Ο πρώτος ιός... της παγκοσμιοποίησης δεν αφήνει αλώβητη καμία χώρα και καμία οικονομία πάνω στον πλανήτη. Κατά συνέπεια, δεν επιτρέπει σε καμία κυβέρνηση να μην αντιδράσει και να μην λάβει έκτακτα μέτρα – έχοντας το βλέμμα στραμμένο όχι μόνο στο παρόν και τις άμεσες ανάγκες, αλλά και στην επόμενη ημέρα και το σκηνικό που θα έχει διαμορφωθεί.
Στην πράξη εδώ και εβδομάδες βρίσκεται σε εξέλιξη μια άτυπη πλειοδοσία στην οποία συμμετέχουν ηγέτες κρατών και κεντρικοί τραπεζίτες, για το ποιοι θα διαθέσουν τα περισσότερα χρήματα και θα επιτύχουν το καλύτερο αποτέλεσμα. Το τελευταίο mega πακέτο, ήρθε από την πλευρά της Κομισιόν, με τη μορφή της προχθεσινής πρότασης για τα 750 δισ. ευρώ.
Το ποσό αυτό, βεβαίως, ακόμη και στην περίπτωση που διασφαλίσει την ομοφωνία των «27» και εγκριθεί, δεν μπορεί να θεωρηθεί μεγάλο και επαρκές. Τουλάχιστον εάν συγκριθεί τόσο με το συνολικό ΑΕΠ της ΕΕ (αντιστοιχεί μόλις στο 3%, ενώ θα «απλωθεί» σε 3-4 χρόνια...), όσο και με τα κεφάλαια που διαθέτουν ήδη οι εταίροι και ανταγωνιστές της ΕΕ.
ΕΕ: Χρήμα από πολλές πηγές
Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών σημειώνουν ότι αποτελεί κρίκο μιας ολόκληρης αλυσίδας και έρχεται να προστεθεί στα 540 δισ. που έχουν ήδη εγκριθεί (ESM, SURE και ΕΤΕπ), στα 870 δισ. του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ μέχρι το τέλος του 2020, καθώς και σε ένα τμήμα του νέου επταετούς προϋπολογισμού (2021-'27) που θα κατευθυνθεί προς τις συγκεκριμένες δράσεις. Έτσι, όπως τονίζουν, η συνολική δύναμη πυρός που διαθέτει το «μπαζούκα» της ΕΕ πλησιάζει τα 2,5 τρισ. ευρώ και δεν αποκλείεται να ενισχυθεί περαιτέρω.
Επιπροσθέτως, είναι γνωστό ότι μια σειρά κράτη-μέλη έχουν δεσμεύσει τεράστια εθνικά κεφάλαια για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας: Η Γερμανία τουλάχιστον 1,1 τρισ. ευρώ (σε απευθείας ενισχύσεις και εγγυήσεις), που ισοδυναμεί με το ένα τρίτο του ΑΕΠ της. Η Γαλλία κοντά στα 400 δισ. ή πάνω από το 15% σχεδόν του ΑΕΠ της. Τουλάχιστον 80-100 δισ. η Ιταλία και άλλα τόσα η Ισπανία, πάνω από 70 δισ. η Σουηδία. Και πάει λέγοντας.
ΗΠΑ: «Ελικόπτερο» προς τις εκλογές
Την ίδια στιγμή, οι Ηνωμένες Πολιτείες προκαλούν αίσθηση όχι μόνο με το ύψος του «πακέτου» που έχουν διαθέσει μέχρι στιγμής – 3 τρισ. δολάρια, τα οποία αντιστοιχούν στο 15% του ΑΕΠ τους – αλλά και με τον τρόπο που αυτό γίνεται. Όπως σημειώνουν αρκετοί αναλυτές, σε αντίθεση με την Ευρώπη που δίνει μεγαλύτερο βάρος στις επιχειρήσεις και τα επενδυτικά προγράμματα, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού μεγάλο μέρος πάει κατευθείαν στις τσέπες των πολιτών και μάλιστα της συντριπτικής τους πλειοψηφίας.
Πρόκειται, κυριολεκτικά, για χρήματα που «πέφτουν από το ελικόπτερο»: 1.200 δολάρια για κάθε ενήλικο με εισόδημα κάτω των 68.000 δολαρίων ετησίως και άλλα 500 δολάρια για κάθε ανήλικο παιδί. Κι αυτό, προφανώς, έχει άμεση σχέση με τις επερχόμενες εκλογές. Ο Τραμπ μοιράζει χρήμα για να ισοφαρίσει την ζημιά που του προκαλεί η συνολική εικόνα της οικονομίας και οι στρατιές των ανέργων, στις οποίες προστέθηκαν 40 εκατομμύρια μέσα στους τελευταίους δυόμιση μήνες – τους οποίους η κυβέρνηση αποζημιώνει με δωρεάν υγειονομική ασφάλιση ως το τέλος Ιουλίου και 600 δολάρια εβδομαδιαίως, επιπλέον του τακτικού επιδόματος που λαμβάνουν.
Ιαπωνία: 40% του ΑΕΠ
Η πιο εντυπωσιακή εικόνα έρχεται, όμως, από την Ιαπωνία. Με το νέο «πακέτο» που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός της, Σίνζο Άμπε, μόλις λίγες ώρες πριν τις ανακοινώσεις της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από τις Βρυξέλλες, το συνολικό ποσό υπολογίζεται ότι φτάνει ήδη στα 1,7 τρισ. ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι αντιστοιχεί περίπου στο 40% του ΑΕΠ της Χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και στη δική της περίπτωση η διάθεση των κονδυλίων: Παρά το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις ενισχύονται με περίπου μισό τρισ. ευρώ, κάθε πολίτης της χώρας λαμβάνει 800 ευρώ, ενώ βλέπει να αυξάνεται και το επίδομα παιδιών και η επιδότηση της μερικής απασχόλησης, ώστε να καλύπτονται σχεδόν πλήρως οι προηγούμενες αποδοχές.
Κίνα: Όχι υπέρμετρη ρευστότητα
Τέλος, όσον αφορά στην Κίνα, το καθεστώς της μοιάζει να ακολουθεί διαφορετικό δρόμο. Όχι μόνο σε σύγκριση με τις ανεπτυγμένες και παραδοσιακές καπιταλιστικές οικονομίες, αλλά και με τα όσα έπραξε το Πεκίνο στη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης που προηγήθηκε, όταν είχε διαθέσει ένα «πακέτο» που αντιστοιχούσε στο 13% του (τότε) ΑΕΠ της χώρας.
Σήμερα, αντιθέτως, όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός και ουσιαστικά νούμερο δύο στην ιεραρχία, Λι Κεκιάνγκ, «δεν πρόκειται να πλημμυρίσουμε την Κίνα με ρευστότητα». Έτσι, υπονοεί με σαφήνεια ότι δεν επιθυμεί να δει τη φούσκα του χρέους να μεγαλώνει και άλλο, όπως είναι βέβαιο ότι θα συμβεί στη Δύση, η οποία εκτιμά ότι θα βγει αποδυναμωμένη από αυτή τη διαδικασία.
Γι' αυτό, τα πακέτα στήριξης που έχουν εξαγγελθεί στην Κίνα είναι περιορισμένα, ενώ κατευθύνονται κυρίως στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που εξαρτώνται πολύ περισσότερο από την εσωτερική αγορά, καθώς και σε δημόσιες επενδύσεις που διασφαλίζουν τη συνέχιση της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και τη μη διατάραξη της «κοινωνικής ειρήνης».
Το σίγουρο, σε κάθε περίπτωση, είναι ότι θα χρειαστεί να περάσει καιρός, ενδεχομένως και χρόνια, μέχρις ότου διαπιστώσουμε πόσα χρήματα διατέθηκαν συνολικά (για την ώρα φαίνεται να αγγίζουν τα 10 τρισ. δολάρια), καθώς και ποια τακτική ήταν η καλύτερη και η πιο αποτελεσματική. Τουλάχιστον όσοι αντέξουν ως τότε...
