Του Γιάννη Μαντζίκου
Υπό κανονικές συνθήκες και βάσει των υποσχέσεων του ο Έβο Μοράλες ο πρόεδρος της Βολιβίας δεν έπρεπε να είναι υποψήφιος στις προεδρικές κάλπες που έκλεισαν πριν λίγες ώρες. Έχοντας όμως συμπληρώσει ήδη 13 χρόνια στην εξουσία και όντας ο παλαιότερος εν ενεργεία πρόεδρος της Λατινικής Αμερικής, ο Μοραλες φιλοδοξεί να παραμείνει στο αξίωμα του για ακόμα πέντε χρόνια.
Τα πρώτα αποτελέσματα αναμένεται να γίνουν γνωστά τα ξημερώματα (ώρα Ελλάδος) με τα σενάρια να είναι δύο: είτε ο σημερινός πρόεδρος θα κερδίσει μια δεύτερη θητεία εξαρχής, είτε θα υπάρξει δεύτερος γύρος στις 15 Δεκεμβρίου. Παρότι η αντιπολίτευση είναι διασπασμένη και ο κύριος αντίπαλος του Κάρλος Μέσα ενσαρκώνει την "παλια ελίτ", οι δημοσκοπήσεις με τελευταία αυτή του CiesMori δείχνουν ότι ο Μοραλες θα συγκεντρώνει γύρω στο 38% κάτι που σημαίνει ότι θα χρειαστεί δεύτερος γύρος.
Στο ενδεχόμενο αυτό και λόγω του εκλογικού συστήματος είναι πολύ πιθανό να χάσει και τον έλεγχο του Κογκρέσου, κάτι που αν συμβεί θα τον αναγκάσει να κυβερνά μέσω συμμαχιών (αν τελικά κόψει πρώτος το νήμα).
H Βολιβία αποτελούσε πάντοτε μια ειδική περίπτωση στην ευρύτερη περιοχή αφού, εν αντιθέσει με τους «συντρόφους σοσιαλιστές» σε Βενεζουέλα και Νικαράγουα που κατέστρεψαν το βιοτικό επίπεδο των πολιτών τους, η κυβέρνηση του Μοράλες κατάφερε να επιτύχει κάποια οικονομική σταθερότητα και μερική ανακούφιση της φτώχειας.
Mερίδιο βέβαια στην επιτυχία οφείλεται και στα μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου, δεύτερα μεγαλύτερα σε όλη τη Λατινική Αμερική. Από την άλλη, ο Μοράλες είναι πιστός στη συνταγή των "συντρόφων" της περιοχής : η διαφθορά δηλαδή οργιάζει, ενώ τα όποια επιτεύγματα του ήρθαν μέσω της κλασικής συνταγής που ακολουθούν οι κάθε λογής δικτάτορες. Δικαστήρια για τους αντιπάλους, έλλειψη κράτους δικαίου, παντελής άγνοια των ελέγχων και ισορροπιών που αρμόζουν σε μια κανονική δημοκρατία.
Το λόγου το αληθές δείχνει το γεγονός ότι ο Μοράλες θέλησε το 2016 με δημοψήφισμα (συνήθη πρακτική σε λαϊκιστικά καθεστώτα) να αλλάξει το Σύνταγμα του 2009 που επέτρεπε μόνο δύο θητείες για τον πρόεδρο της χώρας. Όμως οι βολιβιανοί του απάντησαν με ένα μεγαλοπρεπές «Όχι» κι αυτός αμέσως στράφηκε στο Συνταγματικό Δικαστήριο (τους δικαστές του οποίου διόρισε προσωπικά) για να αλλάξει τα αποτελέσματα. Και τα κατάφερε: υποστηρίζοντας ότι το δικαίωμα του εκλέγεσθαι είναι γενικά και αόριστα «ένα θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα», οι δικαστές κήρυξαν άκυρο το δημοψήφισμα αγνοώντας τους 2.682.517 Βολιβιανούς που είχαν ψηφίσει για να διατηρήσουν τους περιορισμούς του συντάγματός τους, και ο Μοράλες ανακοίνωσε ότι τον προσεχή Οκτώβριο θα είναι και πάλι υποψήφιος.
Οι αντιδράσεις υπήρξαν πολλές από πολλά «κινήματα» που μέχρι τότε στήριζαν τον ιθαγενή Μοράλες, με πρώτο αυτό της κοινότητας Αιμάρα κοντά στην πρωτεύουσα Λα Πας.
Μέσα σε όλα αυτά οι οικονομικοί αναλυτές είναι απαισιόδοξοι για το κατά πόσο θα καταφέρει ο Μοράλες να διατηρήσει τη "μαγεία" του παρελθόντος. Από το 2006 και μετά δεν έχουν βρεθεί νέα κοιτάσματα αερίου, ενώ οι αγοραστές στρέφονται προς άλλες αγορές. Την ίδια ώρα που το δημόσιο χρέος τα ελλείμματα αυξάνονται, τα νομίσματα αποθέματα μειώνονται δημιουργώντας αμηχανία στον Μοράλες για το πώς θα μπορέσει να διαχειριστεί μια ενδεχόμενη κοινωνική έκρηξη.
