Δύσκολη είναι η διαπραγμάτευση στη Σύνοδο Κορυφής για το ενεργειακό με τις χώρες να εμφανίζονται διχασμένες. Από τη μία εκείνες του νότου συνασπίζονται, βρίσκοντας απέναντί τους χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία που δεν βλέπουν τόσο μεγάλο πρόβλημα. Σύμφωνα με το προσχέδιο συμπερασμάτων, αναμένεται να ζητηθεί από τα κράτη μέλη να προχωρήσουν (όσοι δεν το έχουν κάνει ήδη) με τις βραχυπρόθεσμες λύσεις ανακούφισης των καταναλωτών.
Όπως αναφέρουν πληροφορίες, μια γρήγορη απάντηση μπορεί να είναι η μείωση των φόρων και των εισφορών, που περιλαμβάνεται στην εργαλειοθήκη της Κομισιόν. Δεν αποκλείεται, εν τω μεταξύ, οι ηγέτες να πετάξουν το μπαλάκι στο έκτακτο συμβούλιο των υπουργών ενέργειας στις 26 Οκτωβρίου.
Τα μέτρα της «εργαλειοθήκης»
Οι συζητήσεις των αρχηγών στις Βρυξέλλες γίνονται με βάση την «εργαλειοθήκη» βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρων που παρουσίασε η Επιτροπή την περασμένη εβδομάδα.
Αυτά περιλαμβάνουν την έκτακτη εισοδηματική ενίσχυση για τα νοικοκυριά και κρατική βοήθεια για τις επιχειρήσεις, καθώς και στοχευμένες φορολογικές μειώσεις, οι οποίες έχουν ήδη εφαρμοστεί σε έξι χώρες – Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Σλοβενία και Ισπανία.
Οι ηγέτες θα ζητήσουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ «να εξετάσουν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα που θα εξασφαλίσουν ενέργεια σε τιμή προσιτή για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις», υποστηρίζοντας παράλληλα τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα.
Θα καλέσουν επίσης την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων «να επιταχύνει τις επενδύσεις στην ενεργειακή μετάβαση», ως τρόπο ανακούφισης της πίεσης στις τιμές της ενέργειας.
Χωρίς συμπεράσματα
Ωστόσο, οι ηγέτες της ΕΕ δεν θα υιοθετήσουν «συμπεράσματα» για το θέμα σε αυτό το στάδιο, παρά μόνο θα παροτρύνουν την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να «αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο αυτή την εργαλειοθήκη» για να προσφέρουν βραχυπρόθεσμη ανακούφιση στους καταναλωτές.
«Η εργαλειοθήκη που παρουσιάζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής για την αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών της ενέργειας περιέχει χρήσιμα μέτρα τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα», αναφέρεται στο σχέδιο δήλωσης της συνόδου κορυφής.
Οι λεπτομερείς συζητήσεις θα αφεθούν στους υπουργούς Ενέργειας, οι οποίοι θα συναντηθούν στο Λουξεμβούργο την Τρίτη για την έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ενέργειας.
Όπως δήλωσε πηγή της ΕΕ στη EURACTIV, οι ηγέτες θα μεταβιβάσουν την «καυτή πατάτα» στους υπουργούς.
Δεν θα λείψουν τα θέματα συζήτησης όταν συναντηθούν οι υπουργοί την επόμενη εβδομάδα. Παρόλο που οι χώρες της ΕΕ έχουν διαφορετικά ενεργειακά μείγματα, όλες βλέπουν τις τιμές να αυξάνονται.
Πολύ «διχαστικό» ζήτημα
Πρόκειται για «πολύ διχαστικό» θέμα, δήλωσε η πηγή της ΕΕ. «Όλο αυτό το θέμα της ενέργειας είναι μια πολύ περίπλοκη κατάσταση, επειδή τα διάφορα κράτη μέλη έχουν διαφορετικά ενεργειακά μείγματα, κάποιοι έχουν φυσικό αέριο, πυρηνική ενέργεια, άνθρακα και κάποιοι είναι πιο βιώσιμοι», εξήγησε η πηγή.
«Έτσι, υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, ανάλογα με το είδος του δικτύου και της διασύνδεσης που διαθέτουν», πρόσθεσε.
Ενόψει της συνόδου κορυφής, η Πολωνία και η Ουγγαρία κατηγόρησαν τις ευρωπαϊκές πολιτικές για το κλίμα για την άνοδο των τιμών της ενέργειας και κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναστείλει την αγορά άνθρακα της ΕΕ, το σύστημα εμπορίας εκπομπών (ETS).
Ο Βίκτορ Όρμπαν, πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, προχώρησε ακόμη περισσότερο χαρακτηρίζοντας το ΕΤS «χαζή» πολιτική.
«Το σύστημα ETS πρέπει να ακυρωθεί ή να ανασταλεί. Η τιμή θα ανεβαίνει κάθε μέρα αν δεν αποσυρθεί αυτό το χαζό σχέδιο», δήλωσε.
Ωστόσο, άλλες χώρες της ΕΕ αναμένεται να απορρίψουν αυτές τις εκκλήσεις, με πολλές από αυτές να τονίζουν ότι η Πράσινη Συμφωνία είναι η μακροπρόθεσμη λύση στην τρέχουσα κρίση.
Πράσινες πολιτικές και... Πούτιν
«Η αύξηση των τιμών της ενέργειας δείχνει την ανάγκη να είμαστε πιο ανεξάρτητοι όσον αφορά την ενέργεια και ότι οι επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι το κλειδί για την επίτευξη αυτού του στόχου, ώστε να μπορέσουμε να μειώσουμε τις τιμές και να έχουμε επίσης περισσότερες επενδύσεις σε αυτούς τους τομείς», δήλωσε πηγή της ΕΕ.
Καθώς πλησιάζει η σύνοδος κορυφής για το κλίμα COP26, οι χώρες της ΕΕ επιθυμούν επίσης να επιδείξουν ένα ενιαίο μέτωπο όσον αφορά τις πράσινες πολιτικές, ιδίως καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση πιέζει άλλες χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία να αυξήσουν τις φιλοδοξίες τους.
Η Ρωσία μπορεί επίσης να μπει στη συζήτηση μεταξύ των ηγετών της ΕΕ. Η χώρα είναι ένας από τους κύριους προμηθευτές φυσικού αερίου της Ευρώπης και ορισμένοι διερωτώνται αν θα μπορούσε να κάνει περισσότερα για να ανακουφίσει τους αγώνες της Ευρώπης.
«Ορισμένοι λένε ότι η Ρωσία βρίσκεται και αυτή στην πηγή του προβλήματος. Άλλοι λένε ότι η Ρωσία δεν ήταν η αιτία του», δήλωσε πηγή της ΕΕ.
«Άλλοι λένε ότι η Ρωσία δεν έχει βοηθήσει στην επίλυση της κρίσης, αλλά είδατε τι έχει πει ο Βλαντιμίρ Πούτιν και επίσης νομίζω ότι ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου ανέφερε ότι η Ρωσία θα ήταν πρόθυμη ή έτοιμη να βοηθήσει αν της ζητηθεί. Υποθέτω ότι αυτό θα αποτελέσει μέρος της συζήτησης», πρόσθεσε η πηγή.