Ο Αρκάς είναι ο δικός μας Banksy, ο παιγνιώδης Manara, ο ευφάνταστος Mordillo. Πολλά μπορούν να ειπωθούν για τον κορυφαίο δημιουργό που επί 40 χρόνια παραμένει ένας ασύλληπτα κοφτερός νους. Πώς να μιλήσεις όμως για ένα τόσο γόνιμο έργο με δεκάδες χαρακτήρες που αγαπήθηκαν, απέκτησαν μιαν αυτόνομη «ζωή» και δημιούργησαν ταυτίσεις στο αναγνωστικό κοινό; Το Ιδρυμα Πέτρου & Μαρίκας Κυδωνιέως στην Άνδρο τολμά ένα ξεχωριστό αφιέρωμα στον καλλιτέχνη που έκανε τα «κόμικς» (από τη λέξη «κωμικός») μια πολύ σοβαρή υπόθεση. Αν μάλιστα του αποδώσουμε το κείμενο στην ιστορική «Βαβέλ» με την οποία πρωτοξεκίνησε, όπου με την υπογραφή «Αντώνης Ευδαίμων» αναφέρει ότι «τα κόμικ έχουν προ πολλού αποδείξει ότι δεν είναι ο φτωχός συγγενής των άλλων τεχνών, αλλά μια ρωμαλέα αυτοδύναμη τέχνη με τεράστιες εκφραστικές ικανότητες…» (1984) τότε ναι, ο Αρκάς είναι ο Έλληνας κομίστας που προσέδωσε στο «ταπεινό» σκίτσο αξία εικαστική και την αλήθεια ενός έργου που αντέχει στον χρόνο.
Κάποτε του γύρεψα μια συνέντευξη με τον «Προφήτη», ξέροντας πως δεν αρέσκεται να το κάνει ο ίδιος. Από το ξεκίνημά του έχει επιλέξει τους χαμηλούς τόνους και αρνείται ακόμα σήμερα να αποκαλύψει το όνομά του ή να μιλήσει δημοσίως. Μιλούν γι’ αυτόν οι ήρωές του, ενώ καμιά φορά, αναγκάζεται μάλλον ν’ απαντά από τον λογαριασμό του στο Facebook.
Στην πιο χαρακτηριστική ίσως ανάρτηση για την «ταυτότητά» του, ο δημιουργός αποκαλύπτει προ πενταετίας τι θέλει να κρατήσουμε από τον ίδιο:
«Όταν ο Αρκάς έβγαλε τον ΚΟΚΚΟΡΑ, πολλοί πίστεψαν ότι είναι ένας άνθρωπος με σοβαρά σεξουαλικά προβλήματα. Μετά, με τον ΙΣΟΒΙΤΗ, κάποιοι ήταν σίγουροι ότι ο Αρκάς είναι στην φυλακή ή ότι έχει εκτίσει κάποια ποινή, μάλλον στην δικτατορία για πολιτικούς λόγους, αφού διέκριναν ένα σαφώς αριστερό προφίλ. Με τις ΧΑΜΗΛΕΣ ΠΤΗΣΕΙΣ κυκλοφόρησε η φήμη ότι είναι ψυχίατρος και με το Η ΖΩΗ ΜΕΤΑ ότι είναι άθεος, αριστερός ψυχίατρος.
Όταν έφτιαξε τους ΣΥΝΟΜΗΛΙΚΟΥΣ πίστεψαν ότι είναι κοντά στον θάνατο από βαθειά γηρατειά. Με τα ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΝΕΡΑ εδραιώθηκε η άποψη ότι είναι αριστερός. Δεν ξέρουμε αν με το ΜΑΛΛΙ ΜΕ ΜΑΛΛΙ πίστεψαν ότι είναι κομμώτρια, αλλά με ΤΑ ΜΑΥΡΑ ήταν σίγουροι ότι βρίσκεται στα τελευταία στάδια κάποιας ανίατης αρρώστιας- αρκετοί, μάλιστα, μας έστειλαν μηνύματα ανησυχίας στο Inbox.
Με τα ΘΗΡΙΑ ΕΝΗΜΕΡΑ, τα ΖΩΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ και τα πρόσφατα πολιτικά του σκίτσα πολλοί θεώρησαν ότι είναι ακραιφνής δεξιός και κάποιοι του επιτέθηκαν γιατί τους ξεγέλασε και τόσον καιρό τον είχαν για αριστερό. Συνεπώς ο Αρκάς είναι ένας υπέργηρος, άθεος ψυχίατρος που υποφέρει από καταληκτική νόσο και ψηφίζει Νέα Δημοκρατία –κάτι που το έκρυβε επιμελώς για δεκαετίες, ρίχνοντας στάχτη στα μάτια των αριστερών για να αγοράζουν τα βιβλία του.
Έκτος εάν –όπως ισχυρίζεται μια νεότερη θεωρία- ο Αρκάς είναι προ πολλού νεκρός και το όνομά του το διαχειρίζονται ακροδεξιά συμφέροντα, που αγόρασαν τα δικαιώματα από τους κληρονόμους του, έναντι εκατομμυρίων ευρώ, με σκοπό να διασύρουν το έργο του και να απογοητεύσουν όλους τους πολιτικά ορθούς αναγνώστες του, οι οποίοι παίρνουν αντικαταθλιπτικά για να αντέξουν την κατάντια του.
Βέβαια είναι δικαίωμα του καθενός να προβάλλει στα καλλιτεχνικά έργα προσωπικές του απόψεις, ιδεολογήματα , συναισθήματα και εικόνες, όπως μπορεί κάποιος να βλέπει στα σύννεφα άλογα που τρέχουν ή το πρόσωπο της αγαπημένης του. Όμως ο Αρκάς, εδώ και τριανταπέντε χρόνια κάνει ένα και μόνον πράγμα: χιούμορ. Παίζει με τις λέξεις, με τα στερεότυπα και τις κοινωνικές συμβάσεις για να παράγει αυτό το συγκεκριμένο προϊόν. Δεν κάνει ούτε κοινωνική παρέμβαση, ούτε κατάθεση γνώμης. Κάνει απλώς χιούμορ. Το αν το κάνει καλά ή όχι ας το κρίνουν οι χιλιάδες αναγνώστες των δεκάδων βιβλίων του οι οποίοι ξέρουν καλά ότι είναι ολοζώντανος και δημιουργικός».
Με ένα πράγμα δεν συμφωνούμε. Παρά την παρακάτω δήλωσή του, ο καλλιτέχνης είναι – κι ευτυχώς παραμένει - βαθιά πολιτικός, όχι με την τρέχουσα έννοια, αλλά με τη φιλοσοφική. Αυτό το γνωρίζει καλά το κοινό που τον παρακολουθεί από παλιά, από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν έβγαλε το εκπληκτικό άλμπουμ «Μετά την καταστροφή». Σε μία περίοδο όπου κρινόταν η μοίρα της χώρας, δεν επέλεξε την στράτευση όπως κατηγορήθηκε αγρίως στα social media, αλλά έδειξε ότι είναι ένας δημιουργός που κάνει αυτό που ξέρει καλά: δεν χαρίζεται σε κανέναν. Έγραψε τότε ο ίδιος στους υβριστές του.
«Ο Αρκάς δεν ήταν, δεν είναι και δεν θα γίνει ποτέ πολιτικός γελοιογράφος. Η δουλειά του βρίσκεται στις κόμικς σειρές του και στα βιβλία του. Στα social media σχολιάζει την επικαιρότητα, όπως κάνουν εκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη, απλώς ο σχολιασμός του γίνεται με σκίτσα γιατί έτσι έχει μάθει να εκφράζεται. Τα σκίτσα αυτά δεν έχουν πολιτικό πρόσημο, γιατί η αντίθεσή του με την απερχόμενη κυβέρνηση ήταν αισθητικής, ηθικής και εν τέλει πολιτισμικής φύσεως. Δεν υπήρχαν περιθώρια πολιτικής κριτικής. Ειμαστε βέβαιοι πως αν η επόμενη κυβέρνηση επιδείξει αντίστοιχο τυχοδιωκτισμό και κυνική εξαπάτηση των πάντων με μοναδικό σκοπό την παραμονή στην εξουσία, ο Αρκάς θα είναι το ίδιο και περισσότερο αμείλικτος μαζί της. Άλλωστε τα μέχρι τώρα σκίτσα-σχόλια του που έχουν αναρτηθεί στο Facebook δεν είναι προσωποποιημένα. Θα κριτικάρουν πάντα την χυδαιότητα και τον αμοραλισμό οποιασδήποτε κυβέρνησης και οποιασδήποτε εξουσίας».
Η πολύπειρη επιμελήτρια της έκθεσης κ. Αθηνά Σχινά πρόκειται να μετατρέψει τον φιλόξενο χώρο του ιδρύματος Κυδωνιέως σε «άντρο» του Αρκά, φέρνοντας τους αναρίθμητους πιστούς του δημιουργού τετ α τετ με τους αγαπημένους τους ήρωές. Πώς θα το καταφέρει; Θα υπάρχουν μεγεθυμένες κι ακριβείς αναπαραγωγές (περί τις 185) από τα περισσότερα albums του καλλιτέχνη, (από εξαντλημένα βιβλία του κι άλλα που ακόμη κυκλοφορούν), όπως επίσης και γύρω στα 65 πρωτότυπα και χειροποίητα έργα του. Η έκθεση, απολύτως συντονισμένη με το πνεύμα των καιρών, παρουσιάζει κι ένα εσωτερικό αφιέρωμα στον κορονοϊό καθρεφτίζοντας τις ποικίλες αντιδράσεις μας. Γι’ αυτό άλλωστε τιτλοφορείται «Με αντίδοτο το ευφυές χιούμορ», τιμώντας με τον καλύτερο τρόπο τα 40χρονα του αγέραστου δημιουργού. Να τον χαιρόμαστε!
Η έκθεση θα ανοίξει την είσοδό της στο κοινό το Σάββατο 1η Αυγούστου δίχως εγκαίνια. Η διάρκειά της θα είναι μέχρι την Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2020 με ανοιχτό το ενδεχόμενο παράτασης.
