Καθώς στα Σκόπια, στο Kοινοβούλιο, διεξάγεται σήμερα και αύριο η συζήτηση επί των προγραμματικών προτάσεων της νέας κυβέρνησης, η οποία αναμένεται να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης τα μεσάνυχτα της Κυριακής, η γειτονική χώρα ζει άλλη μια πολιτική κρίση. Αιτία, οι αποκαλυπτικές δηλώσεις του πρώην υπουργού των Εξωτερικών Νικολά Ντιμιτρόφ, που έμεινε εκτός κυβερνητικού σχήματος.
Ο Ντιμιτρόφ, που στην τελευταία κυβέρνηση υπηρετούσε ως αντιπρόεδρος (αρμόδιος για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις) του παραιτηθέντος στις 22 Δεκεμβρίου Ζόραν Ζάεφ, κατήγγειλε σε συνέντευξη Τύπου, στις 12 Ιανουαρίου, ότι ο αποκλεισμός του οφείλεται στις διαφωνίες του σχετικά με την στάση που πρέπει να τηρηθεί στην διένεξη με την Βουλγαρία. Οι δηλώσεις του έπεσαν σαν βόμβα!
Και μάλιστα επέμεινε, παρά το γεγονός ότι στο διάγγελμα παραίτησής του, ο Ζόραν Ζάεφ έκανε ειδική αναφορά στις αποφάσεις που έλαβε μαζί με τον Ντιμιτρόφ, οι οποίες, όπως είπε, «επέτρεψαν στους Μακεδόνες και τη μακεδονική γλώσσα να επιβεβαιωθούν από όλο τον κόσμο και τη φορά αυτή και από τη γείτονα και φίλη μας, Ελλάδα»!
Χωρίς καμιά περιστροφή, ο Ντιμιτρόφ δήλωσε πως έδωσε μάχη υπέρ των εθνικών θέσεων της χώρας του στην διαμάχη με την Βουλγαρία, η οποία δεν φαίνεται να κοπάζει παρά την ανάληψη της εξουσίας από νέα κυβέρνηση στη Σόφια και την επικείμενη επίσκεψη στα Σκόπια, την προσεχή Τρίτη, του νέου Βούλγαρου πρωθυπουργού, Κίριλ Πέτκοφ.
Σύμφωνα με τον Ντιμιτρόφ, ο ίδιος είχε καταστήσει σαφές ότι «ορισμένα ζητήματα δεν μπορούσαν να γίνουν δεκτά από εμένα». Όπως είπε, σε αντάλλαγμα της σιωπής του, του προσφέρθηκε η θέση του πρέσβη στις ΗΠΑ, κάτι το οποίο απέρριψε.
Ο πιο επικίνδυνος… ιός!
Ιδιαίτερα ενοχλημένος από το γεγονός ότι στην Βουλγαρία τον αποκαλούν «ιό πιο επικίνδυνο ακόμη και από τον κορoνοϊό», δηλώνει τώρα πως θα ιδιωτεύσει, ώστε να αγωνιστεί με όλες τις δυνάμεις του κατά μιας κακής λύσης με την Βουλγαρία «και για να υποστηρίξω την αξιοπρέπεια της χώρας μου».
Ως γνωστόν, η Βουλγαρία, με επικεφαλής τον πρόεδρο Ράντεφ, δεν αποδέχεται ύπαρξη «μακεδονικής» ταυτότητας και «μακεδονικής» γλώσσας, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για βουλγαρική διάλεκτο, ενώ διεκδικεί τους «εθνικούς ήρωες» όπως ο Γκότσε Ντέλτσεφ, επιμένοντας πως ήταν βουλγαρικής καταγωγής. Και επομένως ασκεί βέτο στην ΕΕ όσον αφορά στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της χώρας.
Οι συζητήσεις με την Βουλγαρία έχουν φθάσει σε αδιέξοδο, με αποτέλεσμα ο ίδιος ο Γάλλος πρέσβης, που παρουσίασε στα Σκόπια τις προτεραιότητες της γαλλικής προεδρίας, να μην αφήσει καμιά χαραμάδα ελπίδας για προώθηση της διαδικασίας.
Επιπλέον, ο Ντιμιτρόφ υποστηρίζει πως δεν έχει καμιά εμπιστοσύνη στον προερχόμενο από το αλβανικό κόμμα DUI, νέο υπουργό των Εξωτερικών Μπουγιάρ Οσμάνι όσον αφορά στον νέο κύκλο συζητήσεων με την Βουλγαρία.
«Ναι, δεν εμπιστεύομαι τον Οσμάνι για το θέμα με τη Βουλγαρία. Έχω την αίσθηση ότι δρομολογείται μία "επιτυχία" με οποιοδήποτε τίμημα, η οποία είναι επικίνδυνη και αντιπαραγωγική. Ελπίζω να κάνω λάθος, αλλά έτσι νιώθω», δήλωσε.
Πρόσθεσε μάλιστα πως ούτε με τον ειδικό εκπρόσωπο της κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις με την Βουλγαρία Βλάντο Μπουτσκοφκσι – ο οποίος επίσης απηλλάγη από τα καθήκοντά του – συμφωνούσε.
Τις αιτιάσεις του Ντιμιτρόφ απορρίπτει βέβαια ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αρτάν Γκρούμπι, επίσης προερχόμενος από το αλβανικό κόμμα, υποστηρίζοντας πως ο Οσμάνι «προστατεύει την μακεδονική εθνική ταυτότητα».
Κυβέρνηση ισορροπιών
Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι ενώ οι υπουργοί του DUI παρέμειναν αμετακίνητοι στις θέσεις τους (Εξωτερικών, Οικονομικών, Οικονομίας, Περιβάλλοντος) στη νέα υπό τον Ντίμιταρ Κοβάτσεφσκι κυβέρνηση, από την πλευρά του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος απουσιάζουν μερικά από τα πιο σημαντικά κυβερνητικά στελέχη και πιστοί συνεργάτες του Ζάεφ, όπως η πρώην υπουργός Άμυνας Ραντμίλα Σεκέρινσκα και ο πρώην υπουργός Υγείας Βένκο Φίλιπτσε.
Η νέα κυβέρνηση αριθμεί 22 μέλη, με τους Σοσιαλδημοκράτες να κρατούν 12 υπουργεία, το DUI έξι και το επίσης αλβανικό κόμμα «Εναλλακτική» τέσσερα. Με την συμμετοχή και άλλων μικρών κομμάτων, η κυβερνητική πλειοψηφία αριθμεί 64 βουλευτές, επί συνόλου 120.
Ωστόσο, πέντε κόμματα (VMRO, Δημοκρατική Ένωση, Τουρκικό Δημοκρατικό Κόμμα, DOM και LDP) θέτουν ως όρο την ψήφιση νέου εκλογικού νόμου ως τις 15 Απριλίου προκειμένου να συνεχίσουν να στηρίζουν την κυβέρνηση.
Καρφιά από Ζάεφ
Όσο για την παλιά στενή σχέση μεταξύ Ζάεφ και Ντιμιτρόφ έχει πλέον διαρραγεί πλήρως. Σε ανακοίνωση του γραφείου του πρώην πρωθυπουργού η οργή δεν μπορούσε να κρυφτεί. Αναφερόταν συγκεκριμένα:
«Σε περίπτωση που ο Ντιμιτρόφ διαφωνεί με κάποια από τις θέσεις που διαμορφώσαμε από κοινού, τότε, σεβόμενος τον λαό, το σωστό θα ήταν να το πει ανοιχτά και να εξηγήσει το γιατί. Διαφορετικά δημιουργείται η εντύπωση ότι η μη συμμετοχή του στη μελλοντική κυβέρνηση είναι ο λόγος για τόσο ανακριβείς και εντυπωσιακές δημόσιες παραστάσεις, με σκοπό να δημιουργηθεί κλίμα δυσπιστίας εις βάρος της κυβέρνησης».
Αλλά ο Ντιμιτρόφ φαίνεται ότι παρά τις αρχικές προσπάθειές του να βρεθεί λύση - πραγματοποιώντας πολλά ταξίδια στη Σόφια - εγκατέλειψε την προσπάθεια, προφανώς πέφτοντας σε τείχος αδιαλλαξίας. Ο ίδιος λέει τώρα πως «πολλοί διεθνείς φίλοι» ήθελαν να τον δουν στη θέση του πρωθυπουργού μετά την παραίτηση Ζάεφ, αποτέλεσμα της βαριάς ήττας του κόμματος στις δημοτικές εκλογές.
Τώρα, ο άνθρωπος που έβαλε την υπογραφή του, στις 12 Ιουνίου του 2018, στην Συμφωνία των Πρεσπών, μαζί με τους Τσίπρα, Ζάεφ και Κοτζιά, κατηγορεί την κυβέρνηση πως είναι έτοιμη να υποχωρήσει στις βουλγαρικές πιέσεις.
Βέβαια, σ’ αυτό το περίεργο πολιτικό σκηνικό με τις πολλές ανατροπές, που κάθε τόσο στήνεται στην γειτονική χώρα, ο Ντιμιτρόφ, γιος του υψηλόβαθμου αξιωματούχου του VMRO Ντίμιταρ Ντιμιτρόφ, σφοδρού πολέμιου κάθε παραχώρησης, μεταπήδησε στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του Ζάεφ στη διάρκεια της «πολύχρωμης επανάστασης» του 2015-2016 και έφθασε σε ανώτατα αξιώματα.
Κόκκινες γραμμές
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός Κοβάτσεφσκι είπε πως ο Ντιμιτρόφ απλά είναι δυσαρεστημένος από τον αποκλεισμό του από την κυβέρνηση. Όπως είπε, «η μακεδονική γλώσσα και η μακεδονική ταυτότητα ούτε ήταν, ούτε είναι, ούτε θα είναι υπό συζήτηση. Οι πολίτες πρέπει να αισθάνονται ήσυχοι ότι η κυβέρνηση θα προστατεύσει πλήρως τα εθνικά συμφέροντα».
Απαντώντας μάλιστα στο ερώτημα γιατί ο Ντιμιτρόφ δεν παρέμεινε ως υπουργός ευρωπαϊκών υποθέσεων, είπε πως στα θέματα αυτά ο διάδοχός του Μάριτσιτς θα ανταποκριθεί καλύτερα στα καθήκοντά του!
Στο ίδιο μήκος κύματος και η νέα πρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Μπισέρα Κοσταντίνοφσκα Στοϊτσεφσκα, που δήλωσε:
«Οι κόκκινες γραμμές παραμένουν, η γλώσσα και η ταυτότητα δεν είναι προς συζήτηση. Είμαστε Μακεδόνες που μιλούν μακεδονικά. Με την Βουλγαρία έχουμε να συζητήσουμε άλλα θέματα, όπως οι υποδομές, ο πολιτισμός, η εκπαίδευση, η οικονομία. Πρέπει να απομακρύνουμε την αντίληψη ότι είμαστε εχθροί».
Φυσικά, δεν είναι έτσι τα πράγματα. Η νέα βουλγαρική κυβέρνηση δηλώνει μεν ότι επιθυμεί εποικοδομητικές συζητήσεις με τα Σκόπια στο πλαίσιο της καλής γειτονίας, αλλά από το βήμα της βουλγαρικής Βουλής, στις 7 Ιανουαρίου, ο πρωθυπουργός Πέτκοφ ξεκαθάρισε πως η θέση της χώρας του παραμένει αμετάβλητη. Μίλησε για τις πέντε κοινές επιτροπές που θα λειτουργήσουν, αλλά ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες: Μια από αυτές τις επιτροπές θα ασχοληθεί με την «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση». Η οποία προφανώς αφορά στα Σκόπια, αφού η Βουλγαρία είναι ήδη μέλος της ΕΕ.
Λίγες μέρες μετά, στις 10 Ιανουαρίου, ο Βούλγαρος Πρόεδρος Ρούμεν Ράντεφ, συγκαλούσε το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, προκειμένου ακριβώς να συζητηθούν τα ακανθώδη ζητήματα.
Την ίδια ώρα, η βουλγαρική αντιπολίτευση ξεκαθαρίζει πως αν υπάρξει οποιαδήποτε αλλαγή στάσης εκ μέρους της Σόφιας, θα ζητήσει δημοψήφισμα.
Ο ίδιος ο Πέτκοφ άλλωστε έχει δηλώσει στο «Πολίτικο» ότι δεν υπάρχει πολιτική δύναμη στη Βουλγαρία που θα υπέγραφε μια γρήγορη συμφωνία με την γείτονα.
Μέσα στην απόλυτη σιωπή
Όλα αυτά συμβαίνουν, βέβαια, μέσα στην απόλυτη σιωπή από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ.
Μοιάζει να έχουν περάσει αιώνες, για παράδειγμα, από τον Μάρτιο του 2019, όταν, στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ένας πανευτυχής Ντιμιτρόφ έλεγε παρουσία του Αλέξη Τσίπρα:
«Για να επιλύσεις ένα πρόβλημα ακατανόητο πρέπει να είσαι περισσότερο ξεροκέφαλος απ’ το ίδιο το πρόβλημα. Πρέπει να είσαι δημιουργικός και να έχεις μεγάλη υπομονή. Υπό τη ηγεσία του Αλέξη και του Ζόραν τα καταφέραμε. Σκεφτήκαμε μακροπρόθεσμα και τις ωφέλειες των λαών μας. Όχι την πολιτική νίκη της στιγμής. Σκεφτήκαμε τις επόμενες γενιές και όχι τις επόμενες εκλογές».
Αιώνες μοιάζουν να έχουν περάσει και από τον Ιούνιο του 2021, όταν ο κ. Κοτζιάς έλεγε σε συνέντευξή του στο ethnos.gr:
«Σε μια συζήτηση με τον Ντιμιτρόφ ένα βράδυ στο κέντρο Όπερα της Βιέννης που πήγαμε για φαΐ μετά έναν γύρο διαπραγμάτευσης. Διαπιστώσαμε από κοινού ότι είχαμε κοινούς εχθρούς που εκβιάζαν, απειλούσαν, με κάποιο τρόπο ήθελαν «να μας κατασφάξουν». Συμφωνήσαμε ότι οι δράσεις όλων αυτών μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι στο υπό διαπραγμάτευση θέμα υπάρχει ένα κοινό συμφέρον: να λύσουμε θετικά και για τις δύο χώρες τα προβλήματά μας. Είναι η στιγμή, το σημείο καμπής για την σχέση εμπιστοσύνης. Είδαμε τα δράματα που θέλουν να πραγματώσουν οι ακροδεξιοί. Και αντιληφθήκαμε ακόμα περισσότερο την ανάγκη να λύσουμε αυτό το πρόβλημα. Για να μη φτάσουμε στο μέλλον σε τέτοια δράματα που προανήγγειλε η ακροδεξιά».
Αν κρίνουμε από την κατάσταση με την Βουλγαρία, δεν ξέρουμε ποιο ακριβώς πρόβλημα λύθηκε…
* Η Σοφία Βούλτεψη είναι Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
