Οι Γερμανοί καλούνται την Κυριακή, 24 Σεπτεμβρίου, στις κάλπες για να εκλέξουν την 19η μεταπολεμική τους κυβέρνηση. Το εκλογικό σύστημα της χώρας παρουσιάζει ιδιαιτερότητες, ενώ οι γνώμες για το κατά πόσο είναι δίκαιο διίστανται.
Τα βασικά στοιχεία που διέπουν το εκλογικό σύστημα της Γερμανίας αναδεικνύουν και τις ιδιαιτερότητές του σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Πιο συγκεκριμένα:
- Οι εκλογές για το ομοσπονδιακό κοινοβούλιο (Bundestag) διεξάγονται κάθε τέσσερα χρόνια και αυτό θα είναι το 19ο μεταπολεμικό κοινοβούλιο της Γερμανίας. Οι εκλογές αφορούν τα κόμματα και όχι άμεσα τον ή την καγκελάριο, μιας και αυτός ή αυτή προτείνεται από τον πρόεδρο της δημοκρατίας και ψηφίζεται από τη βουλή.
- Στις εκλογές της 24ης Σεπτεμβρίου έχουν δικαίωμα ψήφου 61,5 εκατομμύρια πολίτες (31,7 εκατ. γυναίκες και 28,8 εκατ. άνδρες) άνω των 18 ετών, που καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα σε 42 κόμματα – αριθμός που αποτελεί ρεκόρ για τη χώρα μετά την επανένωση.
- Το κατώτερο όριο για την είσοδο στην Bundestag είναι το 5%, που αντιστοιχεί σε περίπου 2,1 εκατ. ψήφους, με βάση τη συμμετοχή στις εκλογές του 2013. Στόχος είναι να μην εισέρχονται πολλά μικρά κόμματα. Έτσι, όμως, στις προηγούμενες εκλογές σχεδόν 17 εκατ. πολίτες έμειναν χωρίς εκπροσώπηση στη Βουλή, κάτι που επικαλούνται οι επικριτές του συστήματος που ισχυρίζονται ότι είναι άδικο.
- Οι πολίτες καλούνται να ρίξουν δύο ψήφους: Η πρώτη αφορά τον υποψήφιο της προτίμησής τους στις 299 μονοεδρικές περιφέρειες, ο οποίος εκλέγεται με απλή πλειοψηφία. Η δεύτερη αφορά στο κόμμα που επιλέγουν, που τελικά οδηγεί σε κατανομή των εδρών με απλή αναλογική με βάση τις εκλογικές λίστες.
- Ο αριθμός των εδρών στην Bundestag είναι τουλάχιστον 599 -στην απερχόμενη, όμως, είναι 631. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας του θεσμού των «επιπλέον εδρών» (Ueberhangsmandaten). Παράδειγμα: Εάν σε ένα κόμμα αναλογούν 100 έδρες βάσει της κατανομής από τις λίστες με τη δεύτερη ψήφο, όμως η πρώτη ψήφος διασφαλίζει την είσοδο στη βουλή σε 110 υποψηφίους του, τότε οι επιπλέον δέκα γίνονται αυτοδικαίως μέλη της Bundestag. Όμως, προκειμένου να μην παραβιαστεί η αναλογικότητα, παίρνουν επιπλέον έδρες και τα υπόλοιπα κόμματα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο τελικός αριθμός των βουλευτών.
- Η διαδικασία για τη συγκρότηση του κυβερνητικού συνασπισμού μπορεί να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες, στη διάρκεια των οποίων θα γίνονται διαπραγματεύσεις για το νέο κυβερνητικό σύμφωνο και την κατανομή των υπουργείων ανάμεσα στα κόμματα που θα απαρτίζουν το νέο σχήμα.
Σημειώνεται ότι στη Γερμανία, εκτός της Bundestag, η οποία αντιστοιχεί στην Κάτω Βουλή, υπάρχει και η Bundesrat, κάτι ανάλογο με την Άνω Βουλή ή τη Γερουσία, της οποίας ο νομοθετικός ρόλος είναι υποδεέστερος και συμπληρωματικός, αλλά πάντως όχι αμελητέος.
- Η Bundesrat εκπροσωπεί τα 16 ομόσπονδα κρατίδια της χώρας, με τις ψήφους που έχει το καθένα να ορίζονται αναλογικά, με βάση τον πληθυσμό τους – ως 2 εκατ. 3 ψήφοι, 2-4 εκατ. 6 ψήφοι, 6-7 εκατ. 5 ψήφοι και πάνω από 7 εκατ. 6 ψήφοι.
- Στα 16 κρατίδια που εκπροσωπούνται στην Bundesrat υπάρχουν σήμερα κάθε είδους κυβερνήσεις συνασπισμού, καθώς μόνο η Βαυαρία κυβερνούν χωρίς σύμμαχο οι Χριστιανοκοινωνιστές: σε 3 «μεγάλος συνασπισμός» CDU-SPD, σε 3 SPD-Πράσινοι, σε 2 CDU-Πράσινοι, σε 2 SPD-Πράσινοι-Αριστερά, ενώ από ένα ανήκει σε SPD-Αριστερά, CDU-Πράσινοι, CDU-FDP (Φιλελεύθεροι), SPD-FDP-Πράσινοι και CDU-FDP-Πράσινοι.
