Του Γιώργου Παυλόπουλου
Συνεχίζονται και σήμερα – ενδεχομένως και τις επόμενες ημέρες – οι πολιτικές δονήσεις στο Βερολίνο, σε συνέχεια του σεισμού ο οποίος συγκλόνισε την Τετάρτη τη Γερμανία, με επίκεντρο τη Θουριγγία. Το κρατίδιο δηλαδή στο οποίο, χωρίς κανείς να το περιμένει ή να το έχει προβλέψει δημοσίως, έγινε ξαφνικά γνωστό ότι είχε αποκτήσει πρωθυπουργό με τη στήριξη του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία.
Ήταν κάτι, άλλωστε, που συνέβαινε για πρώτη φορά, καθώς μέχρι σήμερα όλα τα υπόλοιπα κόμματα είχαν αποκλείσει κατηγορηματικά κάθε συνεργασία με την AfD και είχαν τηρήσει ευλαβικά (τουλάχιστον επισήμως) τη δέσμευσή τους. Ξύπνησε δε δυσάρεστες μνήμες από το παρελθόν, καθώς η Θουριγγία ήταν το πρώτο κρατίδιο που, πριν από 90 χρόνια, άνοιξε τον δρόμο στους εθνικοσοσιαλιστές του Χίτλερ (NSDAP) για να συμμετέχουν σε κυβέρνηση...
Η εξέλιξη αυτή, όπως ήταν φυσικό, προκάλεσε σοκ σε όλη τη χώρα, τόσο στην κοινωνία όσο και στο πολιτικό σκηνικό. Αυτοί που βρέθηκαν στο επίκεντρο των αναταράξεων ήταν οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) της Άνγκελα Μέρκελ και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες (FDP), καθώς οι βουλευτές τους επίσης ψήφισαν υπέρ του νέου πρωθυπουργού – χωρίς να γνωρίζουν, όπως διαβεβαίωσαν εκ των υστέρων, ότι επρόκειτο να πράξει το ίδιο και η AfD.
Είναι γεγονός, βεβαίως, ότι οι ηγεσίες και των δύο έσπευσαν όχι απλώς να πάρουν αποστάσεις, αλλά να καταδικάσουν ρητά την αρχική απόφαση του (προερχόμενου από τις τάξεις του FDP) Τόμας Κέμερλιχ να αποδεχθεί την εκλογή του. Αυτή η αποδοκιμασία, άλλωστε, ήταν που τον ανάγκασε να υποβάλει την παραίτησή του χθες το πρωί. Παρ' όλα αυτά, η υπόθεση δεν έχει λάβει τέλος.
Είναι χαρακτηριστικό, για του λόγου το αληθές, ότι ο επικεφαλής των Φιλελευθέρων, Κρίστιαν Λίντνερ, έχει συγκαλέσει για σήμερα έκτακτη σύνοδο του προεδρείου, θέτοντας ο ίδιος ζήτημα επαναβεβαίωσης της εμπιστοσύνης του κόμματος προς το πρόσωπό του. Ζήτησε, μάλιστα, από την πρόεδρο της CDU και υπουργό Άμυνας, Άνεγκρετ Κραμπ-Κάρενμπαουερ, να πράξει το ίδιο, χωρίς μέχρι χθες το βράδυ να έχει πάρει θετική απάντηση.
Δεν ήξερε, δεν ρώταγε;
Επισήμως, η δικαιολογία που προβάλλεται είναι ότι ο Κέμερλιχ υπέβαλε στον τρίτο γύρο της ψηφοφορίας υποψηφιότητα για την πρωθυπουργία επιδιώκοντας απλώς να στείλει το μήνυμα προς την Αριστερά – η οποία κυβερνούσε τη Θουριγγία από το 2014, με τον Μπόντο Ράμελοβ – ότι η κυβέρνηση μειοψηφίας την οποία επεδίωκε να συγκροτήσει θα είχε απέναντί της μια ισχυρή αντιπολίτευση. Η ψήφος δε που έλαβε από την AfD, με αποτέλεσμα να επικρατήσει του αντιπάλου του με 45-44, ήταν απολύτως μη αναμενόμενη και συνιστούσε ένα πολιτικό ελιγμό εκ μέρους της Ακροδεξιάς, με σκοπό να προκαλέσει προβλήματα στα υπόλοιπα κόμματα, προς ίδιο όφελος
Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι μετά τη «ψυχρολουσία», ο Κέμερλιχ δεν παραιτήθηκε αμέσως, αλλά αποφάσισε να κρατήσει τη θέση του.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από την πλευρά τους, Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινοι έσπευσαν να κάνουν λόγο για «καλά προετοιμασμένο σχέδιο» (χωρίς να δώσουν αποδείξεις που να στηρίζουν τον συγκεκριμένο ισχυρισμό), ενώ στελέχη τους ισχυρίστηκαν ότι στόχος ήταν να ριχτεί μια τροχιοδεικτική βολή για να μετρηθούν οι αντιδράσεις που θα προκαλούσε η πολιτική νομιμοποίηση της AfD.
Σύμπτωμα πολιτικής κρίσης
Η εξέλιξη αυτή δύναται να χαρακτηριστεί και ως ένα ακόμη σύμπτωμα της βαθιάς πολιτικής κρίσης στην οποία έχει περιέλθει η Γερμανία, σε μια περίοδο που η Μέρκελ έχει πάψει να αντιμετωπίζεται ως η «σιδηρά καγκελάριος» την οποία όλοι έτρεμαν και ουδείς τολμούσε να αμφισβητήσει.
Διαπιστώνεται ακόμη η αγωνία που έχει καταλάβει το πολιτικό σύστημα στην προσπάθειά του να βρει εγκαίρως αξιόπιστα εναλλακτικά κυβερνητικά σχήματα, μιας και ο νυν συνασπισμός (ανάμεσα σε Χριστιανοδημοκράτες, Βαυαρούς Χριστιανοκοινωνιστές και Σοσιαλδημοκράτες) είναι φανερό ότι δεν έχει μέλλον και φαίνεται πως μετά βίας θα αντέξει μέχρι τις επόμενες εκλογές, που έχουν προγραμματιστεί (εκτός απροόπτου) για το φθινόπωρο του 2021.
Σε αυτή τη διαδικασία, μάλιστα, φαίνεται πως φιλοδοξούν να αποκτήσουν ρόλο και να πλασαριστούν στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό και τα λεγόμενα «άκρα», που ευδοκιμούν ιδιαιτέρως στα κρατίδια της ανατολικής Γερμανίας.
AP Photo/Markus Schreiber