Αφού εξαντλήθηκαν οι 2.000 δόσεις των μονοκλωνικών αντισωμάτων που έλαβε η Ελλάδα, μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την αντιμετώπιση της σοβαρής λοίμωξης Covid-19 σε ευπαθείς ασθενείς που είχαν μολυνθεί με το στέλεχος Δέλτα, η χώρα μας γυρίζει σελίδα και ετοιμάζεται να ενισχύσει το ιατρικό της οπλοστάσιο ενάντια στον κορονοϊό παραλαμβάνοντας τις πρώτες παρτίδες των αντιικών θεραπειών που αφορούν τη θεραπεία της Merck Αμερικής, οι οποίες στις ευρωπαϊκές χώρες θα διατεθούν από την φαρμακοβιομηχανία MSD.
Η πρώτη παραλαβή με το αντιιικό χάπι μολνουπιραβίρη (molnupiravir) αφορά 5.700 θεραπείες που μειώνουν κατά 30-50% την πιθανότητα σοβαρής νόσησης σε άτομα υψηλού κινδύνου για επιπλοκές που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, ενώ μέσα στον Φεβρουάριο θα παραληφθούν συνολικά 25.000 θεραπείες. Οι «δικαιούχοι είναι περίπου ο ίδιος πληθυσμός που είχε την ένδειξη για τη χορήγηση των μονοκλωνικών αντισωμάτων, μόνο που επειδή τα αντιικά φάρμακα στοχεύουν σε συγκεκριμένα ένζυμα και όχι στην πρωτεϊνη ακίδα του κορονοϊού, διατηρούν την αποτελεσματικότητά τους και έναντι των μολύνσεων με το σχεδόν επικρατέστερο στην κοινότητα στέλεχος Όμικρον.
Αντίθετα τα μονοκλωνικά αντισώματα βγήκαν «εκτός μάχης» κατά τη διάδοση της Όμικρον, καθώς αυτά αναπτύσσονται με βάση μια πολύ συγκεκριμένη περιοχή της πρωτεϊνης ακίδας, η οποία στην περίπτωση του νέου υπερμεταδοτικού στελέχους υπέστη περισσότερες από 30 μεταλλάξεις, με συνέπεια να έχει αλλάξει μορφολογία.
Προς το τέλος του Ιανουαρίου ή στις αρχές Φεβρουαρίου η Ελλάδα θα λάβει και την πρώτη παρτίδα (4.000 θεραπείες) από τις 15.000 θεραπείες με τα αντιικά χάπια της Pfizer που είναι ακόμα πιο αποτελεσματικά καθώς μειώνουν κατά 90% τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης. Και στις δύο περιπτώσεις τα αντιικά χάπια πρέπει να δίνονται στις πρώτες 5 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων.
Όπως εξηγεί η αναπληρώτρια υπουργός υγείας Μίνα Γκάγκα, τα αντιιικά χάπια της Merck Αμερικής έχουν λάβει θετική γνωμοδότηση από τις ανεξάρτητες ρυθμιστικές Αρχές αλλά όχι ακόμα έγκριση και γι' αυτό στη διαδικασία για την χορήγησή τους απαιτείται και η υπογραφή (για τη συναίνεση) του ασθενούς. Το αντιιικό χάπι της Pfizer Paxlovid έχει λάβει έγκριση από τον FDA και αναμένεται και η έγκριση από τον ΕΜΑ, ενώ η απόφαση του ΠΟΥ για τις αντιικές θεραπείες αναμένεται στις αρχές Φεβρουαρίου. Το αντιιικό χάπι της Pfizer Paxlovid έχει λάβει έγκριση από τον FDA και αναμένεται και η έγκριση από τον ΕΜΑ, ενώ και στις δύο περιπτώσεις η απόφαση του ΠΟΥ αναμένεται στις αρχές Φεβρουαρίου. Τότε θα παραλάβουμε και τις πρώτες παρτίδες των αντιιικών χαπιών της Pfizer.
Σε ποιους θα χορηγούνται
Η αναπληρώτρια καθηγήτρια επιδημιολογίας και προληπτικής ιατρικής ΕΚΠΑ, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου διευκρινίζει ότι σε αντίθεση με το εμβόλιο που είναι μέσο πρόληψης και χορηγείται σε υγιείς ανθρώπους, τα αντιιικά χάπια χορηγούνται σε ανθρώπους που νοσούν από κορονοϊό και δρουν εφόσον δοθούν στα πρώτα 24ωρα μετά την έναρξη των συμπτωμάτων καθώς εμποδίζουν τον πολλαπλασιασμό του ιού.
Συγκεκριμένα τα αντιιικά χάπια προορίζονται είτε για ασθενείς που νοσηλεύονται στο νοσοκομείο σε απλές κλίνες Covid, οπότε λαμβάνονται μέσω του νοσοκομειακού φαρμακείου είτε για ασθενείς που παραμένουν στο σπίτι τους οπότε λαμβάνονται από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ. Δεν είναι όμως φάρμακα που δίνονται στις ΜΕΘ, γιατί αν ο ιός προλάβει να πολλαπλασιαστεί, οπότε επεκτείνεται η λοίμωξη και προκαλείται διάχυτη πνευμονία, οι αντιιικές θεραπείες δεν μπορούν να υποστρέψουν τις βλάβες.
Τα αντιιικά χάπια δεν είναι επίσης φάρμακα που ο ασθενής μπορεί να λάβει μόνος του. Την αίτηση στην σχετική πλατφόρμα που έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία την κάνει ο θεράπων γιατρός σε περιπτώσεις ασθενών με υψηλή ευπάθεια, για παράδειγμα με ανοσοκαταστολή, μεταμοσχευμένους, με ογκολογικά νοσήματα, παχυσαρκία ή αρτηριακή υπέρταση και η έγκριση δίνεται αφού το αίτημα περάσει από την αρμόδια επιτροπή.
Όπως εξηγεί ο καθηγητής φαρμακολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Βαγγέλης Μανωλόπουλος υπάρχουν δύο κατηγορίες ασθενών που εξαιρούνται από την λήψη των αντιιικών θεραπειών. Συγκεκριμένα τα αντιιικά χάπια δεν χορηγούνται σε ασθενείς κάτω των 18 ετών γιατί δεν έχουν γίνει μελέτες για την χορήγηση τους σε ανήλικα άτομα, ενώ εξαιρούνται και οι έγκυες για τον ίδιο λόγο, επειδή δεν συμμετείχαν στις κλινικές μελέτες γυναίκες σε εγκυμοσύνη. Στο σημείο αυτό υπάρχει μια διαφοροποίηση με τα μονοκλωνικά αντισώματα, τα οποία είχαν έγκριση για ασθενείς σε κύηση.
Αφού ο θεράπων ιατρός εκκινήσει την απαιτούμενη διαδικασία και εγκριθεί η θεραπεία η οποία αφορά μια σειρά από χάπια, ο ασθενής υπογράφει και τα αντιιικά λαμβάνονται σύμφωνα με το θεραπευτικό σχήμα που διαφέρει για τις θεραπείες της MSD και της Pfizer. Ο μηχανισμός δράσης όμως είναι κοινός καθώς και οι δύο θεραπείες εμποδίζουν την επιδείνωση της λοίμωξης και την εμφάνιση των βαριών επιπλοκών που στέλνουν τους πάσχοντες στην Εντατική.
