Οι ηγέτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν σήμερα εάν και πώς θα βάλουν τιμές του φυσικού αερίου αφού τα κράτη μέλη αύξησαν την πίεση στις Βρυξέλλες για περιορισμό του κόστους των καυσίμων.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρότεινε την Τετάρτη επιλογές για να συζητήσουν οι ηγέτες της ΕΕ, αφού η Γαλλία, η Ιταλία, η Πολωνία και 12 άλλες χώρες προέτρεψαν τις Βρυξέλλες να προτείνουν καθολικό πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου σε όλη την ΕΕ ως τρόπο συγκράτησης του πληθωρισμού.
Άλλες χώρες είναι αντίθετες - ανάμεσά τους η Γερμανία, ο μεγαλύτερος αγοραστής φυσικού αερίου στην Ευρώπη και η Ολλανδία - που λένε ότι το ανώτατο όριο των τιμών θα μπορούσε να υπονομεύσει την ενεργειακή ασφάλεια αυτόν τον χειμώνα.
Η Κομισιόν εξέφρασε επίσης αμφιβολίες και μέχρι την Τετάρτη είχε προτείνει στην ΕΕ να προχωρήσει με πιο περιορισμένες μορφές πλαφόν.
Οι βερσιόν πλαφόν που εξετάζονται είναι οι ακόλουθες:
Καθολικό πλαφόν στο αέριο
Αυτό ζήτησαν με επιστολή τους 15 χώρες της ΕΕ υποστηρίζοντας ότι το ανώτατο όριο τιμών ήταν «το μόνο μέτρο που θα βοηθήσει κάθε κράτος μέλος να μετριάσει την πληθωριστική πίεση».
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε επιστολή προς τους ηγέτες της ΕΕ την Τετάρτη πρότεινε να εξετάσουν ένα προσωρινό πλαφόν, ενώ η Επιτροπή εργάζεται για τη δρομολόγηση μιας εναλλακτικής τιμής αναφοράς έναντι της τιμής φυσικού αερίου του Ολλανδικού Ταμείου Μεταφοράς Τίτλων (TTF).
«Θα πρέπει να εξετάσουμε έναν περιορισμό τιμών σε σχέση με το TTF με τρόπο που θα συνεχίσει να διασφαλίζει την προμήθεια φυσικού αερίου στην Ευρώπη και σε όλα τα κράτη μέλη», ανέφερε η επιστολή της.
Δεν διευκρίνισε εάν ένα τέτοιο ανώτατο όριο θα ισχύει για όλες τις συναλλαγές φυσικού αερίου και τις συμβάσεις εισαγωγής που συνδέονται με την τιμή TTF ή έχουν πιο περιορισμένο πεδίο εφαρμογής.
Η Επιτροπή ήταν επιφυλακτική σχετικά με ένα ανώτατο όριο χονδρικής τιμής φυσικού αερίου για συναλλαγές. Σε ένα έγγραφο που αναλύει διάφορες επιλογές την περασμένη εβδομάδα, το στέλεχος της ΕΕ είπε ότι ένα διευρυμένο πλαφόν μπορεί να είναι πολύπλοκο να ενεργοποιηθεί, να εγκυμονεί κινδύνους για την ενεργειακή ασφάλεια και να διαταράξει τις ροές καυσίμων μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι σε μια έλλειψη εφοδιασμού, οι ειδοποιήσεις τιμών δεν θα μπορούν πλέον να οδηγήσουν τις ροές σε περιοχές που χρειάζονται επειγόντως φυσικό αέριο, ενώ ένα ανώτατο όριο κινδύνευε επίσης να προκαλέσει διακοπές στον εφοδιασμό από ξένους προμηθευτές, αναφέρει το έγγραφο της Επιτροπής.
Όπως επισημαίνει ένα τέτοιο πλαφόν θα μπορούσε να λειτουργήσει μόνο εάν δημιουργηθεί μια νέα οντότητα για την κατανομή και την αποστολή σπάνιων προμηθειών καυσίμων μεταξύ των κρατών.
Νέα τιμή αναφοράς αερίου
Ενώ ένα ανώτατο όριο τιμής θα ήταν μια προσωρινή λύση, η Επιτροπή θέλει να εφαρμόσει ένα πιο διαρκές εναλλακτικό σημείο αναφοράς για την τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Ιστορικά, η τιμή του φυσικού αερίου στον κόμβο TTF της Ολλανδίας έχει χρησιμοποιηθεί ως σημείο αναφοράς για τις παραδόσεις LNG στην Ευρώπη. Ωστόσο, η σημαντική μείωση των προμηθειών ρωσικού φυσικού αερίου φέτος έχει κάνει την τιμή του TTF εξαιρετικά ασταθή και πιο ακριβή από τις τιμές LNG σε άλλες περιοχές.
Οι Βρυξέλλες λένε ότι χρειάζεται ένας νέος δείκτης, καθώς το TTF καθοδηγείται από την προσφορά αγωγών και δεν αντιπροσωπεύει πλέον μια αγορά που περιλαμβάνει περισσότερο LNG.
Ορισμένες πηγές του κλάδου έχουν προτείνει η βιομηχανία να αναπτύξει από μόνη της μια νέα τιμή αναφοράς. Η επιτυχία της θα εξαρτηθεί από το αν το χρησιμοποιεί η βιομηχανία φυσικού αερίου.
«Διάδρομος» τιμών αερίου
Το Βέλγιο, η Ελλάδα, η Ιταλία και η Πολωνία υπέβαλαν τη δική τους πρόταση χθες για έναν «δυναμικό διάδρομο τιμών» για το φυσικό αέριο.
«Ο διάδρομος θα ισχύει για όλες τις συναλλαγές χονδρικής, δεν περιορίζεται σε εισαγωγές από συγκεκριμένες δικαιοδοσίες και δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένη χρήση φυσικού αερίου», ανέφεραν οι χώρες σε έγγραφο που περιγράφει τον «διάδρομο» - ένα εύρος που καθορίζεται από και την τιμή της αγοράς και χαμηλότερα.
Το έγγραφο, το οποίο είδε το Reuters, πρότεινε να τεθεί ο διάδρομος σε ένα επίπεδο αρκετά υψηλό ώστε να επιτρέπει τη λειτουργία της αγοράς φυσικού αερίου και αρκετά ευέλικτο ώστε να διασφαλίζεται ότι οι ευρωπαϊκές χώρες μπορούν να προσελκύσουν τον εφοδιασμό. Εάν είναι απαραίτητο, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι θα επιτρέπονται οι συναλλαγές φυσικού αερίου σε τιμές πάνω από τον διάδρομο.
Η τιμή του φυσικού αερίου θα μπορεί να κυμαίνεται εντός του εύρους του διαδρόμου, για να συνεχίσει να παρέχει ειδοποιήσεις τιμών που κατευθύνουν την προμήθεια σε περιοχές που το χρειάζονται, ανέφερε το έγγραφο, προσθέτοντας ότι θα πρέπει επίσης να ισχύει για μακροπρόθεσμες συμβάσεις που συνδέονται με τα υπάρχοντα σημεία αναφοράς για τις τιμές του φυσικού αερίου.
Πλαφόν στο φυσικό αέριο για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας
Η φον ντερ Λάιεν είπε ότι η ΕΕ θα πρέπει επίσης να εξετάσει ένα ανώτατο όριο τιμής της ΕΕ ειδικά για το φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι ευρωπαϊκές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας καθορίζονται από τον τελευταίο σταθμό ηλεκτροπαραγωγής που απαιτείται για την κάλυψη της ζήτησης - συνήθως, μια μονάδα φυσικού αερίου. Η μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας που τροφοδοτείται με φυσικό αέριο θα μπορούσε επομένως να μειώσει τη συνολική τιμή της ενέργειας - αν και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αποζημιώσουν τις μονάδες φυσικού αερίου για το χάσμα μεταξύ της ανώτατης τιμής και της υψηλότερης τιμής αγοράς στην οποία αγοράζουν καύσιμα.
Η Ισπανία και η Πορτογαλία εφάρμοσαν σχετικό σχέδιο τον Ιούνιο - το οποίο βοήθησε στη μείωση των τοπικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά ταυτόχρονα αυξήθηκε η χρήση φυσικού αερίου στην Ισπανία.
Η Κομισιόν είπε ότι τυχόν παρεμβάσεις για τη μείωση των τιμών του φυσικού αερίου πρέπει να συνδυαστούν με μέτρα για να αποφευχθεί η αύξηση της ζήτησης φυσικού αερίου όταν οι χώρες πρέπει να εξοικονομήσουν σπάνια καύσιμα.
Πλαφόν στο ρωσικό φυσικό αέριο
Η Επιτροπή πρότεινε ένα ανώτατο όριο στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου τον Σεπτέμβριο, αλλά απέρριψε την ιδέα μετά την αντίδραση των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης που ανησύχησαν ότι η Μόσχα θα ανταπαντούσε διακόπτοντας το φυσικό αέριο που εξακολουθεί να τους στέλνει.
Η Ευρώπη βασιζόταν στη Ρωσία για περίπου το 40% του φυσικού της αερίου πριν η Μόσχα εισβάλει στην Ουκρανία. Αυτό το μερίδιο έχει πέσει στο 9% καθώς η Ρωσία έχει περικόψει τις προμήθειες στην Ευρώπη.
Δεδομένης της πτώσης των ρωσικών όγκων, ορισμένοι διπλωμάτες της ΕΕ είπαν ότι ένα ανώτατο όριο τιμών θα έκανε ελάχιστα για τη μείωση των τιμών του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου και θα λειτουργούσε περισσότερο ως μια γεωπολιτική κίνηση για τη μείωση των εσόδων προς τη Μόσχα.
Τα επόμενα βήματα
Η συζήτηση των ηγετών των χωρών της ΕΕ σήμερα αναμένεται να δώσει μια ιδέα στις Βρυξέλλες σχετικά με το είδος των μέτρων που θα υποστήριζαν. Οι υπουργοί ενέργειας των χωρών της ΕΕ συναντώνται στις 11-12 Οκτωβρίου για να συνεχίσουν τη συζήτηση για τα πλαφόν.
Η Επιτροπή, η οποία εκπονεί τις πολιτικές της ΕΕ, δήλωσε ότι είναι έτοιμη να προτείνει επιπλέον μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Μόλις η Επιτροπή υποβάλει προτάσεις, οι 27 χώρες του μπλοκ θα τις διαπραγματευτούν και θα προσπαθήσουν να βρουν μια τελική συμφωνία.
Πηγή: Reuters
