Τα ηλεκτρικά πατίνια ή αλλιώς Ελαφρά Προσωπικά Ηλεκτρικά Οχήματα (ΕΠΗΟ), όπως ονομάζονται επισήμως, έχουν μπει για τα καλά στη ζωή των μικρών και μεγάλων πόλεων, αλλά και τοπικών κοινοτήτων κερδίζοντας την προτίμηση ανθρώπων όλων των ηλικιών που θέλουν να μετακινηθούν γρήγορα, φθηνά και αφήνοντας το μικρότερο οικολογικό αποτύπωμα.
Παρόλα αυτά η συχνότητα της χρήσης τους έχει σημάνει και την αύξηση ατυχημάτων που σχετίζονται με αυτά, ενώ προβληματισμό προκαλεί το γεγονός της μη τήρησης του ΚΟΚ από τους αναβάτες τους. Ιδίως στο δύσκολο ελληνικό οδικό δίκτυο όπου τα ηλεκτρικά πατίνια καλούνται να «συνυπάρξουν» με αυτοκίνητα και άλλα μέσα μεταφοράς είναι λογικό να αυξάνεται και ο κίνδυνος πρόκλησης ατυχημάτων.
Τα αίτια για την επικίνδυνη κατάσταση που επικρατεί στους δρόμους είναι η άγνοια και η μη τήρηση του Κ.Ο.Κ. από τους περισσότερους αναβάτες ηλεκτρικών πατινιών. Συγκεκριμένα, πρόκειται κυρίως για τα ανήλικα άτομα που δίχως να γνωρίζουν τους κανόνες του ΚΟΚ και τα μέτρα ασφαλείας βγαίνουν στους δρόμους με το ηλεκτρικό τους πατίνι χωρίς να υπολογίζουν την σοβαρότητα της κατάστασης.
Τι είναι όμως αυτά τα οχήματα; Πώς πρέπει να τα χρησιμοποιούμε;
Συνήθως τα πατίνια ξεκινούν ως δώρο των ανθρώπων στον εαυτό τους για την πιο εύκολη και πιο οικολογική μετακίνηση αλλά και ως δώρο των γονιών προς τα παιδιά τους για τη μετακίνηση τους από και προς τις διάφορες δραστηριότητες τους, είτε ως παιχνίδι.
Ωστόσο, τα ηλεκτρικά πατίνια, την ίδια στιγμή που κερδίζουν οπαδούς, φαίνεται ότι ταυτόχρονα αποτελούν και αντικείμενο πολλών αντιπαραθέσεων. Ο λόγος; Ο μεγάλος αριθμός των απρόσεκτων οδηγών που τα χρησιμοποιούν απερίσκεπτα και επικίνδυνα, οδηγώντας σε πεζοδρόμια, κάνοντας ριψοκίνδυνους ελιγμούς ανάμεσα σε πεζούς και οχήματα και παραβιάζοντας τους κανόνες του ΚΟΚ. Αυτό συχνά οφείλεται στο γεγονός ότι τα ηλεκτρικά πατίνια δεν συγκαταλέγονται ούτε στα ποδήλατα ούτε στα αυτοκίνητα και οι χρήστες τους δεν είναι πεζοί. Με λίγα λόγια, δεν υπάγονται σε καμία συγκεκριμένη κατηγορία. Εύλογα, λοιπόν, πολλοί αναβάτες αισθάνονται ότι ο νόμος δεν τους αφορά.
Τι προβλέπει η ελληνική νομοθεσία και ο αναθεωρημένος ΚΟΚ
Το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών, μετά την ραγδαία αύξηση της κυκλοφορίας των ΕΠΗΟ στην Ελλάδα, τροποποίησε πρόσφατα με τον νόμο 3784/2021 και ενσωματώθηκε στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας η έννοια του ΕΠΗΟ, θεσπίζοντας κανόνες για τους χρήστες και αυτών των οχημάτων. Ας δούμε, όμως, ενδεικτικά, μερικούς από τους νέους κανόνες για τα ηλεκτρικά πατίνια και τα ΕΠΗΟ εν γένει:
- Το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας ορίζεται σε 25 χλμ./ώρα, ενώ απαγορεύεται η κυκλοφορία σε οδούς όπου το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας των αυτοκίνητων οχημάτων υπερβαίνει τα 50 χλμ./ώρα.
- Επιτρέπεται να σταθμεύουν το ένα παράπλευρα με το άλλο σε διπλή σειρά, απαγορεύεται όμως, ενδεικτικά μεταξύ άλλων, η στάθμευσή τους επάνω σε διαβάσεις πεζών ή ποδηλατιστών και σε απόσταση μικρότερη από πέντε (5) μέτρα από αυτές, σε νησίδες ασφαλείας ως και στις διαχωριστικές νησίδες.
- Απαγορεύεται να ρυμουλκούνται από άλλο όχημα, να ρυμουλκούν ή να ωθούν διάφορα αντικείμενα, και συγκεκριμένα να μεταφέρουν αντικείμενα που εμποδίζουν την οδήγηση του οχήματος ή εκθέτουν σε κίνδυνο τους υπόλοιπους χρήστες της οδού.
- Απαγορεύεται η χρήση εν κινήσει κινητού τηλεφώνου, αν δεν είναι τοποθετημένο σε ειδική θέση για ανοικτή ακρόαση, και ακουστικών που έχουν συνδεθεί με φορητά ραδιόφωνα, μαγνητόφωνα και άλλες παρεμφερείς ηχητικές συσκευές. Εξαιρούνται τα ακουστικά ανοικτής ακρόασης φορητών συσκευών ραδιοεπικοινωνίας.
- Οι οδηγοί απαγορεύεται να μεταφέρουν επιβάτες στα οχήματά τους.
- Οι οδηγοί που τα χρησιμοποιούν για την εκτέλεση της εργασίας για τη μεταφορά ή διανομή προϊόντων και αντικειμένων, υποχρεούνται κατά την εκτέλεση της εργασίας τους κατά τη νύκτα να φορούν ανακλαστικό ρουχισμό, όπως γιλέκο ή πανωφόρι, που τους καθιστά ορατούς από όλες τις κατευθύνσεις.
- Για τα πατίνια με σχεδιαστική ταχύτητα έως 6 χλμ./ώρα, οι οδηγοί πρέπει να έχουν συμπληρώσει την ηλικία των δώδεκα (12) ετών, και για τα πατίνια με ταχύτητα σχεδίασης έως 25 χλμ./ώρα, την ηλικία των δεκαέξι (16) ετών. Οι οδηγοί από δώδεκα (12) ετών και άνω υποχρεούνται να φέρουν, όταν οδηγούν, οποιοδήποτε νόμιμο έγγραφο ταυτοποίησης προσώπου. Οι οδηγοί των ποδηλάτων που δεν έχουν συμπληρώσει την ηλικία των δώδεκα (12) ετών και κινούνται σε οδικό δίκτυο που προορίζεται για την κυκλοφορία μηχανοκίνητων οχημάτων, πρέπει να συνοδεύονται από άτομα που έχουν συμπληρώσει την ηλικία των δεκαέξι (16) ετών.
- Οι οδηγοί πατινιών με ταχύτητα έως 25 χλμ./ώρα συστήνεται να φορούν εγκεκριμένου τύπου προστατευτικό κράνος, κανονικά δεμένο.
- Οι οδηγοί, εφόσον το όχημά τους δεν διαθέτει δείκτες κατεύθυνσης, πριν την αλλαγή κατεύθυνσης, δίνουν με το χέρι τους την κατάλληλη προειδοποίηση.
- Σε όσες περιπτώσεις, σύμφωνα με το παρόν, επιτρέπεται η κυκλοφορία σε χώρους που κυκλοφορούν πεζοί, οι οδηγοί κινούνται με ταχύτητα ανάλογη με τους πεζούς, χωρίς να τους παρενοχλούν και παραχωρώντας τους προτεραιότητα.
- Τα πατίνια (και τα υπόλοιπα οχήματα της κατηγορίας ΕΠΗΟ) επιβάλλεται να είναι εφοδιασμένα με ένα εύχρηστο και αποτελεσματικό σύστημα τροχοπέδησης, ένα (1) λευκό ή κίτρινο φως μπροστά και ένα (1) ερυθρό φως και αντανακλαστικό στοιχείο πίσω, ως και με έναν (1) τουλάχιστον αντανακλαστικά σε κάθε πλευρά και με συσκευή ηχητικής προειδοποίησης.
Ποια είναι τα πρόστιμα για ηλεκτρικά πατίνια
Όποιος οδηγεί ΕΠΗΟ με ταχύτητα πάνω από 25 χλμ./ώρα τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο 40 ευρώ. Όποιος κυκλοφορεί σε οδούς που δεν επιτρέπεται τιμωρείται με 100 ευρώ. Όποιος οδηγεί ΕΠΗΟ και υπερβαίνει τα 35 χλμ./ώρα και όποιος το θέτει σε κυκλοφορία σε οδό που δεν επιτρέπεται τιμωρείται με πρόστιμο 100 και 200 ευρώ, αντίστοιχα.
Χρήσιμες συμβουλές
Το ηλεκτρικό πατίνι είναι όχημα και ο αναβάτης του είναι οδηγός. Ως προς αυτό το θέμα η προσωπική μου παρότρυνση σε γονείς, ανήλικους & ενήλικους αναβάτες και την πολιτεία, για ασφαλείς μετακινήσεις:
1. Κράνος εγκεκριμένου τύπου στο σωστό μέγεθος.
2. Επιγονατίδες, επιαγκωνίδες, γάντια υψηλής προστασίας, ειδικά υποδήματα, ανακλαστικό γιλέκο.
3. Γνώση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και πιστή τήρησή του.
4. Εκπαίδευση στην ανάγνωση της λειτουργίας του δρόμου, στην ανάλυση και αξιολόγηση καταστάσεων/κινδύνων και μια σειρά λοιπών γνώσεων.
5. Επιμόρφωση σε αμυντικές τεχνικές οδήγησης και ασφαλής οδήγηση. Αντίληψη των δρόμων που επιτρέπεται η κίνηση από το νόμο.
6. Επικαιροποίηση των γνώσεων. Το συνεχώς μεταβαλλόμενο οδικό περιβάλλον το απαιτεί για να είναι ασφαλείς οι μετακινήσεις.
7. Διαρκής εγρήγορση και απόλυτη συγκέντρωση.
8. Εισαγωγή υποχρεωτικού μαθήματος Κυκλοφοριακής Αγωγής σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.
9. Συνεχής προβολή spot στην τηλεόραση και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την Οδική Ασφάλεια με στόχο την ευαισθητοποίηση και αφύπνιση.
10. Ριζικές αλλαγές τρόπου εκπαίδευσης και εξέτασης υποψηφίων οδηγών.
Η οδική συμπεριφορά των παιδιών διαμορφώνεται και επηρεάζεται από την οδική συμπεριφορά που παρουσιάζουν οι γονείς. Μην ξεχνάμε ότι κυρίως τα μικρά παιδιά ενεργούν μιμούμενα το παράδειγμα που λαμβάνουν από τους γονείς και το οικείο περιβάλλον τους
Μια στιγμή μη τήρησης του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας με επιπολαιότητα, οπτική, χειρονακτική, πνευματική απόσπαση προσοχής, αλκοόλ & οδήγηση, προκαλούν τροχαία δυστυχήματα.
Η Πολιτεία πρέπει να δημιουργήσει ένα οδικό περιβάλλον όπου όλοι οι συμμετέχοντες σε αυτό θα είναι ασφαλείς στις μετακινήσεις τους ανεξαρτήτως του τρόπου μετακίνησης.
* Ο Θωμάς Σακελλαρίου είναι ο πρόεδρος του Σωματείου Εκπαιδευτών Υποψηφίων Οδηγών Αυτοκινήτων και Μοτοσυκλετών της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας.
