Προσφορές, διεύρυνση της γκάμας των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (private label), τάσεις συγκέντρωσης και νέα, ευέλικτα μικρά καταστήματα «γειτονιάς» κάτω των 200 τετραγωνικών μέτρων είναι τα στοιχεία που συνθέτουν το νέο «σκηνικό» πάνω στο οποίο οι αλυσίδες σούπερ - μάρκετ καλούνται να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της ακρίβειας και την επαπειλούμενη μείωση των τζίρων τους.
Και όλα αυτά γιατί τα περιθώρια διαπραγματεύσεων με τους προμηθευτές, αντίθετα με ό,τι συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια, έχουν στενέψει αρκετά, κυρίως λόγω του ενεργειακού κόστους, το οποίο επηρεάζει όλους. Έτσι, οι παροχές, φέτος, δεν υπερέβησαν το 5% επί του τζίρου που πραγματοποιούν οι αλυσίδες, κυρίως οι μεγάλες.
Σε ό,τι αφορά στην ΑΒ Βασιλόπουλος εκτός από τις παροχές, σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι προσφορές στο ράφι, σε μια προσπάθεια συγκράτησης των τιμών. Μάλιστα, σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στην εταιρεία, οι κινήσεις αυτές είχαν ξεκινήσει πολύ πριν την εκτίναξη του πληθωρισμού, ο οποίος δείχνει να σταθεροποιείται.
Άλλες μεγάλες αλυσίδες, όπως η Μασούτης, η οποία εξακολουθεί να βρίσκεται σε στάδιο δυναμικής ανάπτυξης, κάνει και αυτή προσπάθειες για συγκράτηση των τιμών. Για παράδειγμα σε μη ευαλλοίωτα προϊόντα (χαρτικά, καθαριστικά, είδη ατομικής φροντίδας) η εταιρεία έχει φροντίσει να «στοκάρει» με ποσότητες που είχαν αγοραστεί σε φθηνότερες τιμές, ώστε η τελική τιμή λιανικής να είναι χαμηλή.
Παράλληλα, προσπάθεια συγκράτησης των τελικών τιμών λιανικής γίνεται και στα ευαλλοίωτα προϊόντα, με στόχο στον καταναλωτή, να φθάσει το μισό της αύξησης.
Διευρύνεται η γκάμα της ιδιωτικής ετικέτας
Εκτός από τις προσπάθειες συμπίεσης των τιμών οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ έχουν διευρύνει την προσφερόμενη γκάμα τους με προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (private label), τα οποία, όπως είναι γνωστό, διατίθενται σε τιμές χαμηλότερες από αυτές των επωνύμων.
Η κίνηση αυτή που παρατηρείται σε όλες, σχεδόν, τις αλυσίδες ακολουθεί την τάση που έχει ήδη καταγραφεί για σημαντική αύξηση των πωλήσεων της συγκεκριμένης κατηγορίας προϊόντων.
Το μερίδιο της υποτιμημένης μέχρι πρότινος, κατηγορίας προϊόντων έχει ξεπεράσει το 16% και συνεχίζει αυξανόμενο.
Παράλληλα, πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι το 46% των καταναλωτών αγοράζει περισσότερα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας σε σχέση με δύο χρόνια πριν ενώ το 33% εκτιμά πως θα συνεχίζει να αγοράζει περισσότερα στο μέλλον.
Βασικό αίτιο της εξέλιξης αυτής εκτός από τον έντονο πληθωρισμό είναι και οι οικονομικές πιέσεις που δέχθηκαν οι καταναλωτές κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Μάλιστα, σημειώνεται ότι 85% των καταναλωτών δηλώνει πως τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας είναι φθηνότερα από τις επώνυμες μάρκες, με το 70% να δηλώνει πως τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας έχουν βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, ένας στους δύο (52%) εξακολουθεί να τα θεωρεί κατώτερα σε ποιότητα από τα επώνυμα.
Τα σούπερ μάρκετ της «γειτονιάς»
Η επόμενη παράμετρος αφορά στη διείσδυση στη λιανική αγορά του «μοντέλου» των μικρών σούπερ - μάρκετ της γειτονιάς. Από τις μεγάλες αλυσίδες, η ΑΒ Βασιλόπουλος, εν μέσω οικονομικής κρίσης είχε προνοήσει να επενδύσει στα καταστήματα Shop & Go τα οποία αναπτύσσονται με την μέθοδο του franchising. Τα καταστήματα αυτά ήταν προσανατολισμένα, αρχικά, στην εξυπηρέτηση των καθημερινών, έκτακτων ή συμπληρωματικών αγορών, προσφέροντας πολλές επιλογές μαζί με ταχύτητα αγορών και φιλική εξυπηρέτηση, και όλα αυτά στο πλαίσιο της γειτονιάς.
Ως το τέλος του 2022 η αλυσίδα έχει στόχο να φθάσει τα 150 καταστήματα και στο τέλος του 2023 να διαθέτει συνολικά 250 σε Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη.
Η απόφαση της Carrefour να επαναδραστηριοποιηθεί στην ελληνική αγορά μετά από 10 χρόνια απουσίας, μέσω της Retail & More, που ελέγχεται από τον όμιλο Βαρδινογιάννη, εκτός του ότι ήρθε να ταράξει τα νερά του λιανεμπορίου, ταυτόχρονα δείχνει να ενδιαφέρεται και για τον συγκεκριμένο τύπο καταστημάτων, καθώς στον σχεδιασμό της είναι η λειτουργία των καταστημάτων Cerrefour Express με χαρακτήρα convenience stores τα οποία θα βρίσκονται σε γειτονιές αλλά και σε κέντρα πόλεων.
Ήδη, τα πρώτα πέντε καταστήματα της αλυσίδας βρίσκονται σε λειτουργία, ενώ ως το τέλος του χρόνου προβλέπεται να λειτουργούν συνολικά 25 καταστήματα, στα οποία θα περιλαμβάνονται και αυτά του προαναφερόμενου τύπου.
Την τάση αυτή ακολουθεί και η ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ του ομίλου Παντελιάδη, που επεκτείνεται με μικρά καταστήματα λιανικής εμβαδού από 120 ως 200 τετραγωνικά μέτρα, με τη μέθοδο του franchising.
Στόχος είναι μέσα στην ερχόμενη τριετία να λειτουργήσουν 86 νέα καταστήματα αυτού του τύπου, στο πρότυπο του πιλοτικού καταστήματος που άνοιξε και λειτουργεί από την προηγούμενη χρονιά στην Κυψέλη, ενώ στην ερχόμενη δεκαετία, στόχος είναι να ανοίξουν και να λειτουργήσουν περί τα 290 νέα καταστήματα.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η βορειοελλαδίτικη αλυσίδα Mασούτης, η οποία επεκτέινει μέσω franchising το δίκτυο παντοπωλείων express market.
Αυτή τη στιγμή η Μασούτης μέσω δικαιόχρησης διαθέτει 232 καταστήματα γειτονιάς, με το 95% να βρίσκεται εκτός Αττικής.
Το επενδυτικό πλάνο της αλυσίδας για φέτος ανέρχεται σε 20 εκατ. ευρώ, ποσό που προορίζεται για τη δημιουργία 10 νέων καταστημάτων και την ανακαίνιση περίπου 15-20 παλαιότερων σημείων του δικτύου.
Περίπου το ίδιο μοντέλο καταστημάτων γειτονιάς που έχουν στόχο να καλύψουν ανάγκες άμεσης κατανάλωσης, έχει υιοθετήσει και η αλυσίδα ΑΝΕΔΗΚ Kρητικός. Το δίκτυο franchise της εταιρείας επεκτείνεται µε καταστήματα μικρού μεγέθους 80-100 τ.µ. σε αστικές περιοχές.
Το επενδυτικό πλάνο της αλυσίδας για τη επόμενη τριετία περιλαμβάνει τη δημιουργία 30-35 νέων καταστημάτων κάθε χρόνο ή, αλλιώς, 10 εταιρικών και 20-25 franchise.
Συγκεντρωτικές τάσεις, εξαγορές κα άνοιγμα στον τουρισμό
Για να φθάσουμε και στην τάση συγκέντρωσης, η οποία έχει διπλό στόχο. Αφ΄ενός την επένδυση στην αύξηση ή διατήρηση του τζίρου σε υψηλά επίπεδα και αφ΄ετέρου την πρόσβαση, εκεί που είναι εφικτό σε τουριστικές περιοχές, οι οποίες φέτος το καλοκαίρι συνέβαλαν σημαντικά στην αύξηση των πωλήσεων, κάτι που εκτιμάται ότι θα συμβεί και την επόμενη χρονιά. Με το σκεπτικό αυτό αρκετές μικρές αλυσίδες που δραστηριοποιούνται σε τουριστικές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας και νησιά έχουν γίνει αρκετά ελκυστικές για τις μεγάλες αλυσίδες.
Υπενθυμίζεται ότι η τάση συγκέντρωσης άρχισε να εμφανίζεται στους πρώτου μήνες της φετινής χρονιάς με την εξαγορά από την Σκλαβενίτης των 9 από τα 11 καταστήματα της τοπικής αλυσίδας των Ιωαννίνων SEP Markets (SEP «Σίμος Γερ. Παπαδόπουλος Α.Ε.»).
Της εξαγοράς αυτής προηγήθηκε η συμφωνία μεταξύ της Μασούτης και της κρητικής συνεταιριστικής ΣΥΝΚΑ. Θεωρείται δε ως επιτυχημένη κίνηση, καθώς εξασφαλίζει στην Μασούτης πρόσβαση σε περιοχές παραδοσιακά τουριστικές όπως οι Κυκλάδες, η Κέρκυρα, η Κρήτη, η Κάλυμνος και η Χίος.
Η πιό πρόσφατη κίνηση που δείχνει καθαρά την συγκεντρωτική τάση τον κλάδο ήταν αυτή της εξαγοράς του συνεταιρισμού Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες από την αλυσίδα σούπερ μάρκετ ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός.
Η συμφωνία εξαγοράς αφορά στην απόκτηση των 50 ιδιόκτητων καταστημάτων του ομίλου, αλλά και στη διαχείριση των εμπορικών σημάτων Ήλιος, Πρόοδος και Ελληνικά Μάρκετ, τα οποία λειτουργούν με franchising και αποτελούν ένα ευρύ δίκτυο με περισσότερα από 300 καταστήματα. Σημειώνεται ότι μετά την εξαγορά αυτή η «ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός» διαθέτει σήμερα περί τα 400 καταστήματα.
