Μετά από μια επιτυχημένη πώληση λίγο πριν το κλείσιμο της χρονιάς, ο οίκος «Βέργος» ανοίγεται στο επετειακό 2021 με έργα που απηχούν το πνεύμα των επαναστατικών χρόνων. Τον τόνο στη δημοπρασία που ορίστηκε για τις 27 Ιανουαρίου στην Αθηναΐδα (18.30), δίνουν τα φιλελληνικά, διακοσμητικά και ιστορικά αντικείμενα τα οποία έχει συγκεντρώσει ο οίκος με γνώμονα την υψηλή ποιότητα και την ελκυστική τιμή εκκίνησής τους.
«Πρωταγωνιστής» στην κατηγορία των ιστορικών έργων, με φανατικό κοινό τα τελευταία χρόνια στον τόπο μας, αλλά και στην ομογένεια, είναι ο καλλιτέχνης που έχει συνδεθεί με τις ηρωικές σελίδες της Επανάστασης, Θεόδωρος Βρυζάκης. Ο ζωγράφος δεν ανέδειξε απλώς τους επώνυμους ή ανώνυμους πρωταγωνιστές της. Τα έργα του Βρυζάκη αγαπήθηκαν, λιθογραφήθηκαν σε μεγάλη έκταση και σπαρμένα στα σχολικά αναγνώσματα καθιερώθηκαν στη συνείδηση του κοινού ως αυθεντικές αναπαραστάσεις της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Πώς έμοιαζε, όμως, ο ίδιος ο Βρυζάκης; Σε μία αρκετά σπάνια λιθογραφία (λαχνός 113) βασισμένη σε σχέδιο του ίδιου του ζωγράφου και χαραγμένη από τον J. B. Dresely, επιλέγει να διασωθεί στη συλλογική μνήμη με την εθνική του ενδυμασία. Ο πρώτος Έλληνας ζωγράφος που έγινε δεκτός το 1844 για να σπουδάσει στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου υπήρξε ένας ευπατρίδης που τίμησε τη γενέτειρά του. Πέθανε σε ηλικία 64 χρόνων, αφήνοντας κληρονομιά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών όλα τα έργα του ατελιέ του και ένα ποσό για την επισκευή της ελληνικής εκκλησίας Salvatorkirche, του Μονάχου. Το χαρακτικό βγαίνει με τιμή εκκίνησης τα 800 ευρώ.
Σχέδιά του Βρυζάκη δεν σώζονται πολλά. Περισσότερο τον γνωρίζουμε από τελειωμένους πίνακες, όπως αυτοί που απόκεινται στην Εθνική Πινακοθήκη. Στη δημοπρασία προσφέρονται 3 μελέτες που αποκαλύπτουν τη σχεδιαστική του δεινότητα. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το προσχέδιο για τον «Ανάπηρο του Αγώνα» (λαχνός 115) υπήρχε ως λάδι στη συλλογή του θρυλικού Έλληνα συλλέκτη Γιάννη Περδίου (έχει την πιο χαμηλή αρχική τιμή, στις 6.000 ευρώ). Χρώμα έχει μια μελέτη για ενδυμασίες στα «Δύο παλληκάρια» (λαχνός 116), που ξεκινά στις 7.000 ευρώ, ενώ η πιο ακριβή αποδίδει μια «πολεμική σκηνή» (λαχνός 114), στις 8.000 ευρώ. Και οι τρεις σπουδές προέρχονται από γνωστή αθηναϊκή οικογένεια.
«Ως πότε παλικάρια» γράφει ο Ρήγας Φερραίος, ο Βελεστινλής διά χειρός του Νίκου Εγγονόπουλου. Τον επαναστάτη - μάρτυρα απέδωσε ζωγραφικά ο κατοπινός ποιητής, θέλοντας να τιμήσει ένα σύμβολο της εθνεγερσίας, όπως είχε κάνει με τον Κανάρη, τον Μιαούλη και με άλλες εμβληματικές μορφές του Αγώνα. Εδώ, όμως, έχουμε το κάτι παραπάνω. Ο Εγγονόπουλος στο ποιητικό του έργο θέλησε να αποτυπώσει την αγωνία του για τη «ζωή και το θάνατο των ποιητών». Αυτό το μελάνι, «γραμμένο» με το ταπεινό υλικό του ποιητή, ενσαρκώνει ιδανικά την πίστη του στην αθανασία του ποιητή-επαναστάτη. Το γεγονός μάλιστα ότι ο Εγγονόπουλος επέλεξε να μην το μεταφέρει σε λάδι, κάνει το πορτρέτο μοναδικό. Η αρχική τιμή του λαχνού (131) είναι στις 6.000 ευρώ.
Τα περισσότερα φιλελληνικά βάζα είναι παρεμφερή. Ο μεγάλος όγκος τους κοσμείται από λιθόγραφα με επαναλαμβανόμενα θέματα. Στα προσφερόμενα αντικείμενα αυτής της κατηγορίας ξεχωρίζουν οι λαχνοί 139 και 140 που φέρουν εξαιρετικής ποιότητας ζωγραφική στο χέρι. Στην πρώτη επιχρυσωμένη πορσελάνη απεικονίζεται η είσοδος του Βύρωνα στο Μεσολόγγι, όπως την φαντάζονταν οι Γάλλοι καλλιτέχνες κατά το β’ τέταρτο του 19ου αιώνα. Με ύψος 33,5 εκ, το βάζο προσφέρεται στις 3.000 ευρώ. Μικρότερο σε διάσταση και σε πιο χαμηλή αρχική τιμή (2.500 ευρώ) βγαίνει το βάζο (λαχνός 140), με παράσταση αγωνιστή ναυτικού (πιθανώς του Κανάρη), εμπνευσμένη από λιθογραφία του K. Loeillot.
Παράδοξη ως προς το θέμα αλλά κι εξαιρετικής ζωγραφικής ποιότητας είναι μια πίπα με την είσοδο του Όθωνα στο Ναύπλιο (Γερμανία, μέσα 19ου αιώνα, λαχνός 146). Καθημερινής χρήσης αντικείμενο - άρα και πιο εύθραυστο – τέτοιου είδους κύπελλο πίπας δεν βγαίνει συχνά σε δημοπρασίες. Η παράσταση βασίζεται σε λιθογραφία του Gustav Kraus, ξεχωρίζει δε γιατί είναι ζωγραφισμένη ολόγυρα. Συνήθως οι πίπες διακοσμούνταν μόνο στην μπροστινή πλευρά, με ένα πορτρέτο ή μια μικρή παράσταση. Τιμή εκκίνησης έχει τις 3.000 ευρώ.
Από τα προσφερόμενα πορτρέτα, ξεχωρίζουν τρία επώνυμα δείγματα επτανησιακής τέχνης με την υπογραφή του Νικόλαου Καντούνη. Το πορτραίτο του μακροβιότερου έπαρχου Κεφαλληνίας Πανταζή Καρύδη (λαχνός 162) έχει στις μέρες μας μια παράδοξη επικαιρότητα: με την ιατρική του ιδιότητα ο Καρύδης συνέβαλε αποφασιστικά στην αντιμετώπιση σειράς επιδημιών. Υπηρέτησε την πατρίδα από διάφορες θέσεις και έβαλε τις βάσεις για την οργάνωση της δημόσιας εκπαίδευσης. Σε αυτό το μνημειακό λάδι σε μουσαμά ( 110 x 87 εκ.) ο αξιωματούχος εικονίζεται με την επίσημη στολή του. Φιλοτεχνημένο την επαναστατική δεκαετία του 1820, το πορτρέτο έχει αρχική τιμή 15.000 ευρώ.
Μεταγενέστερο χρονικά είναι το εικονιζόμενο αγόρι από το χέρι του Siegmund Dux (1826-1900). Το παιδί, όπως αναφέρεται στον κατάλογο, «φαίνεται πως είναι γόνος εύπορης οικογένειας Ελλήνων της Κεντρικής Ευρώπης». Ίσως πρόκειται για πορτρέτο που έρχεται από την περίφημη οικογένεια Σίνα, με σημαντική προσφορά στο ξεκίνημα του ελληνικού κράτους. Το αγόρι θα μπορούσε να σύμβολο της Παλιγγενεσίας. Ένα τρυφερό έργο που συνδέει με θαυμαστό τρόπο την ευεργεσία με την αναγέννηση του ελληνισμού. Το μεγάλο σε διάσταση λάδι (158 x 110 εκ.), βγαίνει στις 12.000 ευρώ (λαχνός 134).
Και μια «ευκαιρία» που γεννήθηκε στις αρχές του περασμένου αιώνα. Ένα μαχαίρι που φέρει στη λαβή του πορτραίτο του Αθανασίου Διάκου, αλλά και του μακεδονομάχου Παύλου Μελά μέσα σε πλούσια φυτική διακόσμηση. Αριστοτεχνικά δουλεμένο με σαβάτι, το μαχαίρι αυτό ενώνει με περισσή ομορφιά δύο ήρωες και δύο ένδοξες εποχές. Η τιμή του είναι μόλις στα 800 ευρώ (λαχνός 168). Τους συλλέκτες των νομισμάτων, τέλος, δεν θα αφήσει ασυγκίνητους η πλήρης σειρά νομισμάτων του Lange. Αυτά τα μετάλλια με αγωνιστές και γεγονότα του 1821, τον Καποδίστρια και τους πρώτους βασιλείς, βγαίνουν συνήθως στις δημοπρασίες μεμονωμένα. Όλα μαζί, λοιπόν, φαντάζουν για «γερούς συλλέκτες» μια εξαιρετικά καλή πρόταση (λαχνός 172, τιμή εκτίμησης: € 8.000 - 12.000).
Η δημοπρασία, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν, θα πραγματοποιηθεί στις 27/1 στον Πολυχώρο Πολιτισμού ΑΘΗΝΑΙΣ με τον μέγιστο επιτρεπόμενο αριθμό παρευρισκόμενων. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα για παρουσία κοινού, θα προβληθεί ζωντανά μόνο μέσω του καναλιού YouTube. Για περισσότερες πληροφορίες για τους εναλλακτικούς τρόπους συμμετοχής στη δημοπρασία και τη διαδικασία εξέτασης των αντικειμένων, σύμφωνα με τα δεδομένα που ορίζονται.
