Ένας ακόμη αγωγός φυσικού αερίου ή κάτι περισσότερο; Μόλις 182 χιλιομέτρων, ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός που ξεκινά να λειτουργεί από σήμερα, είναι τμήμα μιας τεράστιας ενεργειακής γέφυρας. Το σκέλος Ελλάδα- Βουλγαρία είναι μόνο ο πρώτος κρίκος. Ο δεύτερος θα μπει όταν θα ενωθεί η γείτονα με τη Ρουμανία και ο τρίτος όταν θα κλείσει η ένωση με την Ουκρανία.
Τα σημερινά εγκαίνια του IGB είναι το πρώτο βήμα αυτής της μακράς και κομβικής αυτής για την απεξάρτηση σειράς ευρωπαϊκών χωρών από τη Ρωσία, διαδρομής. Του λεγόμενου Κάθετου Διαδρόμου (Vertical Corridor) για τη μεταφορά του φυσικού αερίου από το Αιγαίο προς τις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης. Μπορεί να διαδραματίσει ένα τέτοιο ρόλο η Ελλάδα;
Το ερώτημα μοιάζει εξωπραγματικό, αλλά η απάντηση έχει ενδιαφέρον. Έχοντας περάσει επί μια και πλέον δεκαετία από χίλια κύματα και περιπέτειες, με ετήσια δυναμικότητα 5 δισ. κυβικά μέτρα (bcm), ο IGB θα επιτρέπει στη Βουλγαρία να λαμβάνει μέσω αυτού το αέριο που φέρνει ο αγωγός TAP από το Αζερμπαϊτζάν.
Ταυτόχρονα θα τροφοδοτείται με το «ελληνικό» LNG που καταφτάνει στην Ρεβυθούσα (6,6 δισ κυβικά μέτρα), αλλά μελλοντικά, μέσω τριών ακόμη υπό κατασκευή ή υπό έγκριση τερματικών σταθμών: Του FSRU της Αλεξανδρούπολης (5,3 δισ κ.μ.) της Gaztrade, που θα είναι έτοιμος στα τέλη του 2023, ενός δεύτερου πρόσφατα αδειοδοτημένου σταθμού στο βορειοελλαδίτικο λιμάνι της ίδιας εταιρείας (5,5 δισ. κ.μ.), αλλά και μιας ανάλογης πλωτής μονάδας, της «Διώρυγα Gas», (4 δισ κ.μ.), που προωθεί στην Κόριθνο η Motor Oil. Σύνολο: 21,4 δισ. κυβ. μέτρα
Η συντριπτική πλειονότητα των παραπάνω ποσοτήτων δεν προορίζεται για εγχώρια κατανάλωση. Η ετήσια ζήτηση για φυσικό αέριο στην Ελλάδα ανέρχεται σε μόλις 7 δισ. κυβικά μέτρα και καλύπτεται μέσω του TAP, της Ρεβυθούσας και φυσικά του Turk Stream. Οι επιπλέον ποσότητες θα αφορούν εξαγωγές σε Βαλκάνια και Αν.Ευρώπη, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες τους σε φυσικό αέριο, μετά την απεξάρτησή τους από το ρωσικό. Τι δείχνουν τα νούμερα για τις ανάγκες των γειτονικών χωρών; Το 2024 η ζήτηση της Βουλγαρίας θα φτάσει τα 4 δισ., της Σερβίας τα 3,5 δισ., της Β. Μακεδονίας το 1 δισ. και της Ρουμανίας τα 11 δισ.
Στην πράξη από τον ελληνο - βουλγαρικό, μέσω ενός συστήματος διασυνδετηρίων αγωγών, το «ελληνικό LNG» θα μπορεί να διοχετεύεται σε Σερβία, Ρουμανία και Β. Μακεδονία. Όσο για την Ουκρανία, η όδευση θα κάνει χρήση του παροπλισμένου σήμερα Trans Balkan Pipeline που ξεκινά από την Ουκρανία, διασχίζει τη Μολδαβία και Ρουμανία για να φτάσει στη Βουλγαρία, όπου σπάσει σε δύο τμήματα, ένα προς Ελλάδα και ένα προς Τουρκία, θα μπορούσε να διαδραματίσει ένα νέο ρόλο. Κάποτε τροφοδοτούσε και την Ελλάδα, αλλά από το 2020, οπότε και αντικαταστάθηκε από τον Turkish Stream.
Εφόσον με την κατάλληλη επένδυση γίνει αντίστροφης ροής, σε συνδυασμό με τον υπό κατασκευή IGB και τα παρακλάδια του, είναι σε θέση να στέλνει φυσικό αέριο στην Ουκρανία, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι Βουλγαρία και ΗΠΑ βρίσκονται ήδη σε συζητήσεις πάνω στο συγκεκριμένο project.
