(Σημείωση: Εδώ μπορείτε να διαβάσετε το πρώτο μέρος και το δεύτερο μέρος εδώ.)
Νέα φάση. Εφαρμογή industry 4
Όπως είπε και ο Αλέξης Κάρελ, ‘’Οι δύσκολες συνθήκες στη ζωή είναι απαραίτητες, για να βγει ό,τι καλύτερο από την προσωπικότητα του ανθρώπου’’.
Λίγες δεκαετίες πριν από την πρώτη Βιομηχανική Επανάσταση και κατά την διάρκεια της μεγάλης ’’πανώλους, o Ισαακ Νεύτων (1643 – 1727) έπρεπε να δουλέψει από το σπίτι υποχρεωτικά και ανακάλυψε τη βαρύτητα. Εδώ λοιπόν παρουσιάζεται η ευκαιρία. Πλείστα άλλα παραδείγματα αποδεικνύουν ότι οι μεγάλες δυσκολίες και οι έντονες κρίσεις είναι αυτές που οδηγούν στη ριζοσπαστική καινοτομία (radicalinnovation), ενώ στις ήρεμες περιόδους της ανθρωπότητας αυτό το οποίο συμβαίνει από πλευράς καινοτομίας είναι απλώς η προοδευτική καινοτομία (incrementalinnovation).
Συνεπώς, αυτήν την περίοδο συντρέχουν όλοι οι λόγοι για ριζοσπαστική καινοτομία η οποία μπορεί να οδηγήσει σε νέα φάση την ανθρωπότητα και αυτή είναι η ευκαιρία. Το τρέχον διάστημα παρατηρούμε τον λεγόμενο τριπλό έλικα (triplehelix): επιχειρήσεις και ακαδημαϊκά ερευνητικά ιδρύματα συνεργάζονται με έναν κοινό σκοπό, την δημιουργία του εμβολίου για τον COVID-19 και την εφεύρεση του αντίδοτου εναντίον του.
Για να γίνουμε περισσότερο πρακτικοί, θα επεξεργασθούμε ένα υποθετικό απευκταίο σενάριο, που θα ονομάσουμε COVID-40, με χρονικό ορίζοντα το 2040. Έπειτα, θα αναλύσουμε κάποιες από τις τεχνολογίες της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης (industry 4.0) και θα προσπαθήσουμε να τις τοποθετήσουμε σε φάση εφαρμογής έχοντας ως ορίζοντα το 2040. Έτσι, θα εξετάσουμε πώς η τεχνολογία θα σταθεί αρωγός της ανθρωπότητας σε μία πιθανή παρόμοια κρίση.
Ας το επιχειρήσουμε λοιπόν:
Οι κύριες τεχνολογίες που απαρτίζουν την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση είναι η ρομποτική, τα drones, το blockchain, η επαυξημένη πραγματικότητα (ΑR), η εικονική πραγματικότητα (VR), η τεχνητή νοημοσύνη, τα προηγμένα υλικά, η gig economy, οι κβαντικοί υπολογιστές, οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές (3D printing), το Ιντερνετ των πραγμάτων (ΙΟΤ), η ψηφιακή υγεία,η βιοτεχνολογία, η νανοτεχνολογία, η γονιδιωματική, η νευρωτεχνολογία, τα νευρωνικά δίκτυα.
Ας δούμε πρακτικά πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν κάποια από τα παραπάνω στο υποθετικό σενάριο που δημιουργήσαμε σχετικά με τον COVI-40.
Ρομποτική. Ουσιαστικά μιλάμε για την μερική αντικατάσταση του ανθρώπουαπό την μηχανή, προκειμένου να μην εκτεθεί σε κίνδυνο η υγεία του και να εφαρμοστεί μία λειτουργία υψηλής ακριβείας. Ο COVID-40 θα μπορεί να καταπολεμηθεί ευκολότερα, όταν ρομπότ θα εξέταζαν τους ασθενείς στα νοσοκομεία, για να αποφεύγεται η συχνή επαφή του ασθενούς με τους γιατρούς και τους νοσοκόμους. Εδώ τονίζουμε με εμφατικό και κατηγορηματικό τρόπο για να μην παρεξηγηθούμε ότι ο γιατρός, δηλαδή ο άνθρωπος, θα έχει την τελική λήψη και τον έλεγχο των αποφάσεων. Τα ρομπότ είναι απλώς εργαλεία για να πραγματοποιηθούν η διάγνωση και η θεραπεία αποτελεσματικότερα και ασφαλέστερα. Φανταστήτε λοιπόν η λήψη ιατρικών στοιχείων να γίνεται με ασφάλεια από τα ρομπότ χωρίς να κινδυνεύουν να μολυνθούν γιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό.
Drones. Υποθέτουμε πάντοτε ότι η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει τον COVID-40 κατά το έτος-ορόσημο 2040. Όπως σήμερα έτσι και σ’ εκείνο το όχι και τόσο μακρινό μέλλον η ανθρώπινη επαφή θα πρέπει να αποφεύγεται. Τα drones θα μπορούν να αποτελούν μέσο μεταφοράς υπηρεσιών courier και μεταφοράς τροφίμων από τα supermarket απευθείας στα νοικοκυριά και μάλιστα χωρίς την ανθρώπινημεσολάβηση. Με την χρήση των ρομπότ η Κίνα θα απωλέσει οριστικά το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του χαμηλότερου εργατικού κόστους, διότι θα χρησιμοποιείται το ρομποτικό χέρι που θα είναι φθηνότερο. Συνεπώς, η παραγωγή θα μπορεί να επανέλθει κοντά στα μεγάλα αστικά κέντρα των δυτικών χωρών. Το γεγονός αυτό θα έχει τεράστιες επιπτώσεις στη ναυσιπλοΐα και στις μεταφορές (logistics), αλλά θα βοηθήσει μάλλον αποφασιστικά το περιβάλλον με την μείωση του αποτυπώματος του άνθρακα.
Η τρισδιάστατη εκτύπωση εξασφαλίζει τηνγρήγορη και ευέλικτη παραγωγή, ώστε να παράγεται αυτό που χρειάζεται την ώρα που το χρειαζόμαστε και εκεί που το χρειαζόμαστε. Με την χρήση αυτού του εργαλείου θα είχαμε πρακτικές λύσεις για τις μάσκες και τους αναπνευστήρες προς αντιμετώπιση του ιού.
Η νανοτεχνολογία και τα προηγμένα υλικά θα μπορούν να δημιουργούν συνθήκες μη μετάδοσης του ιού και αποτροπής των θανάτων απο τον ιό.
Η Δύση έχει μια τεράστια ευκαιρία με την χρήση του industry 4.0 να επαναφέρει το κέντρο παραγωγής του παγκόσμιου πλούτου πίσω. Όπως έγινε και με τις προηγούμενες βιομηχανικές επαναστάσεις, οι μηχανές θα δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίας από αυτές που θα υποκαταστήσουν.
Σε συνέντευξή του στο TIME, ο παγκοσμίως αναγνωρισμένος επιστήμονας δρ. Έιλγουορντ, ρωτήθηκε: “ Και πώς νομίζετε ότι θα τελειώσει η πανδημία αυτή;” H απάντησή του ήταν: «Θα τελειώσει με την ανθρωπότητα να νικά άλλον έναν ιό, δεν τίθεται θέμα. Το ερώτημα είναι πόσα αναγκαία μέτρα και πόσο γρήγορα θα τα λάβουμε, για να ελαχιστοποιήσουμε τη ζημιά που μπορεί να προκαλέσει ο κορονοϊός. Συν τω χρόνω θα έχουμε θεραπείες, θα έχουμε εμβόλιο, δίνουμε μάχη με τον χρόνο. Αλλά θα χρειαστεί μεγάλη συνεργασία και υπομονή από τον πληθυσμό, να κάνει αυτό που του αναλογεί, γιατί σε τελική ανάλυση αυτός είναι που θα φρενάρει και θα επιβραδύνει αρκετά την πανδημία αυτή ώστε να μπορέσει να τεθεί υπό έλεγχο».
Εν προκειμένω, ο δρ. Έιλγουορντ θέτει επί τάπητος τρία θέματα: τη συνεργασία, την υπομονή και την ατομική ευθύνη. Εάν ο ιός καταφέρει με το πέρασμά του, τουλάχιστον, να αφήσει ως παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές αυτό το τρίπτυχο, τότε η κρίση της πανδημίας μπορεί να αποτελέσει και ευλογία, όπως ανέφερε ο Στέλιος Ράμφος. Εδώ για μία ακόμη φορά επισημαίνουμε, για να αποφύγουμε τυχόν παρανοήσεις, ότι πρώτη και μεγάλη προτεραιότητα είναι το πέρασμα του COVID-19 να γίνει όσο λιγότερο θανατηφόρο για την ανθρωπότητα και να ανακαλυφθεί το εμβόλιο και το φάρμακο το συντομότερο δυνατόν. Προς αυτήν την κατεύθυνση μπορεί να συντελέσει η τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση (industry 4.0). Αρκεί να γίνει αυτό που ο Στήβεν Κοβέυ αναφέρει ως ‘’σοφή διαχείριση της γνώσης’’.
