Την έναρξη εκδήλωσης που οργανώθηκε στην έδρα του ΣτΕ στο Στρασβούργο από το European Implementation Network και την Open Society Justice Initiative κήρυξε ο Ευάγγελος Βενιζέλος υπό την ιδιότητα του εισηγητή της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπη.
Αντικείμενο της εκδήλωσης ήταν η ανάδειξη μιας πανευρωπαϊκής πολιτικής μέσα από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Στην εκδήλωση μετείχαν μέλη της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης και εκπρόσωποι πολλών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Παρέστη ο πρέσβυς - μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελληνικής Δημοκρατίας στο ΣτΕ καθηγητής Στέλιος Περράκης.
Ο κ. Βενιζέλος σημείωσε ότι στην Ελλάδα υπάρχουν ακόμη πολλά ανοικτά προβλήματα με την εφαρμογή τέτοιων αποφάσεων του ΕΔΔΑ. «Οι μεταναστευτικές ροές συνεχίζονται, η συμφωνία ΕΕ - Τουρκίας δεν λειτουργεί ικανοποιητικά, μεγάλος αριθμός μεταναστών και αιτούντων άσυλο είναι εγκλωβισμένος στα νησιά» πρόσθεσε.
Στη συνέχεια παρουσίασε τις δυο εμβληματικές ομάδες αποφάσεων που αφορούν τη μεταχείριση μεταναστών σε προηγούμενες περιόδους:
«Στην υπόθεση Zontul v. Greece πρόκειται για γεγονότα του 2001. Το Δικαστήριο έκρινε τον Ιανουάριο του 2012 ότι αξιωματικοί της Ελληνικής Ακτοφυλακής υπέβαλαν τον Necati Zontul σε βασανιστήρια. Η Ελλάδα καταδικάστηκε σε αποζημίωση. Το Δικαστήριο έκρινε ότι ήταν ανεπαρκής η πειθαρχική διερεύνηση της υπόθεσης και η ποινική αντιμετώπιση των υπευθύνων. Επίσης ότι ο Nekati Zontul δεν ενημερώθηκε για τα δικαιώματά του. Ως μέρος της ομάδας υποθέσεων Makaratzis, η εφαρμογή της απόφασης έχει ενταχθεί σε καθεστώς ενισχυμένης επιτήρησης ενώπιον της Επιτροπής Υπουργών.
Η απόφαση Chowdury and others v. Greece διαπιστώνει παραβίαση του άρθρου 4 παρ. 2 της ΕΣΔΑ και αφορά την αποτυχία των αρχών να προστατεύσουν μετανάστες από το Μπαγκλαντές από το να εκτεθούν σε human trafficking και να εξαναγκασθούν σε αναγκαστική εργασία στην περιοχή της Μανωλάδας. Και η υπόθεση αυτή έχει υπαχθεί σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας ενώπιον της Επιτροπής Υπουργών. Ήδη η Ελληνική Εθνική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει υποβάλει αναλυτική έκθεση με όλες τις ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβούν οι ελληνικές αρχές προκειμένου να συμμορφωθούν προς την απόφαση του ΕΔΔΑ. Μου κοινοποίησε την έκθεση αυτή υπό την ιδιότητα μου του εισηγητή για την εκτέλεση των αποφάσεων του ΕΔΔΑ. Σας δίνω αντίγραφο της έκθεσης στα αγγλικά» σημείωσε ο κ. Βενιζέλος.
Ακολουθεί η ελληνική μετάφραση των κύριων σημείων της εισαγωγικής ομιλίας του Ευάγγελου Βενιζέλου:
«Το μεταναστευτικό θέτει υπό δοκιμασία τον ευρωπαϊκό νομικό και πολιτικό πολιτισμό. Δοκιμάζει την πραγματική στάση των ευρωπαϊκών κοινωνιών απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει διαμορφώσει με τη νομολογία του γύρω από τα δικαιώματα των προσφύγων και μεταναστών ένα πλαίσιο προστασίας της ανθρώπινης αξίας. Εξακολουθούν όμως να υπάρχουν πολλές και σημαντικές εκκρεμότητες σχετικά με την εφαρμογή των αποφάσεων αυτών σε κράτη μέλη. Κυρίως σε κράτη μέλη που είναι πύλες εισόδου μεταναστών στην ΕΕ, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία.
Στην Ελλάδα υπάρχουν ακόμη πολλά ανοικτά προβλήματα με την εφαρμογή τέτοιων αποφάσεων του ΕΔΔΑ. Οι μεταναστευτικές ροές συνεχίζονται, η συμφωνία ΕΕ - Τουρκίας δεν λειτουργεί ικανοποιητικά, μεγάλος αριθμός μεταναστών και αιτούντων άσυλο είναι εγκλωβισμένος στα νησιά. Υπάρχουν καταυλισμοί, όπως αυτός της Μόριας στο νησί της Λέσβου, όπου επικρατούν άθλιες και απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης. Απαιτούνται άμεσα και επείγοντα μέτρα αποσυμφόρησης με τη βοήθεια της ΕΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Σήμερα όμως συζητούμε για δυο εμβληματικές ομάδες αποφάσεων που αφορούν τη μεταχείριση μεταναστών σε προηγούμενες περιόδους.
Στην υπόθεση Zontul v. Greece πρόκειται για γεγονότα του 2001. Το Δικαστήριο έκρινε τον Ιανουάριο του 2012 ότι αξιωματικοί της Ελληνικής Ακτοφυλακής υπέβαλαν τον Necati Zontul σε βασανιστήρια. Η Ελλάδα καταδικάστηκε σε αποζημίωση. Το Δικαστήριο έκρινε ότι ήταν ανεπαρκής η πειθαρχική διερεύνηση της υπόθεσης και η ποινική αντιμετώπιση των υπευθύνων. Επίσης ότι ο Nekati Zontul δεν ενημερώθηκε για τα δικαιώματά του. Ως μέρος της ομάδας υποθέσεων Makaratzis, η εφαρμογή της απόφασης έχει ενταχθεί σε καθεστώς ενισχυμένης επιτήρησης ενώπιον της Επιτροπής Υπουργών.
Η απόφαση Chowdury and others v. Greece διαπιστώνει παραβίαση του άρθρου 4 παρ. 2 της ΕΣΔΑ και αφορά την αποτυχία των αρχών να προστατεύσουν μετανάστες από το Μπαγκλαντές από το να εκτεθούν σε human trafficking και να εξαναγκασθούν σε αναγκαστική εργασία στην περιοχή της Μανωλάδας. Και η υπόθεση αυτή έχει υπαχθεί σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας ενώπιον της Επιτροπής Υπουργών. Ήδη η Ελληνική Εθνική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει υποβάλει αναλυτική έκθεση με όλες τις ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβούν οι ελληνικές αρχές προκειμένου να συμμορφωθούν προς την απόφαση του ΕΔΔΑ. Μου κοινοποίησε την έκθεση αυτή υπό την ιδιότητα μου του εισηγητή για την εκτέλεση των αποφάσεων του ΕΔΔΑ. Σας δίνω αντίγραφο της έκθεσης στα αγγλικά.
Ως εισηγητής της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης για την εκτέλεση των αποφάσεων του ΕΔΔΑ έχω ζητήσει από την επικεφαλής της ελληνικής αποστολής να έρθει για ακρόαση ενώπιον της Επιτροπής Νομικών θεμάτων και ανθρωπίνων δικαιωμάτων ακριβώς για να μεταφερθεί η πίεση της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης δια του Ελληνικού Κοινοβουλίου στην ελληνική κυβέρνηση.
Ως μέλος του ελληνικού κοινοβουλίου και της ελληνικής επιστολής έχω ήδη ζητήσει να συζητηθούν οι δυο αυτές υποθέσεις στην αρμόδια επιτροπή του ελληνικού κοινοβουλίου με στόχο την υιοθέτηση των προτάσεων της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Θα ασκήσω τη μέγιστη δυνατή πίεση προκειμένου να υπάρχουν πρακτικά αποτελέσματα το ταχύτερο δυνατό.»
