Του Γιώργου Παυλόπουλου
Τα πράγματα εξελίσσονται όπως ήταν αναμενόμενο: Οι «27» έδωσαν στην Τερέζα Μέι την καταρχήν «τεχνική συμφωνία» που επιθυμούσε για το Brexit, στη συνέχεια η ίδια έπεισε την πλειοψηφία της κυβέρνησής της να την εγκρίνει και τώρα, αν δεν μεσολαβήσει κάποια μεγάλη έκπληξη (όπως ένα ισπανικό βέτο για το Γιβραλτάρ), θα δώσει τα χέρια με τους εταίρους της, στη σεμνή και σύντομη τελετή της Κυριακής. Κι αυτοί, αμέσως μετά, θα... νίψουν τας χείρας τους για ό,τι κι αν επακολουθήσει στην απέναντι πλευρά της Μάγχης.
Αυτή η υπογραφή, άλλωστε, ίσως αποδειχθεί το τελευταίο... γεύμα της Μέι προτού οδηγηθεί στην ηλεκτρική καρέκλα του κοινοβουλίου της χώρας της, κάτι που αναμένεται να συμβεί κάποια στιγμή στις αρχές Δεκεμβρίου. Εκεί, οι αντίπαλοί της, εντός και εκτός Τόρις, θα συγκεντρωθούν για να δουν από κοντά (αν όχι να απολαύσουν...) την πολιτική εκτέλεση μιας πρωθυπουργού η οποία αρνήθηκε να κάνει πίσω ακόμη και όταν διαπίστωσε ότι οδηγεί το στράτευμά της σε βέβαιη συντριβή -είτε προσδοκώντας σε ένα θαύμα είτε έχοντας πάρει την απόφαση να πέσει όρθια στο πεδίο της μάχη, με την ελπίδα της μετέπειτα αναγνώρισης του ηρωισμού της και -γιατί όχι;- του δίκιου της.
Σε κάθε περίπτωση (και πάλι με την επιφύλαξη μιας ανατροπής της τελευταίας στιγμής...), τα νούμερα στη Βουλή δεν βγαίνουν με τίποτα για την Μέι, το κόμμα της οποίας ούτως ή άλλως διαθέτει μόνο 315 σε σύνολο 650 βουλευτών. Ήδη, μάλιστα, δεκάδες Συντηρητικοί, ακόμη κι αν τελικώς δεν καταφέρουν να καταθέσουν πρόταση μομφής σε βάρος της, είναι βέβαιο ότι θα καταψηφίσουν τη συμφωνία, ενώ κάτι ανάλογο ισχύει και με τους 10 εκπροσώπους του βορειοϊρλανδέζικου DUP, που μέχρι σήμερα στήριζε την κυβέρνηση και της διασφάλιζε την πλειοψηφία.
Ίδια είναι η στάση που τηρούν και τα τρία μεγαλύτερα κόμματα της αντιπολίτευσης -οι Εργατικοί, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες και οι Σκοτσέζοι εθνικιστές του SNP- έστω κι αν η Μέι και οι συνεργάτες της αφήνουν διαρρεύσει ότι αρκετοί από τους βουλευτές τους τελικώς θα τη στηρίξουν, φοβούμενοι ένα «άτακτο» Brexit. Όσο για τις ψήφους του (επίσης βορειοϊρλανδέζικου) Σιν Φέιν και κάποιων ανεξάρτητων, που έχουν αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να στηρίξουν το σχέδιό της, είναι πολύ λίγοι για να καλύψουν τις απώλειες.
Τι θα συμβεί, λοιπόν, στη συνέχεια; Τα βασικά σενάρια είναι τρία.
- «Άτακτο» Brexit, χωρίς συμφωνία. Πρόκειται για μια εξέλιξη την οποία ο επιχειρηματικός κόσμος και η κεντρική τράπεζα της Βρετανίας έχουν χαρακτηρίσει ως εφιάλτη, ενώ τις συνέπειές της φοβούνται (όσες διαβεβαιώσεις και αν δίνουν δημοσίως...) τόσο το Λονδίνο όσο και οι Βρυξέλλες. Έτσι, το πιθανότερο είναι πως όλες οι πλευρές θα κάνουν ό,τι μπορούν για να το αποφύγουν -έστω κι αν παράλληλα θελήσουν να δείξουν ότι δεν υποχωρούν από τις βασικές τους θέσεις.
- Παραίτηση Μέι και νέα κυβέρνηση. Είναι προφανές ότι εφόσον το σχέδιο καταψηφιστεί, με δεδομένο ότι η Τερέζα Μέι έχει δηλώσει ότι δεν υπάρχει εναλλακτικό και οι Βρυξέλλες έχουν διαμηνύσει ότι δεν προτίθενται να επαναδιαπραγματευτούν, η παραίτηση της ίδιας φαντάζει μονόδρομος. Η προσπάθεια συγκρότησης νέας κυβέρνησης με επικεφαλής άλλο στέλεχος των Τόρις, πιθανότατα από τις τάξεις των σκληροπυρηνικών, δεν αποκλείεται. Ωστόσο, κανείς δεν φαίνεται ικανός για την ώρα να κερδίσει ψήφο εμπιστοσύνης από την παρούσα Βουλή, ενώ ακόμη κι αν το καταφέρει δεν είναι σίγουρο πως θα είναι ευπρόσδεκτος ή ευπρόσδεκτη από τους «27».
- Νέες εκλογές ή δημοψήφισμα. Το πιο λογικό είναι, μπροστά σε ένα τέτοιο αδιέξοδο και με τον χρόνο να πιέζει ασφυκτικά ενόψει της 29ης Μαρτίου 2019 (επίσημη ημερομηνία εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ), να ζητηθεί η νωπή λαϊκή εντολή για τα επόμενα βήματα. Οι Εργατικοί και ο ηγέτης τους ζητούν εκλογές και επαναδιαπραγμάτευση με την ΕΕ σε άλλη βάση, χωρίς να αποκλείουν το δημοψήφισμα, το περιεχόμενο του οποίου όμως δεν διευκρινίζουν. Πάντως, ακόμη και εκλογές να γίνουν θα έχουν πρακτικά τον χαρακτήρα δημοψηφίσματος με το ίδιο ερώτημα που τέθηκε στις 23 Ιουνίου 2016: Μέσα ή έξω από την ΕΕ. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον στηθούν κάλπες, δεν αποκλείεται οι «27» να δώσουν παράταση χρόνου στο Λονδίνο για να ξεκαθαρίσει τη θέση του.
Φυσικά, τίποτα δεν αποκλείει να συμβεί τελικώς κάτι διαφορετικό ή ενδιάμεσο από τα παραπάνω. Το σίγουρο, όμως, είναι ότι με βάση την εικόνα που υπάρχει σήμερα, το Brexit είναι στον αέρα και η Μέι είναι μια πολιτική... μελλοθάνατη.
Και κάτι ακόμη: Στην (πιθανή, πλέον) περίπτωση που ακυρωθεί το Brexit και το Ηνωμένο Βασίλειο παραμείνει στην ΕΕ, θα είναι λαβωμένο και θα υποχρεωθεί να δεχθεί χωρίς πολλά παζάρια τους όρους των Βρυξελλών, κάτι που σημαίνει ότι μελλοντικά θα πάψει να απολαμβάνει ιδιαίτερης αντιμετώπισης. Όσο για το (λιγότερο πιθανό) σενάριο της έγκρισης του σχεδίου της Μέι και της εξόδου από την ΕΕ με βάση την υπάρχουσα συμφωνία, στη συνέχεια και πολύ σύντομα θα αρχίσουν να ηχούν τα τύμπανα της διάλυσης -με τους Σκοτσέζους να είναι οι πρώτοι που ετοιμάζονται να τα χτυπήσουν και τους Βορειοιρλανδούς να ακολουθούν...
Dominic Lipinski/PA via AP
