Του Γιάννη Μαντζίκου
Η επίσκεψη του Τζον Μπόλτον του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας του προέδρου στην Τουρκία και το Ισραήλ αυτό το Σαββατοκύριακο λειτουργεί ως «προάγγελος» της αυτής του Υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο στην περιοχή την ερχόμενη εβδομάδα. Οι δυο άνδρες έχουν να αντιμετωπίσουν την εντεινόμενη ανησυχία των συμμάχων των ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή και κυρίως του Ισραήλ, με αφορμή την ξαφνική απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ για αποχώρηση από την Συρία, την παραίτηση του Υπουργού Αμύνης Τζιμ Μάτις και την διαφαινόμενη μείωση των στρατευμάτων στο Αφγανιστάν.
Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι αφού από την άμεση αποχώρηση των στρατευμάτων, περάσαμε σε μια δήλωση περί «αργής απόσυρσης» και στην συνέχεια στην παραδοχή Τραμπ ότι δεν υπάρχει καν χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της απόφασης.
Εξάλλου, την περασμένη Τετάρτη ο Τραμπ χαρακτήρισε τη Συρία μια χώρα στην οποία κυριαρχούν «η άμμος και ο θάνατος» και δήλωσε ενώπιον των υπουργών του ότι οι ιρανικές δυνάμεις στη Συρία «μπορούν να κάνουν ότι θέλουν εκεί». Μια μέρα αργότερα, ο Μπόλτον συζήτησε τα σχέδια του προέδρου με τον υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, τον Υπουργό Αμύνης Πάτρικ Σάναχαν και τον στρατηγό Τζόζεφ Ντάνφορθ διοικήτη των ενόπλων δυνάμεων ο οποίος φέρεται βαθιά δυσαρεστημένος με τον Τραμπ.
Οι δυο αξιωματούχοι που θα ταξιδέψουν στην περιοχή είναι εκτεθειμένοι απέναντι στο Ισράηλ αφού ο μεν Μπόλτον δήλωνε τον περασμένο Σεπτέμβριο ότι δεν υπήρχε περίπτωση να αποχωρήσουν οι ΗΠΑ από την Συρία, ο δε Πόμπεο είναι ο βασικός αρχιτέκτονας της αποχώρησης των ΗΠΑ από την συμφωνία με το Ιράν. Η πίεση άλλωστε που ασκήθηκε από το Ισραήλ στους Αμερικανούς αξιωματούχους ήταν ασφυκτική με αποκορύφωμα την περασμένη Τρίτη όπου Νετανιάχου και Πόμπεο συναντήθηκαν στην Βραζιλία με αφορμή την ορκωμοσία του Ζαίρ Μπολσονάρου. Τις προηγούμενες μέρες θέση κατά της αμερικανικής αποχώρησης από την Συρία είχε πάρει και το πανίσχυρο Εβραϊκό Λόμπι των ΗΠΑ. Ο πρόεδρος της American Jewish Committee (AJC), Ντέιβιντ Χάρις, εκτίμησε ότι ο Ερντογάν θα εξαπατήσει τον Τράμπ, ενώ η AIPAC (American Public Affairs Committee) εξέφρασε, με ανακοίνωση, τις ισχυρές τις επιφυλάξεις για την αποχώρηση από την Συρία.
Το δεύτερο θέμα το οποίο θέλουν να διασφαλίσουν οι δυο άνδρες είναι η τύχη των Κούρδων. Ο ίδιος ο Πόμπεο σε δηλώσεις του τις προάλλες είπε «Θέλουμε να διασφαλίσουμε, ότι οι Τούρκοι δεν θα σφάξουν τους Κούρδους». Η διαβεβαίωση Πόμπεο προφανώς αντικατοπτρίζει τις απόψεις των Αμερικανών στρατηγών οι οποίοι τόνισαν στον Αμερικανό πρόεδρο ότι «το άδειασμα» των Κούρδων θα αποτελεί δείγμα αναξιοπιστίας των ΗΠΑ στην περιοχή.
Η χώρα που δεν βρίσκεται στο δρομολόγιο του Μπόλτον ή του Πομπέο είναι το Αφγανιστάν του οποίου η κυβέρνηση έμεινε εμβρόντητη ακούγοντας τον Τραμπ να λέει την περασμένη Τετάρτη ότι οι Μουτζαχεντίν που πολέμησαν ενάντια στην εισβολή της Σοβιετικής Ένωσης το 1979 ήταν «τρομοκράτες».
Μένει λοιπόν να δούμε αν οι δυο έμπειροι αξιωματούχοι θα καταφέρουν να περιορίσουν το πρόβλημα που δημιούργησε ο πρόεδρος τους.