Η Διεθνής Διάσκεψη για τη Λιβύη που πραγματοποιείται σήμερα στο Παρίσι με τη συμπροεδρία Γαλλίας, Ιταλίας, Γερμανίας και ΟΗΕ, είναι αναμφίβολα σημαντική καθόσον αποσκοπεί στο να εξασφαλισθούν οι συνθήκες προκειμένου να διεξαχθούν ομαλά και με ασφάλεια οι διπλές εκλογές (Προεδρικές, βουλευτικές) τη 24 Δεκεμβρίου, η οποία συμπίπτει με την Ημέρα Ανεξαρτησίας της χώρας.
Και φυσικά μία από τις απαραίτητες αυτές συνθήκες είναι η αποχώρηση όλων των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων από τη χώρα είτε είναι μισθοφόροι είτε τακτικά στρατεύματα όπως αυτά που διατηρεί η Τουρκία βασικό θέμα στην ατζέντα της Διάσκεψης στην οποία για πρώτη φορά και με την πρόσκληση της Γαλλίας συμμετέχει η χώρα μας με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Οι εκλογές αυτές αποτελούν το αποκορύφωμα μία δυσχερούς ειρηνευτικής διαδικασίας που ξεκίνησε πριν από ένα περίπου χρόνο και εκτιμάται ότι θα καθορίσουν το μέλλον της γειτονικής μας αυτής χώρας της Βόρειας Αφρικής. Όπως όμως εμφατικά τόνισα στο σχετικό άρθρο της περασμένης Δευτέρας, οι εκλογές είναι όμως σχεδόν «στον αέρα» βάζοντας σε κίνδυνο την όλη ειρηνευτική διαδικασία.
Οι προσπάθειες λοιπόν της σημερινής Διάσκεψης εστιάζονται στο να αποτραπεί η ματαίωση ή έστω μία μακρά αναβολή των εκλογών κάτι που πολύ πιθανό θα επαναφέρει την ένοπλη βία. Τη ματαίωση ή μακρά αναβολή φαίνεται ότι επιδιώκει η προσκείμενη στην Άγκυρα πλευρά με πρώτον απ’ όλους τον τουρκικής καταγωγής Πρόεδρο του Ανωτάτου Συμβουλίου του Κράτους, Χαλίντ Αλ Μίσρι, άμεσα συνδεόμενος με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα! Έχει μάλιστα απειλήσει ότι θα μποϋκοτάρει τις εκλογές αν γίνουν με τον Νόμο που ψήφισε η Βουλή των Αντιπροσώπων ακόμα και με εμφύλιο πόλεμο.
Η «συμπροεδρία» και ιδιαίτερα η Γαλλία που διοργανώνει τη Διάσκεψη θα έχει αναντίρρητα δύσκολη δουλειά σήμερα. Είναι βέβαιο ότι κατά πάγια διπλωματική πρακτική όλες τις προηγούμενες ημέρες έχουν πραγματοποιηθεί έντονες διαβουλεύσεις προκειμένου να παρουσιαστεί ένα πλαίσιο πάνω στο οποίο θα εκδοθεί ένα κείμενο το οποίο θα πρέπει να έχει εφαρμογή. Σύμφωνα με πληροφορίες το προτεινόμενο κείμενο ολοκληρώθηκε χθες το μεσημέρι. Όμως οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν σήμερα.
Η απόφαση του Πρωθυπουργού της Λιβύης Αμπντούλ Χαμίντ Μοχάμεντ Νταμπέιμπα να συμμετάσχει στη Διάσκεψη προφανώς μετά από διεθνείς πιέσεις, όταν αρχικά μετά τη συνάντηση του με τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν είχε ανακοινώσει το αντίθετο, θα ενισχύσει το κύρος των οποιωνδήποτε αποφάσεων ληφθούν. Το δέλεαρ να πάρει ο Νταμπέιμπα στο Παρίσι το «πράσινο φως» για να είναι υποψήφιος Πρόεδρος στις εκλογές είναι μεγάλο, κάτι όπως που παραβιάζει τη συμφωνία στο Λιβυκό Φόρουμ Πολιτικού Διαλόγου ότι κανένα μέλος της Μεταβατικής Εκτελεστικής Διοίκησης (Κυβέρνηση και Προεδρείο) να μην είναι υποψήφιος/α στις εκλογές! Επιπροσθέτως ο εκλογικός νόμος που πρόσφατα ψηφίστηκε δεν επιτρέπει σε κανένα που κατείχε κυβερνητική θέση να κατέλθει υποψήφιος.
Η Τουρκία γνωστή για τον ρόλο στη χώρα αυτή, ενώ μέχρι χθες διεμήνυε αριστερά και δεξιά ότι δε θα συμμετάσχει, στέλνει τελικά σήμερα στο Παρίσι τον Μόνιμο Υφυπουργό Εξωτερικών της, τον Διπλωμάτη Σεντάτ Ονάλ τον οποίο γνωρίζουμε στην Ελλάδα από τις «διερευνητικές» ισορροπώντας μεταξύ «υποβαθμισμένης παρουσίας και μποϊκοταρίσματος»! Είναι βέβαιο ότι με «φιλικές» της χώρες θα προσπαθήσει να αποτρέψει κάτι που θα είναι αρνητικό για αυτήν.
Δυστυχώς, ο αδυσώπητος πραγματισμός δεν επιτρέπει αισιοδοξία για την έκβαση της σημερινής Διάσκεψης. Στη Λιβύη υπάρχει μία έντονη υποβόσκουσα αστάθεια. Η κατάσταση στη χώρα δεν έχει ομαλοποιηθεί και ο υπονομευτικός ρόλος της Τουρκίας που έχει βάλει για τα καλά το πόδι της εκεί είναι εμφανής. Οι δύο «Στρατοί», δηλαδή του Χαλίφα Χάφταρ (LNA) και του Στρατού που δημιουργήθηκε από την κυβέρνηση Σάρατζ, έχοντας πολεμήσει ο ένας τον άλλον για πάνω από 7 χρόνια παραμένουν σε αντιπαράθεση και η Κοινή Στρατιωτική Επιτροπή (JMC 5+5) είναι απλά …διακοσμητική. Επίσης, οι δύο de facto ξεχωριστές διοικητικές οντότητες στην Τρίπολη και στη Βεγγάζη που δημιουργήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια παραμένουν ως έχουν ενώ δεν υπάρχει κοινό δικαστικό σύστημα. Και σε όλα αυτά ο άλλος «εταίρος» της Άγκυρας.
Και φυσικά δεν είναι μόνο η παραμονή των λεγομένων ξένων δυνάμεων και μισθοφόρων αλλά και η δίπλα στις τακτικές στρατιωτικές δυνάμεις η έντονη παρουσία των Μυστικών Υπηρεσιών της Τουρκίας στην Τριπολιτάνια οι οποίες έχουν παρεισφρήσει σε όλη την πολιτική και κοινωνική διάστρωση. Η Λιβύη είναι κομβική χώρα για τις ηγεμονικές της φιλοδοξίες της Άγκυρας και δεν πρόκειται να επιτρέψει πολιτική ομαλοποίηση αν δε «εξασφαλιστεί» και στη «αυριανή ημέρα».
Οι Διεθνείς Διασκέψεις που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα για τη Λιβύη με την τελευταία στην Τρίπολη που διοργάνωσε το Λιβυκό ΥΠΕΞ και στην οποία συμμετείχε και η Ελλάδα, παρήγαγαν απλά μεγάλα λόγια και… ευχολόγια. Ας ελπίσουμε ότι στη σημερινή που με τον τρόπο της μποϋκοτάρει η Τουρκία αλλά θα συμμετάσχει η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Καμάλα Χάρις και ο Ρώσος ΥΠΕΞ Λαβρόφ να είναι ουσιαστική και επιτέλους να απαιτήσει την πλήρη εφαρμογή των σχετικών ψηφισμάτων του ΣΑ/ΟΗΕ (2570 / 2021 και 1970/2011) απειλώντας με επιβολή αυστηρών κυρώσεων. Είναι ανεπίτρεπτο τα τουρκικά εμπορικά πλοία που κατευθύνονται στη Λιβύη να μη δέχονται ελέγχους και να μην υπάρχουν συνέπειες. Λίγη υπομονή και το βράδυ θα γνωρίζουμε!
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής στο «Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας».
