Του Γιώργου Παυλόπουλου
Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι η ηγεσία και το στελεχικό δυναμικό του SPD διέπονται από μία τάση πολιτικού... σαδομαζοχισμού. Ειδάλλως, δεν θα μπορούσαν να εξηγηθούν εύκολα τα όσα συνέβησαν τον Ιανουάριο του 2018, στο έκτακτο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στη Βόννη για να εγκρίνει το πέρασμα στην τελική φάση των διαπραγματεύσεων με τους Χριστιανοδημοκράτες για τον σχηματισμό μίας ακόμη κυβέρνησης συνασπισμού.
Στην ανακοίνωση του αποτελέσματος της σχετικής ψηφοφορίας – 56% υπέρ – το χειροκρότημα κάθε άλλο παρά θερμό ήταν, ενώ στη διάρκεια των ομιλιών, ο τότε ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών και βασικός υποστηρικτής της πρότασης για συνεργασία, Μάρτιν Σουλτς, είχε αντιμετωπιστεί με εμφανή ειρωνεία από μεγάλο τμήμα των 642 αντιπροσώπων. Αντιθέτως, ο ηγέτης της νεολαίας του κόμματος, των γνωστών και ως Jusos, όπως και πολλοί άλλοι που υποστήριξαν ότι μια τέτοια κίνηση θα αποδεικνυόταν καταστροφική, κυριολεκτικά αποθεώθηκαν.
Αισθάνομαι ότι είμαστε εγκλωβισμένοι σε ένα ατελείωτο φαύλο κύκλο συμμαχίας με την Μέρκελ, με το επιχείρημα «δεν θέλουμε, αλλά πρέπει», είπε τότε στην ομιλία του ο Κέβιν Κίνερτ, για να απαντήσει σε όσους κατηγορούσαν τον ίδιο και τη νεολαία ότι επιχειρούν «την εξέγερση των νάνων»: «Ας είμαστε σήμερα νάνοι, έτσι ώστε μία ημέρα να μπορέσουμε να ξαναγίνουμε γίγαντες».
Μπορεί να σώσει την παρτίδα;
Η αλήθεια, βεβαίως, είναι ότι εάν το SPD δεν κάνει κάτι για να ανακόψει τον κατήφορο και να αντιστρέψει την πορεία του, πολύ σύντομα θα τεθεί επί τάπητος το θέμα της επιβίωσής του – με την αντίθεση ανάμεσα σε γίγαντα και νάνο να μην έχει καμία απολύτως σημασία. Διότι η αλήθεια είναι ότι δυσκολεύεται κανείς πάρα πολύ να βρει στοιχεία διαφορετικότητας με τους δύο άλλους κυβερνητικούς εταίρους του και την καγκελάριο.
Το 15,50% των ευρωεκλογών και τα ακόμη πιο χαμηλά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις που ακολούθησαν ήρθαν απλώς να επιβεβαιώσουν τη βαθιά κρίση. Η δε παραίτηση από την προεδρία της Αντρέα Νάλες – η οποία επίσης είχε στηρίξει το 2018 την ανανέωση της συμμαχίας με την Μέρκελ, προσπαθώντας μάλιστα να τη διανθίσει με λίγη... κόκκινη και ροζ τρούφα – να αποτελεί απλώς το κερασάκι στην τούρτα.
Μπορεί, όμως, να αντιστραφεί η πορεία ή ο ασθενής είναι ήδη κλινικά νεκρός; Ένα συμπέρασμα σαν το τελευταίο ασφαλώς θα ήταν πολύ πρόχειρο για ένα κόμμα με την ιστορία και την πορεία του SPD, το οποίο έχει βαθιές ρίζες και στα ισχυρά γερμανικά συνδικάτα και στον κρατικό μηχανισμό, τόσο σε ομοσπονδιακό επίπεδο όσο και σε πολλά κρατίδια, αλλά και στους επιχειρηματικούς κύκλους. Το σίγουρο, όμως, είναι ότι για να βγει από την εντατική, θα πρέπει να υποστεί ένα μεγάλο σοκ – το οποίο προφανώς και δεν θα συμβεί με την παραμονή στην νυν κυβέρνηση, ωσάν να μην έχει συμβεί τίποτα.
Αρκετοί αναμένουν ότι η επιλογή της ή του προσωρινού διαδόχου της Νάλες τα επόμενα 24ωρα θα σηματοδοτήσει την κατεύθυνση προς την οποία θα τραβήξει από εδώ και στο εξής το καράβι του SPD. Αυτό ακριβώς έχει σημάνει συναγερμό και στις τάξεις της καγκελαρίας, καθώς ο φόβος να επιχειρήσει το συγκυβερνών κόμμα την επανάστασή του είναι υπαρκτός.
Τρία (συν ένα) εναλλακτικά σενάρια
Έτσι, έστω κι αν δεν γίνεται λόγος επισήμως ή δημοσίως, το επιτελείο της Μέρκελ και των Χριστιανοδημοκρατών έχει αρχίσει να επεξεργάζεται τα εναλλακτικά σενάρια τα οποία, στην περίπτωση που το SPD επιλέξει την αποχώρηση (αν και δεν αποκλείεται να προτιμήσει να «θυσιαστεί» για μια ακόμη φορά, για το καλό της Γερμανίας), είναι τρία: Είτε ο σχηματισμός κυβέρνησης μειοψηφίας από CDU και CSU είτε η αναζήτηση άλλων συμμάχων στην κατεύθυνση των Πρασίνων και των Φιλελευθέρων – με τους οποίου υπήρξε διαπραγμάτευση και μετά τις εκλογές του 2017, χωρίς επιτυχία – είτε, τέλος, η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.
Προφανώς, πάντως, οι πολιτικές εξελίξεις στο Βερολίνο θα έχουν αντανάκλαση και στην Ευρώπη, όπου το τοπίο παραμένει θολό μετά τις ευρωεκλογές. Για παράδειγμα, ένα ρήγμα ανάμεσα στην Μέρκελ και τους νυν εταίρους της θα καταστήσει ακόμη πιο δύσκολη την (απολύτως αναγκαία) συναίνεσή τους για την εκλογή του Μάνφρεντ Βέμπερ στην προεδρία της Κομισιόν. Αντιστοίχως, η προσέγγιση με Φιλελεύθερους και Πράσινους σε εθνικό επίπεδο θα σηματοδοτήσει βήματα προς την ίδια κατεύθυνση και στις Βρυξέλλες.
Λεπτές και δύσκολες οι ισορροπίες...
