Τέλος στη σύνδεση των ευρωπαϊκών τιμών φυσικού αερίου με το δείκτη TTF του χρηματιστηρίου του Άμστερνταμ εξετάζει να βάλει η Κομισιόν, με την προσδοκία ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες θα δουν τον ενεργειακό τους λογαριασμό να πέφτει.
Στα σκαριά βρίσκεται ένα νέο benchmark που θα συνδέει τις ευρωπαϊκές τιμές με το πολύ φθηνότερο αμερικανικό χρηματιστήριο Henry hub και τους αντίστοιχους δείκτες αναφοράς σε Ιαπωνία και Κορέα, δηλαδή με τις παγκόσμιες διακυμάνσεις του LNG.
Στόχος ο εξορθολογισμός των τιμών, χωρίς να είναι σαφές αν τόσο αυτό το σχέδιο, όσο και οι σκέψεις που επανέρχονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για επιβολή πλαφόν στο φυσικό αέριο, θα καταφέρουν να τις ρίξουν ή απλώς θα αποδειχθούν δύο ακόμη ανεφάρμοστες ιδέες.
Ο νέος δείκτης εξετάζεται να συμπεριληφθεί στον νέο Κανονισμό για τα ενεργειακά που θα εισηγηθεί σήμερα η Κομισιόν, με στόxo ένα benchmark που να αντανακλά πιο αξιόπιστα την προσφορά και τη ζήτηση. Το αμερικανικό αέριο είναι μακράν φθηνότερο από το ευρωπαϊκό, με τις τιμές στο Henry hub να κινούνται στα 7-8 MMBtu και τις εκτιμήσεις για το 2023 να μιλούν για 6,50 δολάρια, χωρίς τρομερά σκαμπανεβάσματα. Το ακριβώς αντίστροφο συμβαίνει στην Ευρώπη με τη χειραγώγηση που πυροδοτεί το εμπόριο παραγώγων, να οδηγεί τις τιμές σε επίπεδα πολύ μακριά από το πραγματικό του κόστος.
Δύο εβδομάδες πριν τα προθεσμιακά συμβόλαια για το αέριο το 2023, ήταν στα 169 ευρώ, την περασμένη εβδομάδα έκλεισαν στα 181 ευρώ και χθες στα 208 ευρώ. Οι τιμές συνεχίζουν να ανεβοκατεβαίνουν με ρυθμό 20-40 ευρώ ανά ημέρα! Σημειωτέον ότι οι παρτίδες φυσικού αέριου που εμπορεύονται στο TTF είναι 100 φορές μεγαλύτερες από αυτές που εμπορεύονται στην αγορά της Ολλανδίας.
Το νέο ευρωπαϊκό benchmark που εξετάζει η Κομισιόν θα συνδέεται με τιμές ΗΠΑ, αλλά και εκείνες σε Ιαπωνία - Κορέα, ώστε να είναι πιο αντιπροσωπευτικό από το σημερινό, απεικονίζοντας τις τάσεις στην αγορά LNG. Στην ουσία, η Ευρώπη επιχειρεί με μεγάλη καθυστέρηση να συνδέσει περισσότερο το LNG με τις ευρωπαϊκές τιμές αναφοράς, οι οποίες ακόμη και σήμερα, επηρεάζονται σε μεγαλύτερο βαθμό από τις συμφωνίες της Gazprom.
Κοινοτικό έγγραφο
Το σχέδιο δημιουργίας ενός νέου δείκτη αναφοράς για το φυσικό αέριο περιγράφεται σε νέο έγγραφο της Κομισιόν, το οποίο κάνει λόγο για ανάγκη μείωσης της ευρωπαϊκής εξάρτησης από τα σκαμπανεβάσματα των προθεσμιακών συμβολαίων.
Στόχος των αλλαγών που εισηγείται η Κομισιόν, όπως αναφέρει το κείμενο της FISMA (Γενική Διεύθυνση για Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες), δεν είναι να καταργήσει τις προθεσμιακές αγορές αλλά να προσφέρει σε αγοραστές και πωλητές, ένα εναλλακτικό δείκτη, ο οποίος να αντικατοπτρίζει τις πραγματικές συνθήκες προσφοράς και ζήτησης. Να αντανακλώνται στην τελική τιμή πιο αντιπροσωπευτικές συνθήκες προσφοράς και ζήτησης και να σταματήσει το σημερινό καθεστώς όπου οι διακυμάνσεις στο ολλανδικό χρηματιστήριο έχουν στην ουσία παρακάμψει τους φυσικούς μηχανισμούς διαμόρφωσης των τιμών.
Τα παραπάνω συνδέονται με την πρόθεση της Κομισιόν για επιβολή πλαφόν στο φυσικό αέριο. Βέβαια παραμένει το ερώτημα, κατά πόσο θα διασφαλίσει η ΕΕ ότι αν επιβληθεί ανώτατο όριο τιμής, οι πωλητές δεν θα επιλέξουν να βρουν αλλού αγοραστές, εκτός Ευρώπης. Κοινοτικοί αξιωματούχοι απαντούν αφενός ότι το πλαφόν δεν θα επιβληθεί οριζόντια παρά θα υπάρχει limit up - δηλαδή θα εφαρμόζεται όταν η τιμή του αερίου φτάνει σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο - αφετέρου ότι η κοινή αγορά είναι πολύ μεγάλη για να την αγνοήσουν οι διεθνείς παραγωγοί LNG, δηλαδή Καταριανοί, Αμερικανοί, Νορβηγοί, κ.ά.
Αναφορικά με το θέμα της επιβολής ενός γενικού πλαφόν στο φυσικό αέριο, παρ’ ότι η πρόταση στηρίζεται από συνολικά 12 κράτη - μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα - εντούτοις η διαφωνία από Γαλλία και Γερμανία, κάθε μια για τους δικούς της λόγους, μπλοκάρουν την εφαρμογή του. Η πρόταση για την επιβολή πλαφόν θα μπορούσε να υιοθετηθεί με ειδική πλειοψηφία, ωστόσο η απουσία στήριξης από τους δύο μεγάλους συνιστά πρόβλημα.
Η υιοθέτηση ενός μέτρου με το καθεστώς της ειδικής πλειοψηφίας προϋποθέτει να υποστηρίζεται από κράτη μέλη που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ. Και χωρίς τις Γαλλία και Γερμανία, ο όρος αυτός δεν πληρείται.
