Στη δημιουργία της ΕΕ μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, οφείλουμε ως Ευρωπαίοι, την παρατεταμένη περίοδο ειρήνης αλλά και την τάξη πραγμάτων που στηριζόταν στην ακεραιότητα των συνόρων, στους κοινούς κανόνες, αρχές και αξίες της Δημοκρατίας και του Διεθνούς Δικαίου.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής, χωρίς δυνατότητα επιστροφής στην πραγματικότητα που ξέραμε πριν από τις 24 Φεβρουαρίου. Τεράστιες προκλήσεις καλούν την ΕΕ να αποφασίσει αν θα εξελιχθεί σε έναν ισχυρό πόλο, στην επερχόμενη πολυπολική ισορροπία του πλανήτη ή αν θα υποβιβαστεί σε μια χαλαρή Ένωση μικρών κρατών τα οποία θα ανήκουν σε ζώνες επιρροής των νέων μεγάλων δυνάμεων με συγκρούσεις και μεταξύ τους. Οι προκλήσεις αυτές αφορούν το μοντέλο διακυβέρνησης και την ουσιαστική πολιτική ενοποίηση της που θα οδηγήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης» υπήρξαν όραμα μεγάλων διανοούμενων και κορυφαίων πολιτικών (Στέφαν Τσβάιχ, Σπινέλλι, Γκι Φερχόφστατ…). Ταυτόχρονα για άλλους φάνταζε μέχρι πρόσφατα σαν ένα παραμύθι με δράκους που θα αφάνιζε πολιτισμούς, γλώσσες, έθνη, ιστορίες.
Επειδή όμως η ιστορία έχει επιβεβαιώσει τον Ηράκλειτο στο ότι ο πόλεμος είναι «ο πατήρ των πάντων», ο μεγάλος πόλεμος στη γειτονιά μας δημιουργεί την αδήριτη ανάγκη τεράστιων αλλαγών στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Η ανάγκη κινεί βουνά. Η κοινή απειλή και ταυτόχρονα ο κοινός στόχος για την προστασία των λαών μας, των πολιτισμών μας, της δημοκρατίας και της ευημερίας μας, επιταχύνει εξελίξεις που κανείς δεν φανταζόταν.
Πέντε ευρωπαϊκά ινστιτούτα από Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία και το ΔΙΚΤΥΟ από την Ελλάδα, συντάξαμε μία έκκληση που θέτει τα αιτήματα της κοινής εξωτερικής, αμυντικής, ενεργειακής και οικονομικής πολιτικής της Ευρώπης. Την έκκληση - ψήφισμα την καταθέσαμε στην τελευταία διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης στις 28 Απριλίου 2022 και διακινούμε υπογραφές και στις 27 χώρες.
Όσοι συμφωνούν μπορούν να υπογράψουν στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.cesue.eu/en/appeal2022.html.
Το ψήφισμα καταλήγει σε συγκεκριμένες προτάσεις για άμεση εκκίνηση διαδικασιών ώστε η διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης της οποίας τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν την 9η Μαΐου, να ωθήσει προς ένα νέο Ευρωπαϊκό Σύνταγμα για την εγκαθίδρυση μιας πολιτικής ένωσης κρατών. Αυτό σημαίνει ότι καταργείται η ομοφωνία και το δικαίωμα του βέτο και οργανώνεται η Επιτροπή ως «ομοσπονδιακό εκτελεστικό όργανο» υπεύθυνο ενώπιον ενός ισχυρού ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και του ευρωπαϊκού συμβουλίου.
Είναι σημείο των καιρών ότι ο Μάριο Ντράγκι πριν από τρεις μέρες μίλησε για ένα νέο ευρωπαϊκό φεντεραλισμό και την ανάγκη άμεσων θεμελιωδών αλλαγών στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, μόλις χθες ο Γιόσκα Φίσσερ αναλύει σε άρθρο του ως μονόδρομο την ευρωπαϊκή ενοποίηση, ενώ η συγκέντρωση των προτάσεων των πολιτών για τη «Διάσκεψη» και από τις 27 χώρες συγκλίνουν σε αντίστοιχες κατευθύνσεις.
Τεράστια προβλήματα όπως οι πολλαπλές εξαρτήσεις της Ευρώπης, τα νέα προβλήματα μετανάστευσης, το επισιτιστικό πρόβλημα που διαφαίνεται στην Αφρική, η ύφεση και τα προβλήματα στο σύνολο των οικονομιών, οι απειλές που αισθάνεται η Ευρώπη όχι πια μόνο στα νότια σύνορα της Ελλάδος και της Κύπρου αλλά σε όλη την ανατολική γραμμή της, επιβάλλουν σύγκληση της Συνέλευσης για αλλαγή της Συνθήκης της Λισσαβόνας και προώθηση ενός νέου Ευρωπαϊκού Συντάγματος. Οι δυσκολίες πολλές! Ένα χρόνο πριν ίσως φάνταζαν ανυπέρβλητες, τώρα όμως όλο και περισσότεροι συμφωνούμε ότι η Ευρώπη πρέπει να προχωρήσει με αυτούς που θέλουν και μπορούν, να δείξει αλληλεγγύη και βοήθεια σ' αυτούς που δεν μπορούν και να αποχαιρετήσει αυτούς που δεν θέλουν.
Στις 9 Μαΐου ο Πούτιν θα ανακοινώσει τα πολεμικά σχέδια της Ρωσίας στη Μόσχα.
Στις 9 Μαΐου ο Μακρόν ως προεδρεύων της ΕΕ θα ανακοινώνει τα συμπεράσματα της Διάσκεψης και τους στόχους για μια Ευρώπη που θέλει ασφάλεια, δημοκρατία και ευημερία με κοινωνική δικαιοσύνη για τους πολίτες της.
Μακρόν, Ντράγκι, Σόλτς φαίνεται να συμφωνούν για το ευρωπαϊκό μέλλον μακριά από τον παλαιομοδίτικο λαϊκισμό, των κάθε είδους Μελανσόν και Λεπέν σε όλη την Ευρώπη.
*Η Άννα Διαμαντοπούλου είναι Πρόεδρος του Δικτύου – Πρόεδρος της Επιτροπής της ΕΕ για το μέλλον του κοινωνικού κράτους - πρ. Επίτροπος ΕΕ - πρ. Υπουργός
