Economist: Η μοίρα του Μεντερές στο μυαλό του Ερντογάν

Economist: Η μοίρα του Μεντερές στο μυαλό του Ερντογάν

Με αφορμή την έκδοση ενός νέου βιβλίου για τον πρωθυπουργό της Τουρκίας Αντνάν Μεντερές ο οποίος εκτελέστηκε τη δεκαετία του '60 μετά από πραξικόπημα, το περιοδικό Economist αναφέρεται στους παραλληλισμούς της περίπτωσής του με τον σημερινό πρόεδρο της χώρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που «έχει πάντα στο μυαλό του τι συνέβη τότε».

Λίγα γεγονότα του περασμένου αιώνα έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση της σύγχρονης πολιτικής της Τουρκίας όσο η εκτέλεση του πρωθυπουργού Αντνάν Μεντερές το 1961, αναφέρει το περιοδικό με αφορμή το βιβλίο «Coup in Turkey» (Πραξικόπημα στην Τουρκία) του Τζέρεμι Σιελ, ταξιδιωτικού συγγραφέα και λάτρη της γείτονος.

Το περιοδικό με αφορμή την έκδοση αυτή, εξιστορεί την περίπτωση του Μεντερές ο οποίος έγινε το 1950 έγινε ο πρώτος άνθρωπος που ανέλαβε τα ηνία της χώρας χωρίς να είναι μέλος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος  του Κεμάλ Ατατούρκ. Ο Μεντερές ο οποίος υπήρξε αρχικά μεταρρυθμιστής, στη συνέχεια έγινε αυταρχικός, τρομοκρατώντας την αντιπολίτευση και φυλακίζοντας δημοσιογράφους, την ώρα που η οικονομία της χώρας «είχε πάρει την κάτω βόλτα».

«Αυτή η ιστορία ενός χαρισματικού Τούρκου ηγέτη που έχει μπροστά του το φάσμα της απώλειας της εξουσίας μπορεί να ακούγεται οικεία», σημειώνει το περιοδικό.

Ο συγγραφέας επίσης αναφέρει στο βιβλίο του τα φυλλάδια που διανέμονταν από την κυβέρνηση πριν από τις εκλογές του 1957, τα οποία προειδοποιούσαν για την καταστροφή για τους υποστηρικτές τους, και για το Ισλάμ στην Τουρκία, σε περίπτωση που κέρδιζαν οι Ρεπουμπλικάνοι. 

«Αυτό δεν απέχει πολύ από τη ρητορική του σήμερα. Μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες στην εξουσία ως πρωθυπουργός ή πρόεδρος, ο Ερντογάν έχει πείσει πολλούς ψηφοφόρους, και ίσως τον εαυτό του, ότι κινδυνεύει να χάσει τα πάντα αν αναλάβει ποτέ η αντιπολίτευση», γράφει το Economist.

«Το πραξικόπημα του 1960 μπορεί να φαίνεται μακρινό, αλλά οι δυνάμεις που αποδέσμευσε εξακολουθούν να είναι εμφανείς ακόμα και σήμερα, κάνοντας το βιβλίο περισσότερο επίκαιρο από ποτέ», σημειώνει το έγκυρο περιοδικό.

Η μνήμη του (πραξικοπήματος) ζει σε δρόμους που πήραν το όνομα τους από τον Μεντερές το μαυσωλείο του στην Κωνσταντινούπολη και ίσως πιο έντονα στο μυαλό του Ερντογάν ο οποίος κυβερνά πιο αυταρχικά από ότι ο Μεντερές. «Σήμερα μας απειλούν με το τέλος που προετοιμάστηκαν για τον Adnan Menderes χθες», είπε πριν από λίγα χρόνια, αναφερόμενος στο CHP τώρα το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης. 

 Όπως επισημαίνει ο συγγραφέας «η ιστορία της Τουρκίας είναι γεμάτη έχει πραξικοπήματα. Ο  Ερντογάν μπορεί να έχει κάνει μεγάλη ζημιά στην τουρκική δημοκρατία - αλλά ακόμη και οι πιο σκληροί επικριτές του θέλουν να τον δουν να εκδιώκεται από το αξίωμα από τους ψηφοφόρους και όχι από τανκς».