Εμμένει στην προσέγγισή του να μην επιτραπούν νέες παραχωρήσεις σε ιδιωτικές εταιρείες για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων λιθίου, ο σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος της Χιλής, ο οποίος τάσσεται εναντίον της πρότασης δεξιών ηγετών του Κογκρέσου της Χιλής περί του αντιθέτου. Υποστηρίζει πως, η δική του άποψη, να έχει κεντρικό ρόλο το κράτος, είναι καλύτερη.
Νωρίτερα φέτος ο πρόεδρος Γκαμπριέλ Μπόριτς πρότεινε σαρωτική μεταρρύθμιση που προβλέπει ότι η μελλοντική εκμετάλλευση των κοιτασμάτων του περιζήτητου αυτού μετάλλου, που είναι κρίσιμο για την κατασκευή μπαταριών, ειδικά ηλεκτρικών αυτοκινήτων, θα παραμείνει υπό κρατικό έλεγχο.
«Για όσο είμαι πρόεδρος το λίθιο θα ανήκει σε όλους τους Χιλιανούς», δήλωσε ο Μπόριτς κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στο Σαντιάγο. «Γι’ αυτό τασσόμαστε εναντίον της πρωτοβουλίας».
Η Χιλή κατατάσσεται πρώτη παγκοσμίως ως προς την παραγωγή του μετάλλου αυτού, που θεωρείται κλειδί για την ενεργειακή μετάβαση και την εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων.
Με βάση το σχέδιο που εισηγήθηκε ο αρχηγός του κράτους τον Απρίλιο, μελλοντικές συμβάσεις για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων λιθίου θα εκχωρούνται μόνο σε συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, με κρατικό έλεγχο.
Έκτοτε ο Μπόρις έχει υποστεί σειρά θεαματικών ηττών στο Κογκρέσο από νομοπαρασκευαστική σκοπιά, όμως η μεταρρύθμισή του στον τομέα του λιθίου δεν προϋποθέτει κοινοβουλευτική έγκριση. Μέλη του Κογκρέσου που ανήκουν στη δεξιά κι εναντιώνονται στην προσέγγιση του προέδρου κατέθεσαν νομοσχέδιο για την εξάλειψη περιορισμών για την εκχώρηση αδειών ανάπτυξης κοιτασμάτων λιθίου.
Σήμερα, δυο κολοσσοί του τομέα των μεταλλείων, οι εταιρείες SQM και Albemarle, έχουν ηγετική θέση στην παραγωγή λιθίου. Η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων γίνεται δυνάμει συμφωνιών μακρόχρονης μίσθωσης, αρμόδιος για τη σύναψη και την επίβλεψη των όρων τους είναι δημόσιος οργανισμός.
Η Χιλή είχε αποφασίσει η εκμετάλλευση του λιθίου να γίνεται από τον δημόσιο τομέα όταν θεωρείτο πως το εξαιρετικά ελαφρύ μέταλλο αυτό θα χρησίμευε κυρίως στην κατασκευή πυρηνικών ηλεκτροπαραγωγικών εργοστασίων.
Η Χιλή ανήκει στο λεγόμενο τρίγωνο του λιθίου, που σχηματίζει μαζί με την Αργεντινή και τη Βολιβία. Σε αυτές τις τρεις χώρες θεωρείται πως εντοπίζονται πάνω από τα μισά αποθέματα λιθίου όλου του πλανήτη.
