Την έντονη ανησυχία της για τις επιπτώσεις που θα έχει στον οικουμενικό χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας η μετατροπή τους σε μουσουλμανικά τεμένη από την Τουρκία, εξέφρασε η 44η Σύνοδος της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομίας της ΟΥΝΕΣΚΟ, καλώντας την Άγκυρα να προχωρήσει σε διάλογο πριν αποφασίσει οποιαδήποτε άλλη ριζική αλλαγή στα δύο μνημεία.
Η Σύνοδος του διεθνούς οργανισμού «υιοθέτησε απόφαση, που ικανοποιεί την Ελλάδα αναφορικά με την μετατροπή σε μουσουλμανικά τεμένη της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας., κρίνοντάς τες ικανοποιητικές για τη χώρα μας, καθώς ανταποκρίνεται στις βασικές της επιδιώξεις», ανέφεραν διπλωματικές πηγές.
Η εν λόγω απόφαση, μεταξύ άλλων, συνεχίζουν, αποτυπώνει την βαθύτατη λύπη της Επιτροπής για την έλλειψη διαλόγου και σχετικής πληροφόρησης των προθέσεων της Τουρκίας για την αλλαγή του χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας και τούτο παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις προς την Τουρκία να συμμορφωθεί με τις οδηγίες των κατευθυντήριων γραμμών του Οργανισμού.
Η απόφαση καλεί επίσης την Τουρκία να γνωστοποιήσει τις προθέσεις της και να προχωρήσει σε διάλογο πριν αποφασίσει οποιαδήποτε άλλη ριζική αλλαγή η οποία θα αφορά τα δύο μνημεία.
Τέλος, η απόφαση, ζητάει από την Τουρκία να καταθέσει στο Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, μέχρι τη 1η Φεβρουαρίου 2022, ενημερωμένη έκθεση των εργασιών συντήρησης των δυο μνημείων προκειμένου το θέμα να συζητηθεί στην επόμενη Σύνοδο της Επιτροπής.
Σημειώνεται ότι στην εν λόγω Επιτροπή στην οποία συμμετέχουν 21 κράτη-μέλη, η Ελλάδα μετέχει ως παρατηρητής (έχει θέσει υποψηφιότητα για την επόμενη περίοδο).
Οι ίδιες διπλωματικές πηγές σημείωσα ότι «στο πλαίσιο αυτό, η Ελληνική πλευρά και συγκεκριμένα το Υπουργείο Εξωτερικών σε στενό συντονισμό με το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού προέβησαν σε φιλικές κρούσεις προς τα κράτη μέλη της εν λόγω Επιτροπής με σκοπό αφενός να επιτευχθεί θετικό για την χώρα μας λεκτικό, και αφετέρου να αντικρουστούν αντίστοιχες προσπάθειες της Τουρκίας, η οποία επίσης προσπάθησε, χωρίς επιτυχία, να αποφύγει την υιοθέτηση του λεκτικού αυτού».
Καθοριστικό ρόλο στις προσπάθειες μας διαδραμάτισε και η Αίγυπτος η οποία συντάχθηκε με την ελληνική θέση. Σημειώνεται εν προκειμένω ότι ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας είχε συζητήσει εκτενώς το ζήτημα με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι και άλλους Υπουργούς φιλικών προς την Ελλάδα κρατών, κατέληξαν.
