Το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) θα επιτεθεί ξανά στην Ευρώπη, προειδοποίησαν χθες ευρωπαϊκές πηγές, τονίζοντας πως οι επόμενες ενέργειές του μπορεί να συμπεριλάβουν αυτοκίνητα-βόμβες, κυβερνοεπιθέσεις, ή ακόμη και τη χρήση χημικών όπλων, καθώς πολλά μέλη της οργάνωσης αυτής επιστρέφουν σε ευρωπαϊκές χώρες, αφού οι τζιχαντιστές βρίσκονται αντιμέτωποι με όλο και μεγαλύτερες αντιξοότητες και με το φάσμα της ήττας στη Συρία και στο Ιράκ.
Ο Ζιλ ντε Κερσόβ, ο Συντονιστής της Αντιτρομοκρατικής Δράσης της ΕΕ, κρίνει ότι είναι αδύνατο να εκτιμηθεί με βεβαιότητα πόσοι τζιχαντιστές βρίσκονται ήδη στην Ευρώπη κι απεργάζονται σχέδια για επιθέσεις. Μια έκθεση της Europol που δόθηκε στη δημοσιότητα χθες κάνει λόγο για δεκάδες.
Περίπου 2.500 πολίτες χωρών-μελών της ΕΕ πιθανόν συνεχίζουν να πολεμούν στη Μέση Ανατολή, ανέφερε ο ντε Κερσόβ σε συνέντευξη που παραχώρησε στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς. Αλλά καθώς βρίσκονται αντιμέτωποι με το φάσμα της ήττας στη Μοσούλη, στο Χαλέπι και αλλού, η Ευρώπη πρέπει να τους παρακολουθεί εάν θέλει να περιορίσει τη δράση μιας διασποράς εκπαιδευμένων κι εμπειροπόλεμων τζιχαντιστών, σαν κι αυτή που ακολούθησε την αποχώρηση των Σοβιετικών από το Αφγανιστάν το 1989.
«Πρέπει να προετοιμαστούμε, διότι κάποιοι από αυτούς θα έλθουν στην Ευρώπη», υπογράμμισε ο ντε Κερσόβ, βετεράνος αξιωματούχος της ΕΕ, το γραφείο του οποίου στις Βρυξέλλες είναι γεμάτο βιβλία κι αναμνηστικά από τα ταξίδια και τις επαφές του με ανάστατες χώρες στη γειτονιά της Ευρώπης τα τελευταία εννιά χρόνια.
«Μπορεί να προσπαθήσουν να ξαναγυρίσουν εδώ και δεν θέλουμε να επαναλάβουμε το σφάλμα που είχαμε διαπράξει στα τέλη της δεκαετίας του ''80 όταν οι Ρώσοι έφυγαν από το Αφγανιστάν κι αφήσαμε τους μουτζαχεντίν (...) στην τύχη τους».
Πολλοί από εκείνους πήραν μέρος στον εμφύλιο της Αλγερίας τη δεκαετία του 1990 και κατόπιν και σε άλλες ένοπλες συρράξεις, από την Τσετσενία και το Κόσοβο ως την Υεμένη.
Ορισμένοι Ευρωπαίοι, ανάμεσά τους γυναίκες και παιδιά πολεμιστών, μπορεί να επιλέξουν να μείνουν στη Μέση Ανατολή ακόμη κι αν το ΙΚ χάσει τα εδάφη που κατέχει. Άλλοι μπορεί να μετακινηθούν, με την Λιβύη, μια χώρα όπου η κατάσταση είναι χαοτική, ήδη να προβάλλει σαν μια πιθανή νέα βάση για τους ευρωπαίους τζιχαντιστές. Το κίνημα αυτό αναμένεται να συνεχίσει να στρατολογεί νέα μέλη μέσω του Διαδικτύου.
«Το υλικό χαλιφάτο (...) καταρρέει, αλλά έχουμε ακόμη το εικονικό χαλιφάτο, που επιτρέπει στην οργάνωση να διευθύνει επιθέσεις», ανέφερε ο ντε Κερσόβ.
Ο βέλγος δικηγόρος, ο οποίος ανέλαβε Συντονιστής της Αντιτρομοκρατικής Δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2007, ανέφερε πως τα τελευταία δύο χρόνια σημειώθηκε ένα «εντυπωσιακό» άλμα μπροστά στη συνεργασία και στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και αυστηροποίηση του νομικού πλαισίου και των ελέγχων στα σύνορα της Ευρώπης, σε αντίδραση στις επιθέσεις του ΙΚ, ειδικά τις πολυαίμακτες τρομοκρατικές ενέργειες στο Παρίσι, στις Βρυξέλλες και στη Νίκαια.
«Έχουμε σχεδόν κλείσει όλα τα παραθυράκια», διαβεβαίωσε, ερωτηθείς τι μπορεί να κάνει η Ευρώπη για να αντιμετωπίσει τους τζιχαντιστές, οι οποίοι θεωρείται πως αποτελούν τον μεγαλύτερο κίνδυνο.
Νέες απειλές
Το δυσκολότερο σήμερα, επισήμανε ο ντε Κερσόβ, είναι να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα που αποτελούν τις αιτίες της ριζοσπαστικοποίησης και της προχώρησης πολλών σε τζιχαντιστικές ομάδες, είτε πρόκειται για αποκλεισμένους ανθρώπους στην Ευρώπη είτε για εξοργισμένους σουνίτες στο Ιράκ και στη Συρία.
«Ο τρόπος που εξελίσσεται η μάχη στο Χαλέπι θα έχει συνέπειες», είπε. «Ο τρόπος με τον οποίο θα δοθούν απαντήσεις τα ζητήματα για οποία διαμαρτύρεται ο σουνιτικός πληθυσμός στο Ιράκ και στη Συρία θα έχει συνέπειες».
Εντός της Ευρώπης, συμπλήρωσε, «τα πάμε αρκετά καλύτερα».
Η Europol επισήμανε στην έκθεσή της ότι στο άμεσο μέλλον η απειλή είναι να γίνουν επιθέσεις παρόμοιες με αυτές που έχουν διαπραχθεί ήδη: μπορεί να γίνουν από ομάδες που θα χρησιμοποιούν αυτόματα τουφέκια εφόδου και θα έχουν ζωστεί ζώνες ή γιλέκα με εκρηκτικά, ή πρόσωπα που θα χρησιμοποιήσουν μαχαίρια ή αυτοκίνητα σαν όπλα. Κατά την ίδια υπηρεσία, το ΙΚ προσπαθεί να παρεισφρήσει σε κοινότητες σύρων προσφύγων στην Ευρώπη και να εντείνει ή να εκμεταλλευτεί την εχθρότητα έναντι των μεταναστών σε χώρες όπως είναι η Γερμανία.
Κατά τον Κερσόβ, υπάρχει ο κίνδυνος τα μέλη του ΙΚ να μεταφέρουν τακτικές όπως η χρήση αυτοκινήτων παγιδευμένων με εκρηκτικές ύλες, κάτι που κάνουν πολύ συχνά στη Συρία και στο Ιράκ, στην Ευρώπη. Οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες ασφαλείας προετοιμάζονται επίσης να αντιμετωπίσουν πιο περίπλοκες μεθόδους δράσης τα επόμενα χρόνια, από κυβερνοεπιθέσεις μέχρι τη χρήση βιολογικών όπλων.
Προς το παρόν, ανέφερε, το διαδίκτυο χρησιμοποιείται κυρίως για να στρατολογούνται ή να ριζοσπαστικοποιούνται άνθρωποι--κάτι που η ΕΕ εργάζεται για να αντιμετωπίσει σε συνεργασία με εταιρείες του χώρου.
«Μέχρι τώρα οι τρομοκρατικές οργανώσεις δεν χρησιμοποιούν το διαδίκτυο ως όπλο, για να διαπράξουν μια κυβερνοεπίθεση», είπε, αναφερόμενος στον κίνδυνο να υπάρξει κάποια απόπειρα να διαταραχθεί η λειτουργία πυρηνικών σταθμών, φραγμάτων, δικτύων ηλεκτροδότησης ή ακόμη και των συστημάτων των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας.
«Δεν έχει συμβεί ακόμη (...) αλλά δεν αποκλείω το ενδεχόμενο πριν περάσουν πέντε χρόνια να βρεθούμε αντιμέτωποι και με αυτό», είπε ο ντε Κερσόβ, σημειώνοντας πως το ΙΚ διαθέτει τους πόρους για να προσλάβει ικανούς χάκερ.
Η ΕΕ, είπε, «εργάζεται εντατικά» για να αντιμετωπίσει χημικές, βιολογικές, ραδιολογικές και ακόμη και πυρηνικές απειλές, πάντως πρόσθεσε ότι δεν βλέπει κάποιον «έντονο κίνδυνο» παρά τα στοιχεία πως οι τζιχαντιστές πειραματίζονται με βιολογικά και χημικά όπλα στο Ιράκ και στη Συρία. Μολαταύτα «πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι», συμπλήρωσε.
Η διεθνής συνεργασία αποτελεί σημαντική προτεραιότητα και ο ντε Κερσόβ περνά μεγάλο μέρος του χρόνου του για τη βελτίωση των σχέσεων με αραβικά κράτη, την Τουρκία και άλλες χώρες στη γειτονιά της Ευρώπης.
Οι σχέσεις με τις ΗΠΑ έγιναν ιδιαίτερα στενές επί των ημερών του Μπαράκ Ομπάμα στην προεδρία κι ο ντε Κερσόβ είπε πως ελπίζει ότι θα συνεχίσουν να είναι επί των ημερών του Ντόναλντ Τραμπ. Ο ίδιος επισήμανε πως δεν αναμένει η συνεργασία με τη Βρετανία, ένα από τα κράτη που έχουν ηγετικό ρόλο στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας στην Ευρώπη, να επηρεαστεί ιδιαίτερα από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ.
Αναφερόμενος στην απόφαση της Βρετανίας να επιλέξει μια σχέση ακόμη πιο στενής συνεργασίας με την Europol, ο ντε Κερσόβ σημείωσε ότι «η ανταλλαγή πληροφοριών αναπτύσσεται εκτός του (θεσμικού) πλαισίου της ΕΕ κι έτσι (...) το Brexit δεν θα έχει κάποια συνέπεια» στο πεδίο αυτό.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ -ΜΠΕ
