Εκρήξεις, αγνοούμενοι, τυφώνες και πολλά θύματα είναι μερικά από τα στοιχεία που δίνουν μια εικόνα για την κατάσταση στις Φιλιππίνες. Η χώρα των σχεδόν 100 εκατομμυρίων κατοίκων και των 7.000 νησιών έχει βρεθεί στο προσκήνιο μετά την εκλογή του Donald Trump της Ασίας ή αλλιώς του Rodrigo Duterte.
Ο Duterte είναι ο πρώτος Πρόεδρος των Φιλιππίνων που κατάγεται από το νησί Μιντανάο, ένα μέρος με μεγάλη ιστορία, ειδικά όσον αφορά το στρατό των ΗΠΑ. Το Μιντανάο είναι το μεγαλύτερο από τα νότια νησιά της χώρας και φιλοξενεί μια μεγάλη μουσουλμανική μειονότητα για περισσότερα από τριακόσια χρόνια. Η μειονότητα αυτή βρίσκεται στην περιοχή από την εποχή που οι Ισπανοί κατέλαβαν το Βορρά και επέβαλαν τον Χριστιανισμό, ενώ οι μουσουλμανικές φυλές στα νότια νησιά προέβαλαν σθεναρή αντίσταση.
Στη Μανίλα, την πρωτεύουσα των Φιλιππίνων, όλοι ξέρουν πως το Μιντανάο είναι γνωστό για τους αντάρτες του αλλά και για τις συμμορίες που λεηλατούν και απαγάγουν κόσμο. Επίσης, εκεί βρίσκεται και η έδρα του Νέου Λαϊκού Στρατού, του ένοπλου τμήματος του Κομμουνιστικού Κόμματος, και μερικών μουσουλμανικών ομάδων ανταρτών, συμπεριλαμβανομένης της Abu Sayyaf, της τρομοκρατικής οργάνωσης που πρόσκειται στο Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Συρίας. Τα τελευταία πενήντα χρόνια, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και εκατομμύρια έχουν εκτοπιστεί στις συγκρούσεις που λαμβάνουν χώρα στο Μιντανάο.
Επί 21 χρόνια, ο Duterte ήταν δήμαρχος του Νταβάο, μιας πόλης δύο εκατομμυρίων κατοίκων στο Μιντανάο. Τον Μάιο του 2016 εκλέχτηκε πρόεδρος των Φιλιππίνων δίνοντας πολλές υποσχέσεις, μεταξύ των οποίων ήταν και η πάταξη του εγκλήματος και ειδικότερα του ανεξέλεγκτου πολέμου ναρκωτικών που μαστίζει τη χώρα.
Αμέσως μετά την εκλογή του, ο Duterte ηγήθηκε μιας σκληρής μάχης ενάντια στα ναρκωτικά και κήρυξε τη χώρα σε καθεστώς ανεξέλεγκτης ανομίας, μετά από μια έκρηξη στην πόλη Νταβάο, όπου 10 άτομα έχασαν τη ζωή τους.
Η εκστρατεία του Προέδρου κατά των ναρκωτικών έχει προκαλέσει διεθνή κατακραυγή, καθώς περιλαμβάνει τάγματα θανάτου και καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι ατάκες του προέδρου και οι πολιτικές που ακολουθεί, έχουν οδηγήσει τις Φιλιππίνες σε σύγκρουση με άλλες κυβερνήσεις.
Τον Σεπτέμβριο κατά τη διάρκεια μιας Συνόδου Νοτιοανατολικών Κρατών, στο Λάος, ένας δημοσιογράφος ρώτησε τον Duterte τι θα απαντούσε στον Βarack Obama, αν o αμερικάνος πρόεδρος έθετε ζήτημα καταπάτησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Ο Duterte απάντησε πως “οι Φιλιππίνες δεν είναι προτεκτοράτο. Εδώ και πολύ καιρό έχουμε πάψει να είμαστε αποικία των ΗΠΑ”.
Ο Duterte, όπως ο ίδιος το έθεσε, “δε δίνει δεκάρα” για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία θεωρεί μια δυτική εμμονή που εμποδίζει τις Φιλιππίνες από το να κάνουν τις απαραίτητες ενέργειες για να καθαρίσει η χώρα.
Παρ ''όλα αυτά, σύμφωνα με προβλέψεις του Economist, τα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη της χώρας θα παραμείνουν ισχυρά για το μεγαλύτερο μέρος της περιόδου 2017-2021...
Rodrigo Duterte, o Donald Trump της Ασίας
Πολλές είναι οι ομοιότητες και μερικά δισεκατομμύρια οι διαφορές, ωστόσο κάποια στοιχεία της εκλογής του προέδρου των Φιλιππίνων θυμίζουν πολύ την εκλογή του Donald Trump στις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τον New Yorker, ο Duterte ήταν ένα outsider στις εκλογές, ωστόσο κατάφερε να μετατρέψει το μειονέκτημα σε πλεονέκτημα. Η επιτυχία του βασίστηκε στο συνδυασμό τριών στοιχείων. Πρώτον, ήταν θέμα timing. Βρέθηκε στην εκλογική αναμέτρηση σε μια περίοδο που η πλειοψηφία της κοινωνίας απαιτούσε ριζικές και άμεσες αλλαγές στη χώρα. Μετά από τρεις δεκαετίες δημοκρατίας υπό τη διακυβέρνηση των ελίτ, οι περισσότεροι Φιλιππινέζοι ζουν σε συνθήκες φτώχειας, με τη διαφθορά και το έγκλημα να βασιλεύουν και το κράτος δικαίου να μοιάζει μακρινό όνειρο.
Έχοντας βαρεθεί τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις των προηγούμενων ηγετών, οι Φιλιππινέζοι αναζητούσαν μια νέα γενιά ηγετών που θα λάβουν αποφασιστική δράση για την αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων τους.
Δεύτερον, ο Duterte επωφελήθηκε από τα σκάνδαλα διαφθοράς των αντιπάλων του και ειδικότερα του Jejomar Binay της αντιπολίτευσης, ο οποίος μέχρι πέρυσι θεωρούνταν βέβαιος νικητής των εκλογών.
Τρίτον, ο Duterte κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του έκανε εξαιρετική χρήση των κοινωνικών δικτύων, τα οποία μάλιστα τον ανέδειξαν ως “αυθεντικό” ηγέτη, έναν πολιτικό ανεξάρτητο και με θέληση.
Στη μεσαία και ανώτερη τάξη, ο Duterte πρόσφερε ασφάλεια και απασχόληση. Στις απομακρυσμένες περιφέρειες, πρόσφερε μεγαλύτερη πολιτική αυτονομία και φορολογικές ελαφρύνσεις.
Ανατολή ή Δύση
Η στροφή των Φιλιππίνων προς τα ανατολικά είναι εμφανής στην πρόθεση του Duterte να αποστασιοποιηθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες, προς όφελος της Κίνας. Οι προηγούμενες κυβερνήσεις ήταν πολύ επιφυλακτικές στο να εγκαταλείψουν το στενότερο σύμμαχο των Φιλιππίνων, τις ΗΠΑ.
Κατά τη διάρκεια μιας επίσημης επίσκεψης στο Πεκίνο, τον Οκτώβριο, ο Duterte ανακοίνωσε το “διαχωρισμό” της χώρας του από τις Ηνωμένες Πολιτείες. “Η Αμερική έχει χάσει”, δήλωσε σε μια ομάδα Κινέζων επιχειρηματιών. "Έχω ευθυγραμμιστεί ιδεολογικά μαζί σας. Και ίσως πάω και στη Ρωσία για να μιλήσω με τον Putin και να του πω ότι μπορούμε να είμαστε οι τρεις μας ενάντια σε όλο τον κόσμο: η Κίνα, οι Φιλιππίνες και η Ρωσία”.
Ο Duterte έχει τη στήριξη του 86% των Φιλιππινέζων, αλλά η ρήξη με την Αμερική έχει αποδειχθεί αμφιλεγόμενη κίνηση κι αυτό γιατί από πάντα οι Φιλιππίνες ήταν από τις πιο φιλο-αμερικανικές χώρες.
Εξάλλου περίπου τέσσερα εκατομμύρια Φιλιππινέζοι ζουν και εργάζονται στις ΗΠΑ, έναν από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους των Φιλιππίνων. Οι ξένες επενδύσεις στις Φιλιππίνες συνήθως είναι αμερικανικών συμφερόντων.
Αν και θεωρεί τον εαυτό του επαναστάτη που θέλει να αποτινάξει τις κακές πρακτικές του παρελθόντος, ο Duterte δε φαίνεται σίγουρος για το ποια ακριβώς είναι η πολιτική που θέλει να ακολουθήσει. Ο ίδιος μάλιστα, συχνά υπαινίσσεται ότι δε θα ζήσει για να ολοκληρώσει τη θητεία του, είτε λόγω υπερβολικού φόρτου εργασίας και ηλικίας είτε γιατί – όπως υπαινίσσεται – δε θα τον αφήσουν. "Αν πιστεύω ότι θα επιβιώσω έξι χρόνια; Θα κάνω μια πρόβλεψη: ίσως όχι”, δήλωσε.
Επιμέλεια: Δανάη Μαραγκουδάκη
