Η Citron Research ήταν για πολλά χρόνια συνώνυμη με την πρακτική του short selling. Ο ιδρυτής και διευθυντής της, ο Άντριου Λεφτ, μαζί με τους συνεργάτες του εντόπιζαν εταιρείες με ακριβές (κατά την άποψή τους) μετοχές ή με διοικήσεις που έκρυβαν την πραγματικότητα.
Στη συνέχεια δανειζόντουσαν μετοχές αυτών των εταιρειών, τις πουλούσαν στη χρηματιστηριακή αγορά και κάποια στιγμή δημοσιοποιούσαν μία λεπτομερή έκθεση στην οποία ανέλυαν τους λόγους για τους οποίους εκτιμούσαν πως αυτές οι μετοχές θα έπρεπε να πέσουν πολύ.
Συνήθως, αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση αυτών των εκθέσεων οι μετοχές στόχοι σημείωναν σημαντική πτώση και ο Λεφτ με τους συνεργάτες τους και κάποιους επενδυτές που είχαν εμπιστευθεί τα χρήματά τους στην Citron Research αγόραζαν τις μετοχές σε πολύ χαμηλές τιμές. Αγοράζοντάς τις σε χαμηλές τιμές τις επέστρεφαν στους αρχικούς κατόχους τους και αποκόμιζαν πολύ σημαντικά κέρδη.
Για σχεδόν είκοσι χρόνια ο Λεφτ με τους συνεργάτες του δημοσίευσαν πάνω από 200 εκθέσεις για εταιρείες τις οποίες θεωρούσαν ακριβές ή ύποπτες. Πολλές από αυτές αποδείχθηκε πως ήταν όντως ένοχες για παραποίηση των λογιστικών τους μεγεθών ή για ακόμα πιο σημαντικά αδικήματα.
Σε προχθεσινό ρεπορτάζ του Bloomberg το οποίο συνόδευσε μία συνέντευξη του Λεφτ, ο Λεφτ θύμισε στους αναγνώστες πως τουλάχιστον 15 από τις εταιρείες στόχους τελικά κήρυξαν πτώχευση και αρκετές από αυτές έγιναν αντικείμενο ερευνών από τις αρχές διαφόρων κρατών. Μεγάλο μέρος των εταιρειών που είχαν μπει στο στόχαστρο της Citron Research ήταν κινεζικές, καθώς για πολλά χρόνια το καθεστώς ελέγχου των οικονομικών καταστάσεων και μεγεθών τους ήταν υπερβολικά χαλαρό και άφηνε πολλά περιθώρια για παραβατικές συμπεριφορές.
Η Citron Research δεν ήταν βέβαια η μόνη επιχείρηση που έψαχνε για τέτοιες εταιρείες και ακολουθούσε τον τρόπο λειτουργίας που περιγράψαμε. Δεκάδες επιχειρήσεις έκαναν την ίδια δουλειά, όπως ο Κάρσον Μπλοκ της Muddy Waters και διάφοροι άλλοι. Ο Λεφτ αποσύρθηκε στην ουσία τον Ιανουάριο του 2021, λίγο μετά από μία πολύ «πονεμένη υπόθεση». Η Citron Research έχασε πάρα πολλά χρήματα όταν διάφοροι μικροεπενδυτές ανέβασαν στα ύψη ορισμένες μετοχές, συντονιζόμενοι μεταξύ τους, με κύριο στόχο την εξόντωση αυτών που είχαν πουλήσει τις μετοχές περιμένοντας την πτώση τους.
Ο Λεφτ είχε πουλήσει πολλές μετοχές της Gamestop (GME NYSE) σε τιμές κοντά στα 10 δολάρια ή λίγο παραπάνω και αναγκάστηκε να τις αγοράσει περίπου στα 90 δολάρια. Η ζημιά ήταν πολύ μεγάλη αλλά θα μπορούσε να είναι πολύ μεγαλύτερη καθώς η συγκεκριμένη μετοχή έφθασε κοντά στα 500 δολάρια. Αν δεν είχε κλείσει την θέση του στα 90 δολάρια, θα μπορούσε να είχε καταστραφεί ολοκληρωτικά.
Αμέσως μετά, η Citron Research και ο Λεφτ δήλωσαν πως δεν σκόπευαν να δημοσιεύσουν άλλες εκθέσεις σαν αυτές που δημοσίευαν για πολλά χρόνια. Σε αυτό έπαιξε μεγάλο ρόλο η επίθεση που δέχθηκε από τον στρατό των μικρών επενδυτών, οι οποίοι τον έβλεπαν ως μέρος ενός σάπιου συστήματος και όχι σαν κάποιον που προσπαθούσε να ξεσκεπάσει τους «κακούς» της χρηματιστηριακής αγοράς.
Εκείνες τις μέρες συνέβη όμως και κάτι άλλο. Σχεδόν την ίδια στιγμή που ανακοίνωνε την «απόσυρσή» του από τις δραστηριότητες της τελευταίας εικοσαετίας, ομοσπονδιακοί πράκτορες πήγαν στο σπίτι του στο Λος Άντζελες με εντάλματα για τα τηλέφωνα και τους υπολογιστές του. Παρά το γεγονός πως οι πράκτορες πήγαν στο λάθος σπίτι, αφού ο Λεφτ βρισκόταν στην Μπόκα Ρατόν της Φλόριντα, την ίδια μέρα ο Λεφτ παρέδωσε όλο το υλικό που αναζητούσαν οι ομοσπονδιακοί πράκτορες.
Όπως έγινε γνωστό αργότερα, οι ομοσπονδιακές αρχές δεν ασχολήθηκαν μόνο με τον Λεφτ και την Citron Research, αλλά με είκοσι έως τριάντα «συναδέλφους» του. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν ο πολύ γνωστός Νέιτ Άντερσον με την Hindenburg Research και ο Φρέιζερ Πέρινγκ με την Viceroy Research. Ο Άντερσον με την εταιρεία του είχαν ξεσκεπάσει τον Τρέβορ Μίλτον της αυτοκινητοβιομηχανίας Nikola (NKLA NASDAQ) το 2020 και πρόσφατα επιτέθηκαν στον Ινδό μεγιστάνα Γκαουτάμ Αντάνι, ενώ ο Πέρινγκ είχε γίνει πολύ γνωστός για την δουλειά του στην αποκάλυψη του μεγάλου σκανδάλου της Wirecard.
Οι δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν πως οι ομοσπονδιακές αρχές των ΗΠΑ ερευνούσαν το αν οι short sellers όπως ο Λεφτ ενεργούσαν με παράνομο τρόπο και αν οι χρηματιστηριακές τους κινήσεις συνδυάζονταν με παράνομες ενέργειες όπως η χρήση εσωτερικής πληροφόρησης. Αφορμή για την «επίσκεψη» των ομοσπονδιακών πρακτόρων στον Λεφτ ήταν όντως η υπόθεση της Gamestop, η οποία πήρε πάρα πολύ μεγάλη δημοσιότητα και έδωσε την ευκαιρία και σε πολλά πολιτικά πρόσωπα να επιτεθούν δημοσίως στους short sellers.
Εκτός από τους πράκτορες του FBI που επισκέφθηκαν τον Άντριου Λεφτ και αρκετούς συναδέλφους του, με τους short sellers ασχολήθηκαν και οι εποπτικές αρχές όπως η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC). Σύμφωνα με το δημοσιογραφικό ρεπορτάζ, οι ερευνητές της SEC ασχολήθηκαν πολύ με το θέμα της χρήσης εσωτερικής πληροφόρησης στις συναλλαγές της Citron Research και των υπόλοιπων short sellers και με το αν υπήρχε συντονισμένο σχέδιο δράσης μεταξύ αυτών των εταιρειών, με την συμμετοχή και επενδυτικών εταιρειών όπως τα hedge funds.
Δύο και πλέον χρόνια από την στιγμή που ο Λεφτ αποσύρθηκε από το προσκήνιο και οι διάφορες αρχές άρχισαν να ασχολούνται μαζί του, η κατάσταση δεν είναι καθόλου ξεκάθαρη. Όπως είπε ο ίδιος στο Bloomberg, ακόμα δεν γνωρίζει αν κατηγορείται για κάποιο αδίκημα και δεν αισθάνεται καθόλου καλά.
Παρά το γεγονός πως οι αρχές έχουν πάψει να τον ενοχλούν εδώ και πάρα πολλούς μήνες, κανείς δεν τον έχει ενημερώσει σχετικά με το τι γίνεται. Σύμφωνα με το δημοσιογραφικό ρεπορτάζ, οι αρχές δεν έχουν ενημερώσει επισήμως και δημοσίως την ταυτότητα αυτών που ερευνούν ούτε έχουν αποκαλύψει τι ακριβώς ψάχνουν, ενώ δεν έχουν απαγγείλει καμία κατηγορία σε κανέναν από όλους που έχουν γίνει αντικείμενο έρευνας.
Αυτό βέβαια δεν είναι καθόλου καλό επαγγελματικά για τον Λεφτ, αφού κανείς επενδυτής δεν έχει διάθεση να συνεργαστεί με κάποιον που πιθανώς να κατηγορηθεί για κάτι από τις εποπτικές ή τις διωκτικές αρχές. Έτσι, ο Λεφτ δηλώνει πως αυτή την στιγμή νοιώθει σαν κυνηγημένος και φοβάται πως ανά πάσα στιγμή θα ανοίξει η πόρτα και θα έρθουν οι ομοσπονδιακοί πράκτορες να τον συλλάβουν.
Το γεγονός πως η Citron Research έχει σταματήσει τη δραστηριότητά της δεν σημαίνει πως το ίδιο έχουν κάνει και οι υπόλοιποι short sellers. Σύμφωνα όμως με το Bloomberg, η δραστηριότητά τους είναι εμφανώς πεσμένη σε σχέση με το τι γινόταν πριν την έναρξη των ερευνών και πριν το επεισόδιο με την Gamestop τον Ιανουάριο του 2021. Το γεγονός πως οι φήμες οργιάζουν και πολλοί προσπαθούν να μαντέψουν ποιος τελικά θα κατηγορηθεί ή θα παραπεμφθεί είναι πιθανόν να παίζει τον ρόλο του σε αυτό.
Όσο αφορά στον ίδιο τον Λεφτ, το Bloomberg παρατηρεί, εύστοχα μάλλον, πως ο γνωστός short seller έχει βρεθεί ξαφνικά στην θέση των διοικήσεων και των μετόχων των εταιρειών που ζούσαν φοβούμενοι πως κάποια στιγμή θα τους επιτεθεί η Citron Research και θα προκαλέσει την κατάρρευσή της μετοχής της εταιρείας τους. Δεν μπορούμε να ξέρουμε (τουλάχιστον αυτή την στιγμή) αν ο Λεφτ και η εταιρεία του είχαν χρησιμοποιήσει παράνομες πρακτικές, είμαστε σίγουροι όμως πως ορισμένοι – όχι εμείς πάντως – θα μιλήσουν για ένα είδος «θείας δίκης».
