Στις σημερινές ενδιάμεσες εκλογές των ΗΠΑ διακυβεύεται το σύνολο των 435 εδρών της Βουλής των Αντιπροσώπων, όπου οι Δημοκρατικοί υπερέχουν κατά οκτώ έδρες, καθώς και το ένα τρίτο της Γερουσίας, όπου τα δύο κόμματα ισοψηφούν με 50-50, με την αντιπρόεδρο και τυπικά πρόεδρο της Γερουσίας, Κάμαλα Χάρις, να δίνει τον έλεγχο του σώματος στους Δημοκρατικούς.
Οι Ρεπουμπλικανοί επιδίωξαν να παρουσιάσουν τις ενδιάμεσες εκλογές ως δημοψήφισμα για την προεδρία Μπάιντεν. Η δημοτικότητα του προέδρου είναι χαμηλή, κοντά στο 40% στις δημοσκοπήσεις. Ο πληθωρισμός και ειδικά η αύξηση της τιμής της βενζίνης έπληξαν τα νοικοκυριά. Αξίζει να ληφθεί υπόψιν, ότι οι Αμερικανοί οδηγούν πολύ περισσότερο και με μεγαλύτερα αυτοκίνητα από ό,τι οι Ευρωπαίοι, οπότε είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι σε αυξήσεις της τιμής της βενζίνης.
Επιπλέον, πολλοί Αμερικανοί έχουν θορυβηθεί από την αύξηση της εγκληματικότητας και της λαθρομετανάστευσης. Στο θέμα της εγκληματικότητας που σημείωσε μεγάλη αύξηση το 2020 και 2021, η αριστερή πτέρυγα των Δημοκρατικών υιοθέτησε τη θέση μείωσης της χρηματοδότησης της αστυνομίας (defund the police) λόγω των περιστατικών όπου αστυνομικοί σκότωσαν μαύρους.
Παρότι ο Μπάιντεν εναντιώθηκε στη στάση αυτή, το κόμμα του θεωρείται αδύναμο στο θέμα της πάταξης της εγκληματικότητας. Επίσης, έχει επικρατήσει η πεποίθηση ότι επί Μπάιντεν χαλάρωσαν τα μέτρα ενάντια στη λαθρομετανάστευση.
Οι Δημοκρατικοί επιδίωξαν να παρουσιάσουν τις ενδιάμεσες εκλογές ως επιλογή μεταξύ του κόμματός τους και των Ρεπουμπλικανών που υποστήριξαν την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ να θεωρήσει ότι δεν υπάρχει συνταγματικό δικαίωμα των γυναικών στις αμβλώσεις, καθώς και την αμφισβήτηση από τον Ντόναλντ Τραμπ της προεδρικής εκλογής του 2020 που υπονομεύει την αξιοπιστία της αμερικανικής δημοκρατίας.
Και οι δύο πλευρές έδωσαν έμφαση μπαίνοντας στην τελική ευθεία στην κινητοποίηση της βάσης τους. Φανατίζοντας τους οπαδούς τους για να προσέλθουν στις κάλπες, τα δύο κόμματα αυξάνουν την πόλωση στην αμερικανική πολιτική με δυσμενείς συνέπειες για τη λειτουργία της.
Είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι Ρεπουμπλικανοί θα αποκτήσουν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων, τουλάχιστον σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις. Ο αγώνας για τον έλεγχο της Γερουσίας παρουσιάζει μεγαλύτερη αβεβαιότητα. Στις πολιτείες Τζόρτζια, Πενσυλβάνια, Νεβάντα και Αριζόνα η διαφορά των αντίπαλων υποψηφίων στις δημοσκοπήσεις βρίσκεται εντός των περιθωρίων του στατιστικού λάθους.
Το πιθανότερο πάντως είναι ότι οι Ρεπουμπλικανοί θα αποκτήσουν τον έλεγχο τουλάχιστον ενός από τα δύο σώματα του Κογκρέσου. Αυτό σημαίνει ότι νομοσχέδια θα περνούν μόνο με δικομματική συναίνεση, η οποία όμως γίνεται πιο δύσκολη όταν τα δύο κόμματα φανατίζουν τις βάσεις τους ενάντια στην αντίπαλη πλευρά αντί να επιδιώκουν εκλογικές νίκες απευθυνόμενα σε μετριοπαθείς ψηφοφόρους στο κέντρο της αμερικανικής πολιτικής.
*Ο Χαράλαμπος Παπασωτηρίου είναι Καθηγητής, Πρόεδρος ΕΣ, Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων
