Έμφυλη βία και παρενόχληση, ανελευθερία, πατριαρχία, απουσία ελπίδας για το μέλλον, διακρίσεις και ανισότητα στον επαγγελματικό χώρο. Είναι οι κύριοι παράγοντες που κάνουν το 60,3% των γυναικών της Τουρκίας να δηλώνουν σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό δυστυχισμένες.
Και αυτό που οι γυναίκες νιώθουν φαίνεται σε αρκετές περιπτώσεις να καθοδηγεί και την ψήφο τους, όπως καταδεικνύει έρευνα του τουρκικού Ιδρύματος Σοσιαλδημοκρατίας (SODEV) σε συνεργασία με την αντιπροσωπεία του γερμανικού ιδρύματος Friedrich Ebert στην Τουρκία.
Οι γυναίκες που δηλώνουν ότι αισθάνονται πιο δυστυχισμένες στη ζωή τους προκύπτει ότι στρέφονται στα κόμματα της αντιπολίτευσης -το 86,8% των γυναικών που ψηφίζουν το φιλοκουρδικό Κόμμα των Λαών (HDP) και το 74,1% των γυναικών που ψηφίζουν το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) δηλώνουν σήμερα δυστυχισμένες που ζουν στην Τουρκία. Αντιθέτως, το μεγαλύτερο ποσοστό «ευτυχισμένων γυναικών» (42,1%) βρίσκεται μεταξύ των ψηφοφόρων του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP).
Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα ευρήματα της έρευνας, εν όψει των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών της 14ης Μαΐου, αφορά στη μετακίνηση των γυναικών ψηφοφόρων μεταξύ των κομμάτων, ένα στοιχείο που φαίνεται να μεταβάλλεται ευθέως ανάλογα με την αλλαγή στο επίπεδο ευτυχίας τους -ή ορθότερα δυστυχίας τους.
Στις βουλευτικές εκλογές του 2018, το 38,3% των συμμετεχουσών στην έρευνα ψήφισαν AKP και το 27,8% το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP). Σήμερα, στο ερώτημα «ποιο κόμμα θα ψηφίζατε αν γίνονταν βουλευτικές εκλογές αυτή την Κυριακή», το 30% απάντησε το CHP, ενώ η ψήφος προς το κυβερνών κόμμα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν περιορίστηκε στο 26,6%.
Περαιτέρω επεξεργασία των στοιχείων από τους συντάκτες της έρευνας καταλήγει στο συμπέρασμα οτι το 7,8% όσων γυναικών ψήφισαν το AKP στην κάλπη του 2018, τώρα έχουν μεταπηδήσει στο CHP.
Παράλληλα, παρατηρείται ότι τη μεγαλύτερη απώλεια ψήφων έχει το ακροδεξιό Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP), το οποίο και χάνει τις ψήφους του 72,1% των γυναικών συγκριτικά με την κάλπη του 2018. Το επίσης εθνικιστικό Καλό Κόμμα (ΙΥΙ) διαφαίνεται να «χάνει», σύμφωνα με την έρευνα το 53,2% των γυναικών ψηφοφόρων της, παρά το γεγονός ότι έχε στην κεφαλή του γυναίκα πρόεδρο, την Μεράλ Ακσενέρ. Το μεγαλύτερο μέρος των απωλειών του IYI δείχνει να εισπράττει το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, ποσοστό της τάξεως του 12,7%.
Για τη «χώρα των δυστυχισμένων γυναικών» γράφει η Φιλίζ Πεχλιβάν στον τουρκικό μέσο πολιτικής ανάλυσης Yetkin Report αναφορικά με την έρευνα του Ιδρύματος Σοσιαλδημοκρατίας (SODEV), η οποία αποτυπώνει επίσης την απαισιοδοξία των γυναικών για το μέλλον, με το 65,8% να δηλώνει ότι δεν τρέφει ελπίδες για μία καλύτερη ζωή -κάτι που έχει επίσης πολιτικό «χρώμα». Το 92,1% των γυναικών που ψηφίζουν HDP, το 82,2% των γυναικών που ψηφίζουν CHP και το 44% που ψηφίζουν AKP εμφανίζονται να στερούνται οποιασδήποτε ελπίδας ότι η ζωή τους θα βελτιωθεί μελλοντικά.
Ένα εκ των πλέον δυσοίωνων στοιχείων της έρευνας είναι το μεγάλο ποσοστό των νεότερων γυναικών που νιώθουν απελπισία. Το 72,5% των γυναικών της ηλικιακής ομάδας 18-24 ετών δηλώνει ότι αδυνατεί να κάνει όνειρα για το μέλλον.
Η βία, η σεξουαλική παρενόχληση, η ανισότητα στον επαγγελματικό τομέα και η απλήρωτη οικιακή εργασία στην οποία επί της ουσίας πολλές είναι «καταδικασμένες» προβάλλουν μεταξύ των βασικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες της Τουρκίας σήμερα. Το 76,8% των γυναικών που συμμετείχαν στις συνεντεύξεις πιστεύουν ότι η βία είναι το σημαντικότερο πρόβλημα των γυναικών, και ακολουθεί με 75,1% η παρενόχληση.
Ακόμα πιο «σκληρά» είναι τα συμπεράσματα της έρευνας όσον αφορά την ελευθερία -στοιχείο για το οποίο θα πρέπει να επισημανθεί ότι το περιεχόμενο του όρου «ελευθερία» διαφέρει ανάλογα με την πολιτική τοποθέτηση, την κοσμοθεωρία ή τη σχέση με την επικρατούσα θρησκεία -το Ισλάμ- των ερωτηθέντων γυναικών. Πάντως, από τις απαντήσεις προκύπτει ότι το 40,1% των γυναικών που ψήφισαν AKP δήλωσαν «ελεύθερες», ενώ το 15,2% όσων ψήφισαν το ΙΥΙ, το 6,1% των γυναικών που ψήφισαν CHP και μόνο το 1,3% των γυναικών που ψήφισαν HDP αισθάνονται το ίδιο.
Παρατηρείται, δηλαδή, ότι οι γυναίκες που τοποθετούνται στο Κέντρο και την Αριστερά του πολιτικού φάσματος αισθάνονται ότι το πολιτικό σύστημα της Τουρκίας περιορίζει τις ελευθερίες των γυναικών, ενώ εκείνες που ψηφίζουν το συντηρητικό ισλαμιστικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης εμφανίζονται πιο ικανοποιημένες από το επίπεδο ελευθεριών τους.
Η έρευνα καταδεικνύει ακόμη το μείζον ζήτημα της ανασφάλειας -τρεις στις τέσσερις γυναίκες δεν αισθάνονται ασφαλείς στο δρόμο της νύχτα (ποσοστό 74,9%). Ο φόβος αυτός φαίνεται ότι είναι διάχυτος οριζόντια. Ανεξάρτητα από τις πολιτικές προτιμήσεις, τις ηλικιακές ομάδες και την κοινωνικο-οικονομική κατάσταση, οι περισσότερες γυναίκες δεν αισθάνονται ασφαλείς να περπατούν στο δρόμο τη νύχτα.
Στο επαγγελματικό πεδίο, τρεις στις τέσσερις γυναίκες (ποσοστό 75,5%) πιστεύουν ότι δεν έχουν ίσες ευκαιρίες με τους άνδρες, ούτε και φυσικά κυμαίνονται στα ίδια μισθολογικά επίπεδα. Σε ποσοστό 56,6% αναφέρουν ότι υφίστανται διακρίσεις λόγω του φύλου τους στην επαγγελματική ζωή, ενώ εγκυμονεί διαρκώς η απειλή της σεξουαλικής παρενόχλησης.
