν μπορεί να γίνει παρά σε συνθήκες διαφάνειας μέσω εις βάθος εξέτασης και συζήτησης», είπε.
Προσφυγικό: Η Ιταλία σώζει την τιμή της Ε.Ε.
Η Ιταλία διασώζει την τιμή της Ευρώπης στο ζήτημα του προσφυγικού, δήλωσε επίσης ο Juncker, επαινώντας την επιμονή και τη γενναιοδωρία της χώρας κατά τους χειρισμούς της. Σημείωσε, επίσης, ότι λόγω της συμφωνίας με την Τουρκία, έχει μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των αφίξεων προσφύγων στην Ευρώπη, αλλά και των θανάτων στην Μεσόγειο.
Υποσχέθηκε ότι η Ε.Ε. θα εργαστεί από κοινού με τα Ηνωμένα Έθνη προκειμένου να δοθεί τέλος στις «σκανδαλώδεις» συνθήκες που επικρατούν για τους μετανάστες στη Λιβύη, ενώ πρόσθεσε ότι θα προτείνει μια νέα πολιτική για τις απελάσεις στα τέλη του μήνα, δήλωσε ο Γιούνκερ, προσθέτοντας ότι πρέπει να γίνουν περισσότερες ενέργειες για την επαναπροώθηση όσων δεν δικαιούνται πολιτικού ασύλου.
«Όσοι δεν έχουν δικαίωμα ασύλου, πρέπει να επιστρέφουν στις πατρίδες τους (...) ώστε να ωφελούνται αυτοί που πραγματικά χρειάζονται», είπε.
Ράπισμα στην Τουρκία
«Η Τουρκία απομακρύνεται με γοργά βήματα από την Ευρώπη», είπε ο Juncker στην ομιλία του, ζητώντας από την Άγκυρα: «Αφήστε ελεύθερους τους δημοσιογράφους μας, η θέση τους δεν είναι στη φυλακή». Ξεκαθάρισε δε ότι δεν υφίσταται θέμα ένταξης της Τουρκίας στην Ένωση για «το ορατό μέλλον», ενώ κάλεσε την ηγεσία της να σταματήσει να αποκαλεί «φασίστες και ναζιστές» τους ηγέτες των ευρωπαϊκών χωρών.
Ανάλογη κριτική άσκησε και ο πρόεδρος του ΕΛΚ, της μεγαλύτερης ομάδας στην Ευρωβουλή, Manfred Weber, ζητώντας μάλιστα πιο αυστηρά και συγκεκριμένα μέτρα κατά της Τουρκίας.
Αντιθέτως, ο Juncker τάχθηκε υπέρ της διεύρυνσης της Ε.Ε. με τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων, έστω κι αν αυτό δεν πρόκειται να γίνει στη διάρκεια της θητείας αυτής της Κομισιόν.
«Λύπη» για το Brexit, θα μετανιώσει και η Βρετανία
Ο πρόεδρος της Κομισιόν ξεκαθάρισε ότι την άνοιξη του 2019 η Βρετανία θα εγκαταλείψει οριστικά την Ε.Ε. «Είναι μια λυπηρή και τραγική στιγμή στην ιστορία της Ε.Ε (...), αλλά θα το μετανιώσουν και οι ίδιοι οι Βρετανοί», είπε.
Το Brexit δεν είναι το μέλλον της Ευρώπης, η Ευρώπη θα συνεχίσει το δρόμο της. Παράλληλα, πρότεινε τη διεξαγωγή συνόδου κορυφής μία ημέρα μετά το Brexit, στις 30 Μαρτίου του 2019, στη ρουμανική πόλη Σίμπιου για να χαρτογραφηθεί το μέλλον της Ε.Ε.
