Εδώ και δεκαετίες ο ηλεκτρισμός ήταν συνυφασμένος για τον καταναλωτή με το κλασικό τιμολόγιο. Τα τελευταία χρόνια μπήκαν στην αγορά τα πακέτα για το σπίτι, την επιχείρηση, το εξοχικό, η «πράσινη» ενέργεια.
Και σύντομα ο ενεργειακός πάροχος θα πουλάει στον πελάτη του ένα πλήρες smart home: Από ενεργειακές μονώσεις για παράθυρα και τοίχους μέχρι συστήματα ψύξης - θέρμανσης, ηλιακούς θερμοσίφωνες, υπηρεσίες φόρτισης για αυτοκίνητα, ηλεκτρικά scooter και φωτοβολταϊκό στέγης.
Καλωσήρθατε στο σούπερ-μάρκετ της ενέργειας! Ένα απέραντο πολυκατάστημα όπου μπορεί κανείς να βρει από απλούς θερμοδιακόπτες, αισθητήρες και λαμπτήρες led, μέχρι πάνελς, μετατροπείς και τον εξοπλισμό για ολοκληρωμένες λύσεις ενεργειακής αναβάθμισης μιας ολόκληρης πολυκατοικίας, μαζί φυσικά με την εγκατάσταση και τη χρηματοδότηση, παρακάμπτοντας την τράπεζα.
Σε αυτό το νέο θαυμαστό κόσμο της ενέργειας εισέρχεται η ΔΕΗ. Η πρόθεσή της να εξαγοράσει την αλυσίδα Κωτσόβολος με το δίκτυο των 93 καταστημάτων πανελλαδικά, αυτό ακριβώς εξυπηρετεί. Να καταστεί μια καθετοποιημένη αλυσίδα που θα πουλά τα πάντα, από λαμπτήρες έως ηλιακούς θερμοσίφωνες, όπως κάνουν η EDF στη Γαλλία και η RWE στη Γερμανία και καινοτόμα utilities, όπως οι βρετανικές Centrica και Octapus.
Κυρίως όμως να τα πουλά σε καλές τιμές, ώστε να είναι προσιτά στους μικρούς της πελάτες, όχι μόνο στα μεσαία και μεγαλύτερα πορτοφόλια, αλλά στη μεγάλη μάζα των περίπου 5,5 εκατομμυρίων καταναλωτών. Αυτούς θέλει να «πιάσει» η επιχείρηση, καθώς έχουν ανάγκη περισσότερη από κάθε άλλη εισοδηματική ομάδα, την μείωση του ενεργειακού τους λογαριασμού.
Αυτή είναι και η προϋπόθεση για να πετύχει το εγχείρημα μετατροπής της ΔΕΗ σε έναν ενεργειακό κολοσσό - για τα ελληνικά δεδομένα- του retail που θα πουλάει εκτός από ηλεκτρική ενέργεια, υπηρεσίες ελέγχου της κατανάλωσης, συντήρηση και αναβάθμιση κτιρίου από επαγγελματίες της οικοδομής, τοποθέτηση συστημάτων θέρμανσης και ψύξης. Είναι το μέλλον στην παροχή ενεργειακών υπηρεσιών και προς τα εκεί κινείται όλη η αγορά στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και τον Καναδά.
Ετοιμο δίκτυο καταστημάτων
Και πώς μπορεί να υποστηρίξει η ΔΕΗ αυτό τον στόχο; Είτε με την ανάπτυξη ενός ιδιόκτητου αλλά κοστοβόρου και κυρίως χρονοβόρου να στηθεί δικτύου καταστημάτων λιανικής, είτε με την απόκτηση ενός ή περισσότερων έτοιμων και εν λειτουργία αλυσίδων λιανικής στο χώρο των ηλεκτρονικών ειδών και της πληροφορικής. Επιχειρήσεων δηλαδή με εξειδικευμένο προσωπικό, έτοιμο δίκτυο logistics, αποθηκευτικούς χώρους, συνεργασίες με μεταφορικές εταιρείες και καταστήματα σε όλη την Ελλάδα.
Αυτό εξυπηρετεί η πρόθεση της ΔΕΗ να «χτυπήσει» την ηγέτιδα στην ελληνική αγορά ηλεκτρονικών ειδών, Κωτσόβολος, για την οποία ο ιδιοκτήτης της, βρετανικός όμιλος Currys έχει ξεκινήσει από τον Ιούνιο τη διαδικασία εξεύρεσης αγοραστή, με τη διαδικασία που τρέχει η Citigroup να εκτιμάται ότι θα έχει κλείσει μέχρι τα τέλη του έτους.
Στο παιχνίδι λέγεται ότι θα μπουν η Quest του ομίλου Φέσα, καθώς και άλλοι όμιλοι του ελληνικού retail, με τις προσφορές των διεκδικητών να τοποθετούνται γύρω στον Σεπτέμβριο και την αγορά να μιλά για ένα ζητούμενο τίμημα 200- 300 εκατ ευρώ. Στην περίπτωση που νικητής του διαγωνισμού αναδειχθεί κάποια αλυσίδα πληροφορικής, τότε προφανώς τα καταστήματα της Κωτσοβόλος θα διατηρήσουν το χαρακτήρα του retailer ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, τον οποίο έχει και σήμερα.
Στην περίπτωση ωστόσο που κερδίσει η ΔΕΗ, τότε εκτός από τη μετατροπή τους σε σύγχρονους χώρους πώλησης λύσεων πράσινης ενέργειας και προϊόντών smart living, όπως έξυπνες κάμερες και σκούπες - ρομπότ, οι πελάτες θα βρίσκουν και τα παραδοσιακά ηλεκτρονικά είδη, όπως οικιακές συσκευές υψηλής ενεργειακής κλάσης. Εφόσον αυτές ανήκουν στην «κλάση Α» μπορούν εύκολα να ενταχθούν στη νέα φιλοσοφία των καταστημάτων της ΔΕΗ, τα οποία έτσι θα πωλούν επίσης ψυγεία, κουζίνες και κλιματιστικά..
Κάποιοι δεν το θυμούνται, ωστόσο η σχέση της ΔΕΗ με το retail κρατά από τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, όταν και ξεκίνησε ο εξηλεκτρισμός της χώρας. Τότε, που πέραν της πώλησης ηλεκτρικού ρεύματος, παρείχε στους πελάτες της και συμβουλευτικές υπηρεσίες χρήσης και πώλησης ηλεκτρικών συσκευών, οι οποίες την εποχή εκείνη έκαναν στην ελληνική αγορά τα πρώτα τους βήματα.
Κάπως έτσι εκείνα τα πρώτα χρόνια ανάπτυξης, η επιχείρηση έφτασε να είναι και retailer των προϊόντων που σχετίζονταν με το ρεύμα. Είναι χαρακτηριστικές οι φωτογραφίες της εποχής, όπως αυτή από τη δεκαετία του '60 στα Ιωάννινα που δείχνει υπαλλήλους της ΔΕΗ να κάνουν demonstration, μαγειρεύοντας σε ηλεκτρικές κουζίνες σε χωριά της επαρχίας.
Η μείωση της κατανάλωσης και η στροφή των εταιρειών
Κάποιοι θα αναρωτηθούν, γιατί τώρα; Τι κάνει την παγκόσμια αγορά να «ανακαλύπτει» τώρα τα ενεργειακά σούπερ μάρκετ και δεν είχε κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση εδώ και δεκαετίες. Η απάντηση βρίσκεται στην αλλαγή των ενεργειακών συνηθειών λόγω της πράσινης μετάβασης, της κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία. Κυρίως στην σημαντική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας σε σχέση με τους όγκους της προηγούμενης δεκαετίας.
Σε αυτή τη νέα εποχή οι ενεργειακές εταιρείες αναγκάζονται να μετασχηματιστούν, να ανακαλύψουν νέα καινοτόμα μοντέλα για να συντηρήσουν τα κέρδη τους και να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό που έρχεται από άλλες εταιρείες, όχι απαραίτητα ενεργειακές, όπως την Google ή την Apple.
Επαναλαμβάνεται επί της ουσίας στην ενέργεια αυτό που είδαμε να συμβαίνει με τα telecoms τις δεκαετίες του 2000 και του 2010. Οταν, μετά τα πρώτα χρόνια έκρηξης των telecoms, όπου τα έσοδα προέρχονταν από τα sms και τις υπηρεσίες επικοινωνίας, η εμφάνιση του Skype, μετέπειτα του Messenger και πολλών άλλων free applications για επικοινωνία, ανάγκασε τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους να αναζητήσουν νέες πηγές κερδοφορίας.
Την απαρχή αυτής της νέας εποχής ζει και η αγορά ενέργειας, όπου στο μέλλον, τα περισσότερα κέρδη δεν θα προέρχονται από τα συμβόλαια ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά από τους smart meters, τα φωτοβολταικά στην στέγη, τις συσκευές ελέγχου φωτισμού, οικιακών συσκευών, δηλαδή από τα smart homes και γενικώς από την εξοικονόμηση ενέργειας. Το μέλλον στο οποίο κάνει τα πρώτα βήματα ήδη η ΔΕΗ ανήκει στον έλεγχο της κατανάλωσης μέσω του smartphone και στην εγκατάσταση θερμοστατών ή έξυπνων μετρητών, στην παροχή υπηρεσιών ασφάλειας μέσω συστημάτων από βιντεοκάμερες, στις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, αυτοί είναι οι game changer του παιχνιδιού στην ενέργεια.
